واکنش پلیس راهور به صدور گواهینامه موتور سیکلت برای بانوان؛ اقداماتی در حال انجام است +فیلم ویدئو | توقیف گواهینامه ۲۰ هزار راننده متخلف از ابتدای شهریور ۱۴۰۴ اعلام زمان نتایج نهایی آزمون دستیاری پزشکی ۱۴۰۴+ زمان ثبت نام ویژگی‌های یک شهر دوستدار کودک چیست | شهری که می‌خواهد صدای کودکان را بشنود ویدئو | دستگیری سارق سنگ قبر یک هنرمند از قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) تهران بهره‌برداری از هفت طرح بهداشتی در مشهد همزمان با هفته دولت فرآیند اعلام حضور داوطلبان در ارزیابی استخدام آموزش و پرورش ۱۴۰۴ آغاز شد گلایه دانشجویان دانشگاه آزاد به پرداخت شهریه زودهنگام و محدودیت انتخاب واحد ماجرای قتل وحشتناک مدیر ساختمان و همسرش توسط مرد همسایه جزئیات ساعات کاری کارمندان دولت پس از ۱۵ شهریور ۱۴۰۴ + فیلم روند افزایش ظرفیت دانشجوی پزشکی باید متوقف شود جلوگیری از سقط بیش از ۱۰ هزار جنین در کشور با اجرایی شدن طرح نفس افزایش ۱۱۰ درصدی قیمت کتاب‌های درسی مردود است دو مکمل غذایی که پیری پوست را تسریع می‌کنند یک جاده غیرمجاز به درازای ۸ کیلومتری در جنگل‌های گیلان کشف شد بیماران فشار خون بالا چه چیز‌هایی را نباید در وعده‌های غذایی خود مصرف کنند؟ استرداد متهم کلاهبرداری ۵۰ هزار دلاری به کشور اهدای عضو بیمار مرگ مغزی در مشهد به ۳ بیمار زندگی دوباره بخشید (۶ شهریور ۱۴۰۴) آخرین مهلت ثبت‌نام آزمون قضاوت سال ۱۴۰۴، فردا، ۷ شهریورماه، است زمان اعلام نتایج آزمون دستیاری مشخص شد پاسخ گویی آبفا به سؤالات ریزودرشت مردم مشهد نیم‌روزی با شهروندان در امور مشترکان آب مناطق ۲  و ۴  مشهد | گلایه‌هایی برای گرانی آب ناترازی افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان علوم پزشکی و تعداد خوابگاه‌های دانشجویی نگاهی به مشاوره های پیش از طلاق و اثرگذاری شان در سازش زوجین در خراسان رضوی | نجات خانواده از «تصمیم» تا «مسیر» به این دلایل روی کاناپه نخوابید جدیدترین اعترافات زوج سارق: زن‌هایی که طلای زیادی داشتند سوژه ما بودند آیا پاکسازی کبد در درمان بیماری‌های کبدی مؤثر است؟ وزیر بهداشت از راه‌اندازی ۶۰۰۰ تخت بیمارستانی در کشور در سال جاری خبرداد ثبت ۸۱۸ حادثه طی هفته گذشته در کشور | ۳ استان در صدر حوادث
سرخط خبرها

از چشمه گیلاس تا مکران

  • کد خبر: ۳۱۲۰۷۲
  • ۰۲ بهمن ۱۴۰۳ - ۱۵:۰۴
از چشمه گیلاس تا مکران
در این همه سال، تشنگی مشهد نیز همراه با رشدش افزایش یافت. اولین‌بار در قرن نهم قمری، امیر علیشیر‌نوایی به فکر انتقال آب چشمه‌گیلاس به مشهد افتاد.
محمد علایی
نویسنده محمد علایی

چند روز پیش به دیدن چشمه‌گیلاس رفتم؛ چشمه‌ای در شمال غربی کلان‌شهر مشهد؛ آنجاکه دشت به کوه می‌رسد. این چشمه بر دامنه رشته‌کوه هزارمسجد تکیه زده و پشتش به این بلندای باشکوه گرم است. تاریخ کهن این چشمه هزاران سال، از رهگذران خسته و تنهایی که در سایه درختانش آرام گرفته‌اند تا پادشاهانی از ساسانیان، مغولان و تیموریان، را به خود دیده است. گویی پند شیخ خرقان «هر که در این سرا درآید، نانش دهید و از ایمانش مپرسید»، در دل این چشمه جاری بوده است؛ چشمه‌ای که هزاران سال آب گوارایش را بی‌چشمداشت به همه، از دارا و ندار گرفته تا خویش و بیگانه، ارزانی کرده است.

آب این چشمه از دل رشته‌کوه هزارمسجد می‌جوشد و غوغایی به پا می‌کند. از آن ارتفاعات، آبی زلال و زندگی‌بخش بر دشت تشنه جاری می‌شود و زندگی، سرسبزی و زیبایی می‌آفریند. از قرن سوم، زمانی که روستای کوچک و سرسبز سناباد پیکر پاک امام‌رضا (ع)، نواده پیامبر (ص)، را در آغوش گرفت و حرم مطهر رضوی برپا شد، این روستا به زیارتگاه عاشقان تبدیل گردید. با گذر زمان، سناباد بزرگ شد و مشهد از دل آن پا گرفت و به کلان‌شهری تبدیل شد که شرق ایران را دربرمی‌گیرد.

در این همه سال، تشنگی مشهد نیز همراه با رشدش افزایش یافت. اولین‌بار در قرن نهم قمری، امیر علیشیر‌نوایی به فکر انتقال آب چشمه‌گیلاس به مشهد افتاد. چشمه نیز دلتنگ امام مهربانی‌ها، خندان و آوازخوان، آب خود را به سوی مشهد روانه کرد. در سال ۹۸۶ قمری، شاه‌عباس بخشی از آب چشمه‌گیلاس و کشف‌رود را خرید و وقف حرم رضوی کرد. 

این آب زلال و گوارا نه‌تنها اطراف حرم را سیراب می‌کرد، بلکه به کشف‌رود می‌پیوست و در مسیر خود برکت می‌آفرید. در دوره‌های بعد، تلاش‌های دیگری برای تأمین آب مشهد انجام شد. در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی، اسدی، استاندار وقت، با احداث کاریز‌هایی در روستای گناباد، آب گوارا را به مشهد رساند. در سال‌های بعد، حفر چاه‌های عمیق و احداث سد‌های کارده و طرق آغاز شد؛ اما این اقدامات به بهای از‌دست‌دادن توازن طبیعی دشت مشهد انجامید. با حفر بی‌رویه چاه‌ها و انباشت سدها، کشف‌رود کم‌آب‌تر شد و منابع زیرزمینی مشهد به‌شدت آسیب دید. 

با گذر زمان، صنعت نیز به دشت مشهد راه یافت و آبخوان‌های زیرزمینی که دیگر نیمه‌جان بودند، بیش‌از‌پیش تخریب شدند. احداث سد دوستی در ۱۸۰‌کیلومتری شرق مشهد نیز باوجود انتقال آب، نتوانست تشنگی کلان‌شهر مشهد را برطرف کند. 

اکنون، با کاهش بارندگی، گرم‌تر‌شدن هوا و افت شدید منابع آبی، اوضاع بحرانی‌تر از گذشته شده است. بیایید برای آینده شرق کشور و کلان‌شهر مشهد راه‌حلی اساسی بیابیم. باید به توسعه تمدن دریایی و ظرفیت‌های سواحل مکران، بندرعباس، بوشهر، آبادان و جزایر ایرانی اندیشید و آن را به‌عنوان راهبردی پایدار دنبال کرد.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->