دومین حمله گرگ‌های گرسنه به یک روستا در خوی چهار نفر را راهی بیمارستان کرد (۳ اسفند ۱۴۰۳) تکمیل مرکز فناوری‌های پیشرفته دانشگاه فردوسی مشهد با حمایت اتاق بازرگانی خراسان رضوی فک پلمب اتاق‌ عمل بیمارستان پرحاشیه آپادانا سقوط چندین بهمن سنگین در گردنه ژالانه کردستان | ۵۰ خودرو گرفتار شدند دمای برخی مناطق کشور به منفی ۱۰ درجه رسید | سردترین منطقه کشور کجاست؟ (۳ اسفند ۱۴۰۳) مدارس و ادارات کدام استان‌ها فردا (شنبه ۴ اسفند ۱۴۰۳) تعطیل است؟ وضعیت هوای ۳ استان شمالی قرمز شد | آماده‌باش هلال‌احمر و توصیه به پرهیز از سفر ۲۶ قاچاقچی سوخت و مواد مخدر در تایباد دستگیر شدند موعد اعلام نتایج آزمون‌های تحصیلات تکمیلی، خرداد ۱۴۰۳ است ورود گرگ به یک منزل مسکونی در شهرستان خوی، ۳ نفر را راهی بیمارستان کرد واژگونی اتوبوس در جاده پارس‌آباد - مشگین‌شهر با ۱۹ مصدوم (۳ اسفند ۱۴۰۳) واتیکان: وضعیت جسمانی پاپ رو به بهبودی است وزیر علوم: روند جذب هیئت علمی در دانشگاه‌ها طولانی و آزار دهنده است| پذیرش دانشجوی ارشد و دکترا باید به شدت کم شود تصادف مرگبار در محور تربت‌حیدریه ۵ فوتی و ۳ مصدوم برجای گذاشت (۳ اسفند ۱۴۰۳) جلسه ستاد مدیریت بحران با حضور وزیر کشور در پی هشدار هواشناسی| نیرو‌های امدادی و عملیاتی در آماده‌باش+ فیلم (۳ اسفند ۱۴۰۳) پیش‌بینی هواشناسی مشهد و خراسان رضوی امروز (جمعه، ۳ اسفند ۱۴۰۳) | رگبار باران در برخی نقاط استان هشدار پلیس به رانندگان؛ بارش برف و باران در ۱۸ محور مواصلاتی (۳ اسفند ۱۴۰۳) دمای هوا در برخی استان‌ها تا ۱۰ درجه کاهش می‌یابد (۳ اسفند ۱۴۰۳) تقدیر استاندار از «امیرعلی بیجمیرانی» نیروی حفاظت فیزیکی بیمارستان۲۲بهمن نیشابور+ویدئو واژگونی اتوبوس در محور اسلام‌آباد غرب به کرمانشاه ۴۰ مصدوم بر جای گذاشت (۲ اسفند ۱۴۰۳) تحویل ۸۰۰ واحد مسکونی به مددجویان کمیته امداد خراسان رضوی تا پایان سال (۲ اسفند ۱۴۰۳) وزیر علوم خبر داد: راه‌اندازی گشت‌های انتظامی در اطراف دانشگاه‌ها | نقاط ناایمن دانشگاه‌ها با مدیریت هوشمند ایمن‌سازی شود + فیلم وام‌های ضروری و ازدواج فرزندان به بازنشستگان پرداخت شد تامین پایدار آب شرب ۷۳۰۰ روستای کشور رد شایعه ورود طوفان برف به کشور در اوایل اسفند ۱۴۰۳ | اصطلاح «طوفان برف» غیر علمی است صدور هشدار سطح نارنجی در خراسان رضوی در پی پیش‌بینی بارش برف و باران (۲ اسفند ۱۴۰۳) وزیر علوم: تلفن همراه و لپ‌تاپ همه دانشجویان بیمه می‌شود | توضیحات جدید وزیر علوم درباره پرونده قتل دانشجوی دانشگاه تهران + فیلم رئیس کانون وکلای خراسان: مهم‌ترین انگیزه برای حفظ استقلال کانون وکلا، دفاع بدون لکنت از موکلین است رئیس اتحادیه اسکودا: نهاد وکالت و رسانه هم‌سو با یکدیگر حرکت می‌کنند
سرخط خبرها

از چشمه گیلاس تا مکران

  • کد خبر: ۳۱۲۰۷۲
  • ۰۲ بهمن ۱۴۰۳ - ۱۵:۰۴
از چشمه گیلاس تا مکران
در این همه سال، تشنگی مشهد نیز همراه با رشدش افزایش یافت. اولین‌بار در قرن نهم قمری، امیر علیشیر‌نوایی به فکر انتقال آب چشمه‌گیلاس به مشهد افتاد.
محمد علایی
خبرنگار محمد علایی

چند روز پیش به دیدن چشمه‌گیلاس رفتم؛ چشمه‌ای در شمال غربی کلان‌شهر مشهد؛ آنجاکه دشت به کوه می‌رسد. این چشمه بر دامنه رشته‌کوه هزارمسجد تکیه زده و پشتش به این بلندای باشکوه گرم است. تاریخ کهن این چشمه هزاران سال، از رهگذران خسته و تنهایی که در سایه درختانش آرام گرفته‌اند تا پادشاهانی از ساسانیان، مغولان و تیموریان، را به خود دیده است. گویی پند شیخ خرقان «هر که در این سرا درآید، نانش دهید و از ایمانش مپرسید»، در دل این چشمه جاری بوده است؛ چشمه‌ای که هزاران سال آب گوارایش را بی‌چشمداشت به همه، از دارا و ندار گرفته تا خویش و بیگانه، ارزانی کرده است.

آب این چشمه از دل رشته‌کوه هزارمسجد می‌جوشد و غوغایی به پا می‌کند. از آن ارتفاعات، آبی زلال و زندگی‌بخش بر دشت تشنه جاری می‌شود و زندگی، سرسبزی و زیبایی می‌آفریند. از قرن سوم، زمانی که روستای کوچک و سرسبز سناباد پیکر پاک امام‌رضا (ع)، نواده پیامبر (ص)، را در آغوش گرفت و حرم مطهر رضوی برپا شد، این روستا به زیارتگاه عاشقان تبدیل گردید. با گذر زمان، سناباد بزرگ شد و مشهد از دل آن پا گرفت و به کلان‌شهری تبدیل شد که شرق ایران را دربرمی‌گیرد.

در این همه سال، تشنگی مشهد نیز همراه با رشدش افزایش یافت. اولین‌بار در قرن نهم قمری، امیر علیشیر‌نوایی به فکر انتقال آب چشمه‌گیلاس به مشهد افتاد. چشمه نیز دلتنگ امام مهربانی‌ها، خندان و آوازخوان، آب خود را به سوی مشهد روانه کرد. در سال ۹۸۶ قمری، شاه‌عباس بخشی از آب چشمه‌گیلاس و کشف‌رود را خرید و وقف حرم رضوی کرد. 

این آب زلال و گوارا نه‌تنها اطراف حرم را سیراب می‌کرد، بلکه به کشف‌رود می‌پیوست و در مسیر خود برکت می‌آفرید. در دوره‌های بعد، تلاش‌های دیگری برای تأمین آب مشهد انجام شد. در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی، اسدی، استاندار وقت، با احداث کاریز‌هایی در روستای گناباد، آب گوارا را به مشهد رساند. در سال‌های بعد، حفر چاه‌های عمیق و احداث سد‌های کارده و طرق آغاز شد؛ اما این اقدامات به بهای از‌دست‌دادن توازن طبیعی دشت مشهد انجامید. با حفر بی‌رویه چاه‌ها و انباشت سدها، کشف‌رود کم‌آب‌تر شد و منابع زیرزمینی مشهد به‌شدت آسیب دید. 

با گذر زمان، صنعت نیز به دشت مشهد راه یافت و آبخوان‌های زیرزمینی که دیگر نیمه‌جان بودند، بیش‌از‌پیش تخریب شدند. احداث سد دوستی در ۱۸۰‌کیلومتری شرق مشهد نیز باوجود انتقال آب، نتوانست تشنگی کلان‌شهر مشهد را برطرف کند. 

اکنون، با کاهش بارندگی، گرم‌تر‌شدن هوا و افت شدید منابع آبی، اوضاع بحرانی‌تر از گذشته شده است. بیایید برای آینده شرق کشور و کلان‌شهر مشهد راه‌حلی اساسی بیابیم. باید به توسعه تمدن دریایی و ظرفیت‌های سواحل مکران، بندرعباس، بوشهر، آبادان و جزایر ایرانی اندیشید و آن را به‌عنوان راهبردی پایدار دنبال کرد.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->