روایتی از ۴۶ سال جهاد آب‌رسانی به مردم مشهد | چند جرعه خدمت
لابه‌لای همه خبر‌های بد و تلخ و نگران‌کننده‌ای که از بحران آب و خشک‌سالی در سال‌های اخیر گفته شده، ذکر جزئیاتی از زیرساخت‌های این حوزه و پیشرفت‌های آن در ۴۶ سال اخیر خالی از لطف نیست.
به گزارش شهرآرانیوز؛ بحران آب، واژه‌ای است که بدون‌شک در سال‌های اخیر آن را زیاد دیده‌اید و شنیده‌اید. هم‌زمان با بسیاری از مسئولان که همیشه از مصرف بی‌رویه مشترکان و محدودیت منابع آبی می‌گویند، رسانه‌ها نیز همیشه تیتر‌هایی از بی‌آبی کار می‌کنند و به‌همین‌دلیل، شاید دیگر هیچ‌کس در ایران و به ویژه در خراسان رضوی نباشد که به اهمیت این حوزه و البته چالش‌های آب بی‌توجهی کند. با‌این‌حال، لابه‌لای همه خبر‌های بد و تلخ و نگران‌کننده‌ای که از بحران آب و خشک‌سالی در سال‌های اخیر گفته شده، ذکر جزئیاتی از زیرساخت‌های این حوزه و پیشرفت‌های آن در ۴۶ سال اخیر خالی از لطف نیست؛ ناگفته‌هایی که کمتر به آنها پرداخته شده است.
مایه حیات، دردسترس مردم مشهد
آب سالم، شاه کلید صیانت از سلامتی عمومی، رونق کشاورزی و حتی توسعه اقتصادی و سیاسی است و اگر بدانیم که جمعیت مشهدالرضا (ع) در سال۱۳۵۵ حدود ۶۰۰ هزار نفر بوده و طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن به بیش از ۳ میلیون نفر افزایش یافته است، برایمان مسجل می‌شود که از زمان پیروزی انقلاب تاکنون، تأمین آب سالم برای اهالی شهرستان یکی از عوامل اصلی این افزایش جمعیت بوده است. البته این فقط یک فرضیه نیست و در مقایسه با دویست کیلومتر خط لوله انتقال آب شرب در خراسان پیش از انقلاب، ایجاد ۶ هزار و۱۷۰ کیلومتر خط لوله انتقال آب شرب فقط در شهرستان مشهد پس از انقلاب نشان می‌دهد که توجه ویژه‌ای به این بخش شده است.
حسین اسماعیلیان، مدیرعامل آب و فاضلاب شهرستان مشهد، در گفت‌و‌گو با شهرآرا با اشاره به گوشه‌ای از این تلاش‌ها در ۴۶ سال اخیر تصریح می‌کند: به طور کلی، پروژه‌های آب رسانی در سه فاز مدیریت تأمین، مدیریت توزیع و مدیریت مصرف اجرا می‌شود. مدیریت تأمین یعنی شناسایی منابع آبی طبیعی اعم از سطحی و زیرسطحی یا احداث سد برای ایجاد منابع آبی جدید. مدیریت توزیع نیز به معنی ایجاد شبکه انتقال آب است و منظور از مدیریت مصرف، سیاست‌هایی است که هم برای عیب یابی و کشف نشت از شبکه انجام می‌شود و هم آموزش‌هایی که مشترک را به صرفه جویی و مصرف بهینه ترغیب می‌کند.
او بیان می‌کند: حالا در بخش بیان دستاوردها، درحقیقت کار ما دشوار است؛ چون از سال۱۳۶۹ که شرکت آبفای مشهد به شکل امروزی خود تشکیل شد، به قدری در این سال‌ها اقدام اساسی و جهادی در حوزه آب رسانی انجام شده که بیان چکیده آنها خیلی سخت است، اما در هر حال، به نظر من اعداد خودشان باید حرف بزنند، روایت کنند و شهادت بدهند.
شما ببینید، مثلا در سال۱۳۵۷ تعداد کل مشترکان آب منطقه خراسان بزرگ حدود ۳۸۰ هزار مشترک بود؛ اما الان ما فقط در مشهد خودمان، بیش از یک میلیون و ۶۵۰ هزار مشترک آب شرب داریم. در بخش روستایی هم از حدود سیصد روستای شهرستان مشهد، الان ما ۲۹۰ روستا را به شبکه آب رسانی متصل کرده‌ایم و فقط ۴ درصد از روستاهایمان هنوز از آب تانکری تغذیه می‌شوند.
بر اساس اطلاعات و آمار و ارقامی که به دست آوردیم، پس از پیروزی انقلاب اسلامی روند پیشرفت طرح‌های آب رسانی و توسعه زیرساخت‌های آب در شهرستان مشهد به معنای واقعی کلمه دچار یک انقلاب و دگرگونی شده و در مسیر جهشی شاهد رشد تعداد مشترکان برخوردار از نعمت آب در بخش‌های مختلف روستایی و شهری هستیم.
در شهری که محدوده‌های منفصل شهری و پهنه‌های پیرامونی در بخش‌های مختلف همواره برایش دردسر ساز و مشکل آفرین بوده‌اند، طرح‌های آب رسانی همیشه حداکثر سهم و بهره را از اعتبارات عمرانی داشته‌اند و از شبکه اگو برای سامان دهی فاضلاب و تصفیه خانه برای تولید آب خاکستری گرفته تا لوله کشی آب آشامیدنی و سیستم آبیاری فضای سبز شهری، همواره مورد توجه بوده‌اند.
صرف مُسرفانه، متهم ردیف اول
روایت این پیشرفت‌ها شیرین است. آب برای همه ما مهم است و شاید یک تعریف مشترک از «روز بد» برای خیلی از ما، آن روزی است که آب خانه هایمان به دلیل تعمیر خط لوله یا بروز یک حادثه قطع می‌شود. با این حال، حتی اگر از همه این پیشرفت‌ها باخبر باشیم، شاید باز هم ابعاد پیدا وپنهان بحران آب و خشک سالی دهه‌های اخیر کاممان را تلخ کند. منطقی است این سؤال مطرح شود که اگر پیشرفت کرده‌ایم و وضع زیرساخت هایمان خوب است، پس چرا این قدر مشکل تأمین آب شرب داریم و هر تابستان، تن و بدنمان می‌لرزد که مبادا کار به سهمیه بندی بکشد. این سؤال را که از حسین امامی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی، می‌پرسیم، او تأکید می‌کند که گستردگی شبکه توزیع فقط یک جنبه از مسئله است و باید در کنار آن، فرهنگ مصرف بهینه نیز در بین مشترکان نهادینه شود.
او می‌افزاید: باید به این موضوع منصفانه نگاه کرد، چرا؟ چون وضع استان ما با سایر نقاط کشور فرق دارد. شما ببینید مثلا امروزه میانگین کشوری وابستگی آب شهری به سد‌ها حدود ۵۰ درصد است؛ درحالی که الان وابستگی آب مشهد به سد‌های منبع به ۲۴ درصد رسیده و مابقی از محل چاه‌ها و ذخایر زیرزمینی تأمین می‌شود. حدود ۱۲ درصد از شبکه انتقال آب مشهد امروزه فقط همین ۷۰۰ کیلومتر لوله‌ای است که آب ۱۰۷ حلقه چاه را به ۲۳هزار مترمکعب فضای مخزنی منتقل می‌کند تا به مصرف برسد. می‌بینید چه زیرساخت و سرمایه‌ای درگیر این ماجراست؟
امامی ادامه می‌دهد: اگر می‌گوییم میزان استحصال آب شرب برای مشهد امروزه به ۹ هزار و۱۰۰ لیتر بر ثانیه کاهش یافته، نه این است که مثلا توان ما کمتر شده، بلکه یعنی منابع قابل برداشت محدود شده‌اند. اینجاست که زنگ خطر به صدا درمی آید. اگر گفته می‌شود که دِبی موردنیاز آب مشهد حدود ۱۳هزار لیتر بر ثانیه است، ما تصدیق می‌کنیم که نه برای این مقدار، بلکه برای دوبرابر این حجم نیز زیرساخت انتقال داریم؛ اما اینکه این مقدار آب دردسترس نیست، به خاطر مصرف بی رویه‌ای است که سد‌های ما را یکی پس از دیگری از سرویس خارج می‌کند.
روایت مدیرعامل آبفای استان از مشکلات، شرح منصفانه گرفتاری‌هایی است که شاید کلید حل آنها بیش از مسئولان در دست مردم باشد. دانستن این حقیقت که از ابتدای امسال تاکنون بیش از ۱۱هزار انشعاب غیرمجاز فقط در شهرستان مشهد کشف و قطع شده، ثابت می‌کند که به طور متوسط، روزانه ۳۴ انشعاب غیرمجاز در مشهد شکل گرفته و به یقین، این عدد بخش کوچکی از کل انشعابات غیرمجاز است. در این شرایط، کاهش بارندگی، گرم شدن هوا و ده‌ها عامل دیگر اگر به عنوان دلایل منطقی کم آبی ذکر شوند، بازهم گویای حقیقت نیستند و باید انگشت‌ها را به سمت مصرف بهینه نشانه گرفت.
***
- تعداد مشترکان فعلی آب در مشهد، ۴ برابر کل مشترکان آب خراسان بزرگ پیش از انقلاب است
- طول خط لوله فعلی انتقال آب روستایی مشهد، ۵۰ برابر طول خط لوله آب روستایی خراسان بزرگ پیش از انقلاب است
- گستردگی شبکه فعلی انتقال آب شهری مشهد، ۳۰ برابر شبکه انتقال آب خراسان بزرگ پیش از انقلاب است
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
