شایع‌ترین علل ایجاد «تنبلی چشم» اعلام شد

به گزارش شهرآرانیوز، دکتر محمد شریفی، فلوشیپ رشته استرابیسم و اکولوپلاستیک، از موضوع تنبلی چشم در کودکان به عنوان یکی از مباحث مهم در حوزه بیماری‌های اطفال نام برد و گفت: تنبلی چشم یکی از بیماری‌های مختص کودکان زیر ۱۰ سال است که چنانچه تشخیص و درمان به موقع در مورد آن انجام نشود، می‌تواند با کاهش دید دائمی در فرد همراه باشد.

وی تاکید کرد: زمان طلایی برای تشخیص و درمان تنبلی چشم در کودکان، قبل از سن ۱۰ سالگی است و پس از این سن تقریباً هیچ درمانی برای بهبود سطح بینایی فرد موثر نخواهد بود، بر همین اساس برنامه‌های غربالگری چشم در سطح کشور و از بدو تولد تا قبل از سن ۱۰ سالگی انجام می‌شود تا با تشخیص به موقع تنبلی چشم در اطفال، فرصت درمان آنها از دست نرود.

دکتر شریفی اضافه کرد: اهمیت کار غربالگری زمانی پررنگ‌تر می‌شود که بدانیم بیماری تنبلی چشم از جمله بیماری‌های بدون علامت است و معمولاً در معاینات به صورت اتفاقی شناسایی می‌شود، لذا برنامه‌های غربالگری در مراکز مختلف کشور و از جمله مهد کودک‌ها کمک می‌کند تا کودکان مبتلا به تنبلی چشم به موقع شناسایی و تحت درمان قرار گیرند.

در ادامه حتما بخوانید ضرورت پیشگیری از نابینایی و کم‌بینایی کودکان با اجرای برنامه مقابله با تنبلی چشم

 این استاد دانشگاه، شایع‌ترین علل ایجاد بیماری تنبلی چشم را عیب انکساری چشم، انحراف چشم و بیماری‌های مادرزادی چشم برشمرد و در توضیح این علل گفت: عیب انکساری به معنای آن است که چشم کودک دارای شماره است و به همین دلیل دچار تنبلی شده است، در این موارد اولین گام تجویز عینک برای کودک است که بعضاً همین تجویز عینک می‌تواند قدرت دید کودک را بهبود ببخشد و مشکل بینایی او حل بشود؛ البته این سخن به معنای آن نیست که شماره چشم کودک به حالت سالم برمی‌گردد، بلکه به این مفهوم است که با استفاده از عینک قدرت دید کودک بهتر شده و از حالت تنبلی خارج می‌شود.

وی در همین ارتباط افزود: تفاوت " تنبلی چشم " با " کاهش بینایی" آن است که چشم تنبل علیرغم استفاده از عینک، باز هم دید مطلوبی ندارد، اما چشمی که تنبل نیست؛ چنانچه مشکل دیگری نداشته باشد، قدرت دید آن با استفاده از عینک کامل می‌شود، بنابراین در کودکانی که چشم آنها عیب انکساری دارد، ابتدا عینک تجویز می‌شود تا با استفاده از عینک از چشم تنبل بیشتر استفاده شود و این استفاده، روش‌های مختلفی دارد که ساده‌ترین آن، بستن چشم سالم است تا چشم تنبل وادار به فعالیت شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد دومین علت مهم تنبلی چشم را، انحراف چشم برشمرد و گفت: برخلاف عیب انکساری چشم که هیچ علامتی ندارد، انحراف چشم اغلب می‌تواند با یک نگاه ظاهری در چشمان کودک تشخیص داده شود؛ البته در مواردی هم ممکن است این انحراف به ظاهر دیده نشده و هنگام معاینه تشخیص داده شود، لذا باز هم تاکید می‌شود؛ چنانچه انحراف چشم به موقع تشخیص و درمان آن گذاشته نشود، می‌تواند به تنبلی چشم و کاهش دائمی دید فرد منجر شود.

دکتر شریفی سومین علت تنبلی چشم را بیماری‌های مادرزادی چشم عنوان کرد و افزود: مواردی همچون افتادگی پلک (در صورت شدت داشتن) و یا آب مروارید و به طور کلی هر اتفاقی که به نحوی مانع دید کودک شود، می‌تواند از عوامل ایجاد کننده تنبلی چشم باشد.

متخصص چشم پزشکی بیمارستان خاتم الانبیاء (ص) در ادامه خاطرنشان کرد: در رابطه با کودکانی که دچار آسیب چشمی شده و مورد عمل جراحی قرار گرفته‌اند، یکی از معضلات و چالش‌های جدی ما این است که کودک پس از عمل جراحی به دلیل اینکه مدتی چشم او بسته است دچار تنبلی چشم می‌شود و در حالی که والدین او انتظار دارند، فرزندشان پس از عمل جراحی دید خوبی داشته باشد، می‌بینند که سطح بینایی چشم کودک کاهش یافته است! این در واقع همان تنبلی چشم است که به دلیل عدم استفاده از چشم در مقطعی از زمان در کودک اتفاق می‌افتد، در بزرگسالان خوشبختانه چنین چالشی وجود ندارد.

وی در خصوص اقدامات تشخیصی تنبلی چشم در بدو تولد نیز گفت: در مورد نوزادان کاری که می‌توان انجام داد این است که یک سری معاینات را در بیمارستان انجام دهیم و بهتر آن است که این کار توسط یک چشم پزشک انجام شود، اما در عین حال متخصص اطفال نیز می‌تواند آن را انجام دهد و به عنوان مثال چنانچه برای نوزادی افتادگی پلک (با شدت زیاد) یا آب مروارید مادرزادی (با شدت بالا) و ... تشخیص داده شود، به چشم پزشک ارجاع و اقدامات درمانی آغاز می‌شود.

دکتر شریفی، همچنین بر اهمیت توجه به سابقه فامیلی کودکان، در ابتلا به بیماری تنبلی چشم تاکید کرد و گفت: چنانچه کودکی در بحث انحراف چشم یا تنبلی چشم، سابقه فامیلی دارد و در بستگان درجه یک او، افراد مبتلا مشاهده می‌شود، این کودک لازم است که برای معاینه ارجاع داده شود.

استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سخن پایانی خود یادآور شد: با توجه به اینکه عیب انکساری چشم کودک عموماً علامتی ندارد و به دلیل عدم همکاری کودک برای گرفتن قدرت دید، ممکن است خیلی اتفاقی بیماری او شناسایی گردد، لذا توصیه می‌شود که تمام کودکان در سن ۳ سالگی برای معاینه چشم به متخصص چشم پزشکی ارجاع داده شوند.