هیئت‌رئیسه مجلس در انحصار مردان/ جای خالی زنان در سیاست‌های کلان

یک نماینده زن مجلس یازدهم با بیان اینکه انتخابات پنجشنبه هفته گذشته یک لابی پشت‌پرده بود، بیان کرد: ازآنجاکه آقایان اعتقادی به حضور زنان در هیئت‌رئیسه ندارند، در دایره رایزنی‌هایشان خبری از حضور یک زن نبود.
۴۱ سال است که از آغاز مجلس شورای اسلامی می‌گذرد و در طول این سال‌ها باوجودی‌که بیشترین رای‌دهندگان زنان بوده‌اند، سهمشان از تصمیم‌گیری‌های تقنینی، چیزی حدود ۳ درصد بوده است؛ یعنی از مجموع نمایندگانی که در طول ۱۱ دوره مجلس در خانه ملت حضور پیدا کرده‌اند، تنها ۱۱۱ نفر آن‌ها زن بوده اند. این آمار وقتی به مسئله انتخابات هیئت‌رئیسه می‌رسد، وضعیت اسفناک‌تری به خود می‌گیرد، به‌طوری‌که در طول ۴۱ انتخابات هیئت‌رئیسه‌ای که برگزار شده است، تنها در چهار سال دو کرسی به دو زن اختصاص پیدا کرد؛ سهیلا جلودارزاده و شهربانو امانی، تنها زنانی هستند که در مجلس ششم، سهمی از سکوی هیئت‌رئیسه مجلس به‌دست آوردند. پس از آن حتی در مجلس دهم که برای اولین‌بار رکورد بیشترین حضور زنان در مجلس شکسته شد، هیچ زنی به هیئت‌رئیسه راه پیدا نکرد.
در مجلس یازدهم هم که کار خود را هفته پیش، آغاز و اولین انتخابات هیئت‌رئیسه را برگزار کرد، با وجود کاندیدا شدن دو زن برای کرسی دبیران، باز این طلسم چندساله شکسته نشد و هیئت‌رئیسه‌ای مردانه تشکیل شد.

کاهش ۵۰ درصدی آرای زنان
در جریان انتخابات اسفند ۹۴ اصلاح‌طلبان تقریبا ۳۰ درصد لیستشان را به زنان اختصاص دادند و همین موضوع موجب شد که برای اولین‌بار ۱۷ زن به مجلس راه پیدا کنند. خرداد ۹۵ درست وقتی اولین انتخابات هیئت‌رئیسه تشکیل شد، اکثریت برای راه پیدا کردن زنان به هیئت‌رئیسه مجلس، امید زیادی داشتند، اما طولی نکشید که روزنه این امید بسته شد و هیچ زنی برای رسیدن به سکو‌های راس بهارستان، نتوانست رای لازم را کسب کند. در همان مقطع، نمایندگانی مانند طیبه سیاوشی، پروانه سلحشوری و فاطمه ذوالقدر لب به انتقاد باز کردند که نمایندگان مرد با وجود آنکه قول داده بودند یک رای خود را به زنان اختصاص دهند، در لحظه رای‌گیری قول‌وقرارشان را فراموش کردند و روح مردسالارانه مجلس، مانع حضور زنان در هیئت‌رئیسه شد.
در اولین اجلاسیه مجلس دهم، پروانه مافی و سهیلا جلودارزاده، برای کرسی دبیران، کاندیدا شدند که در جریان انتخابات، مافی ۱۰۰ رای و جلودارزاده ۱۰۷ رای را به خود اختصاص دادند. هرچند امید‌ها به حضور زنان در هیئت‌رئیسه مجلس یازدهم با توجه به ترکیب آن به‌مراتب کمتر از مجلس دهم بود، کمترکسی تصور می‌کرد که تعداد رای زنان با کاهش ۶۰ درصدی روبه‌رو شود، اما واقعیت آن بود که با وجود کاندیدا شدن سمیه محمودی و معصومه پاشایی برای کرسی دبیران، تعداد آرایی که در سبد آن‌ها ریخته شد، حدود ۴۰ رای بود و این یعنی بعید به نظر می‌رسد که زنان در مجلس یازدهم هم سهمی از هیئت‌رئیسه
داشته باشند.

چینش ازپیش‌تعیین‌شده هیئت‌رئیسه بدون حضور زنان
مجلس یازدهم مجلسی یکدست از یک جریان سیاسی است که از مدت‌ها قبل برای تعیین هیئت‌رئیسه آن رایزنی می‌کردند و در این رایزنی‌ها اگر اعتقادی به حضور زنان داشتند و سهمی برای آن‌ها درنظر می‌گرفتند، رقیبی وجود نداشت که بخواهد برنامه‌های آن‌ها را به‌هم بزند، اما این اتفاق نیفتاد.
سمیه محمودی، نماینده مردم شهرضا، یکی از افرادی بود که در جریان انتخابات هیئت‌رئیسه برای کرسی دبیران اعلام کاندیداتوری کرد، اما آن‌طور که خودش گفته، بازهم یکی نبودن حرف و عمل مردان مجلس، اجازه نداد که هیچ زنی به هیئت‌رئیسه راه پیدا کند. او در گفتگو با خبرآنلاین، اظهار کرد: آنچه روز هشتم خرداد رقم خورد، نمایی از روال مردسالارانه مجلس بود. آن‌ها می‌گویند می‌خواهیم یک زن در هیئت‌رئیسه حضور داشته باشد، اما هیچ‌کدام اعتقادی به این موضوع ندارند.‌

می‌دانستیم مردان مجلس به زنان رأی نمی‌دهند اما...
محمودی ادامه داد: ما می‌دانستیم که مردان مجلس یازدهم به زنان رای نخواهند داد، اما نخواستیم صحنه را خالی کنیم.
وی گفت: انتخابات پنجشنبه هفته گذشته یک لابی پشت‌پرده بود، اما ازآنجاکه آقایان اعتقادی به حضور زنان در هیئت‌رئیسه ندارند، در دایره رایزنی‌هایشان خبری از حضور یک زن نبود، درحالی‌که اگر می‌خواستند، می‌توانستند این موضوع را هم درنظر بگیرند.
محمودی ادامه داد: بار‌ها به آقایان نماینده گفتیم بیشترین رای را در انتخابات، زنان به شما داده‌اند. حداقل به رای آن‌ها احترام می‌گذاشتید و از جامعه زنان، سهمی را در هیئت‌رئیسه قائل می‌شدید.

مردان مجلس چه زمانی از رفتار تمامیت‌خواهانه خود دست برمی‌دارند؟
این نماینده مجلس با بیان اینکه ما هیچ‌گاه عقب نمی‌کشیم و برای هیئت‌رئیسه مجلس در اجلاسیه دوم، سوم و چهارم حتما کاندیدایی را معرفی خواهیم کرد، گفت: در جریان انتخابات هیئت‌رئیسه کمیسیون‌ها نیز به همین روال رفتار خواهیم کرد و در همه کمیسیون‌ها برای هیئت‌رئیسه، کاندیدای زن خواهیم داشت تا ببینیم مردان مجلس کی از رفتار تمامیت‌خواهانه خود دست برمی‌دارند.
محمودی با تشکر از همه مردانی که به کاندیدا‌های زن رای داده بودند، گفت: کسانی که رای خود را از ما دریغ کردند، اگر دلیلشان تجربه بود که ما تجربه یک دوره مجلس را در کارنامه داشتیم و با امور آشنا بودیم. اگر دلیلشان حرکت در مسیر گام دوم انقلاب و توجه به زنان بود که بازهم ما از دهه‌شصتی‌ها بودیم و از خیلی‌ها که در این انتخابات شرکت کردند و رای آوردند، جوان‌تر بودیم.

سهمی برای زنان در نظر نگرفته بودند
نماینده شهرضا با بیان اینکه کار نمایندگان زن بسیار سخت‌تر از مردان است و بیشتر هدف هجمه و تخریب قرار می‌گیرند، گفت: وقتی زنان با وجود این موانع، موفق می‌شوند، این یعنی توانایی درخورتوجهی دارند.
او گفت: چینش هیئت‌رئیسه مجلس یازدهم ازقبل تعیین شده بود، اما در این ترکیب، هیچ سهمی برای زنان درنظر نگرفته‌بودند.