در دنیای فوتبال، انتقال بازیکنان از تیمی به تیم رقیب، اتفاقی رایج و گاه اجتنابناپذیر است. بازیکنانی که روزی قهرمان محبوب سکوها بودند، روز دیگر پیراهن تیم حریف را بر تن میکنند. اما در این میان، تعداد اندکی از آنها طعم خشم و نفرت ابدی هواداران را میچشند. علیرضا بیرانوند، دروازهبان سابق پرسپولیس، حالا به یکی از همین چهرهها تبدیل شده است.
در گذشتهای نهچندان دور، نمونهای کلاسیک از این نوع برخوردها را با مهدی هاشمینسب دیده بودیم؛ بازیکنی که از قلب پرسپولیس به استقلال رفت و برای سالها نماد خیانت در حافظه احساسی هواداران باقی ماند. نیکبخت واحدی هم تجربهای مشابه داشت، گرچه شدت واکنشها نسبت به او کمتر بود.
اما حالا نوبت به بیرانوند رسیده است؛ دروازهبانی که روزگاری با سیوهای تماشاییاش نماد غرور سرخها بود، اما امروز در قامت یک «یاغی» دیده میشود. انتقال او به تراکتور، زخم بزرگی برای هواداران پرسپولیس بود، اما درد ماجرا تنها به جابهجایی ختم نشد.
بیرانوند نهتنها پیراهن تیم رقیب را بر تن کرد، بلکه با اظهارنظرهای تحریکآمیز و رفتارهای بحثبرانگیز، بر آتش خشم هواداران بنزین ریخت. از مصاحبههایی با لحنی تحقیرآمیز گرفته تا نمایشهای خاص پس از بازیها، همه چیز نشان از نوعی تقابل مستقیم و آگاهانه با احساسات هواداران سابقش داشت؛ و حالا، با هر بازی ترکتور، موجی از فحاشی، هتاکی و هجمههای مجازی به سمت او روانه میشود؛ واکنشهایی که شاید بخشی از آن نتیجهی فضای پرتنش فوتبال ایران باشد، اما بخش دیگرش نتیجه رفتارهای خود اوست.
در سطح اول فوتبال دنیا، بازیکنان زیادی بودهاند که به تیم رقیب رفتهاند، اما واکنشها نسبت به آنها متفاوت بوده است:
لوئیس فیگو: انتقال او از بارسلونا به رئال مادرید، یکی از جنجالیترین انتقالها در تاریخ فوتبال بود. هواداران بارسا تا سالها او را «خائن» نامیدند، برایش سر خوک به زمین انداختند و در نیوکمپ با پلاکاردهایی پر از نفرت از او استقبال کردند.
سول کمپل: وقتی از تاتنهام به آرسنال رفت، به شدت مورد نفرت هواداران اسپرز قرار گرفت. شعارهای ضدکمپل سالها در استادیومها طنینانداز بود.
کارلوس تهوز: بعد از ترک منچستر یونایتد به مقصد سیتی، مدتی آماج حملات هواداران یونایتد قرار گرفت، اما، چون در اظهار نظرها و رفتارهایش محتاطتر بود، میزان نفرت نسبت به او زودتر فروکش کرد.
برای بازیکنی مثل بیرانوند، بازگشت به دل هواداران پرسپولیس کار دشواری است؛ مگر اینکه روزی به تیم بازگردد و رفتارهای گذشته را جبران کند – اتفاقی که فعلاً بسیار بعید به نظر میرسد.
او حالا باید بداند که تنها حضور در تیم رقیب باعث نفرت ابدی نمیشود، بلکه نحوه رفتار، ادبیات و مواجهه با گذشته است که سرنوشت یک بازیکن را میان «منتقلشده» یا «یاغی منفور» رقم میزند.