همه بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان را نمی‌توان با مراقبت‌های بهداشتی کنترل کرد. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، از ۱۷۰۹ عامل بیماری‌زا، ۸۳۲ عامل از حیوانات به انسان منتقل می‌شود. همچنین از ۱۵۶ بیماری نوپدید شناخته‌شده در انسان، ۱۱۴ مورد منشأ حیوانی دارد که نگهداری از حیوان داخل خانه و هم‌زیستی نزدیک بین انسان و حیوان یکی از دلایل اصلی بروز آن است.
معصومه متین نژاد/ شهرآرانیوز - بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، از ۱۷۰۹ عامل بیماری‌زا، ۸۳۲ عامل از حیوانات به انسان منتقل می‌شود. همچنین از ۱۵۶ بیماری نوپدید شناخته‌شده در انسان، ۱۱۴ مورد منشأ حیوانی دارد که نگهداری از حیوان داخل خانه و هم‌زیستی نزدیک بین انسان و حیوان یکی از دلایل اصلی بروز آن است. برای نمونه، در برخی کشور‌ها تعداد حیوانات خانگی از تعداد شهروندان هم بیشتر است. اهمیت توجه به این مسئله مهم تا آن اندازه است که هفته‌ای با عنوان اطلاع‌رسانی بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان (سومین هفته تیرماه) در تقویم بهداشتی نام‌گذاری شده است.
جدا از بیماری‌های شناخته‌شده‌ای مانند هاری، تب مالت و آنفلوآنزای حیوانات که با مراقبت‌های بهداشتی این روز‌ها در جوامع توسعه‌یافته یا در حال توسعه مانند کشور خودمان کمتر دیده می‌شود، بیماری‌های دیگری مانند انواع عفونت‌های باکتریایی، قارچی و انگلی و آلرژی‌ها وجود دارند که با همه مراقبت‌های صورت‌گرفته، باز هم قابلیت انتقال دارند، به‌ویژه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند کودکان یا بیمارانی با اندام‌های پیوندی که حتی می‌تواند کشنده هم باشد. با همه این‌ها همچنان مهم‌ترین راه پیشگیری از این بیماری‌ها که با نام زئونوز می‌شناسیم، افزایش آگاهی مردم درباره آن‌هاست.
انواع حیوانات و بیماری هایشان
تعداد بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان به اندازه‌ای زیاد است که فهرست کردن همه آن‌ها از حوصله هر کسی خارج است. با وجود این، میتوان با یک دسته بندی کلی تر، برخی از مهم‌ترین انواع این بیماری‌ها را به این ترتیب معرفی کرد.
سگ‌ها و گربه سانان
کمپیلوباکتر: یکی از باکتری‌هایی است که از طریق مدفوع سگ‌ها منتقل می‌شود و می‌تواند باعث عفونت دستگاه گوارش و عوارضی مانند اسهال خونی، تب، درد‌های شکمی و استفراغ و در موارد نادر نوعی بیماری در سیستم عصبی شود.
کریپتو سپوریدیوم ریدیوزیس: این باکتری نیز بیشتر از طریق توله‌های سگ منتقل می‌شود و علائمی مانند کمپیلوباکتر ایجاد می‌کند.
توکسوپلاسموز: یکی از بیماری‌های منتقل شونده از گربه هاست که از انگلی موسوم به توکسوپلاسمیلا و از طریق مدفوع حیوان منتقل می‌شود. این بیماری می‌تواند در زنان باردار به سقط‌های مکرر منجر شود.
عفونت پلیگ (پرسینیاپستیس): عفونتی باکتریایی است که می‌تواند از طریق گزیدن کک از حیواناتی مانند گربه و جوندگان به انسان منتقل شود. علائمی مانند تب، لرز، ضعف، تورم و درد غدد لنفاوی و نیز عفونت ریه‌ها در این بیماری برای فرد ایجاد می‌شود.
روتونلاهنسلا: این عامل بیماری از طریق خراشیدگی‌ها و گازگرفتگی‌های گربه سانان به فرد منتقل می‌شود که باعث تورم غدد لنفاوی، تب، سردرد، بی اشتهایی، بیماری‌های کبدی و زخم‌های پوستی خواهد شد.
آلرژی: مایعاتی که از بدن سگ‌ها و گربه‌ها ترشح می‌شوند و نیز پوست‌های مرده آن‌ها هنگام پوست ریزی، حاوی مواد آلرژی زای چسبناکی است که می‌تواند سبب بروز حساسیت در انسان شود.
ماهی‌ها و دوزیستان
بیماری سالمونلایی: ماهی‌ها و دوزیستانی مانند قورباغه و وزغ که در آب زندگی می‌کنند، می‌توانند باکتری‌هایی را که باعث ایجاد بیماری در انسان می‌شوند منتقل و بیماری‌هایی مانند عفونت سالمونلایی را ایجاد کنند.
پرندگان اهلی و وحشی
باکتری سالمونلا: در مقایسه با گربه و سگ، بیماری‌هایی که از نگهداری پرندگان یا لمس آن‌ها به فرد منتقل می‌شود کمتر و نادرتر است. با این حال، جوجه‌ها و اردک‌ها می‌توانند باکتری سالمونلا را به فرد منتقل کنند و باعث اسهال شدید شوند.
باکتری کلامیدیاسی تاچی: انواع طوطی‌ها این باکتری را انتقال می‌دهند که عامل ایجاد بیماری سیتاکوزیس (تب طوطی) است.
بیماری انگلی: نوعی بیماری انگلی موسوم به کریپتوکوکوزیس می‌تواند از طریق فضولات کبوتر‌ها منتقل شود که باعث عفونت‌های ریوی و زخم‌های پوستی می‌شود.
موش، خرگوش و همستر
بیماری سالمونلا و ویروس لنفوسیتیک کریومننژیتیس: حیوانات کوچک و به اصطلاح توجیبی مانند انواع موش، خرگوش و همستر می‌توانند باعث سردرد، تب، استفراغ و گلودرد شوند و مشکلاتی مانند ضعف در یادگیری، گیجی و زوال عقل را سبب شوند. این بیماری در زنان باردار نیز می‌تواند به سقط جنین یا آسیب جدی منجر شود.
گاو، گوسفند، بز و اسب
شاربن: رعایت فاصله مطمئن در هم زیستی با حیوانات شامل حیوان‌های اهلی مانند گاو، گوسفند، بز و اسب هم می‌شود، چون آن‌ها هم می‌توانند ناقل برخی از این بیماری‌ها باشند، مانند شاربن یا سیاه زخم. عامل این بیماری باکتری باسیلوس است. این بیماری به صورت تصادفی و در اثر تماس با حیوانات و محصولات آلوده اتفاق می‌افتد. انتقال بیماری هم از ۳ طریق پوستی، تنفسی و گوارشی است که نوع پوستی آن شایع‌تر است. در نوع پوستی، شروع عفونت شبیه گزش حشرات با خارش و برآمدگی پوست است.
تب کریمه کنگو: کنه هیالوما عامل ایجاد بیماری کشنده تب خون ریزی دهنده کریمه کنگو است که از طریق گزش کنه، تماس با خون، ترشحات و لاشه دام آلوده یا انسان آلوده منتقل می‌شود. این بیمار در بدن دام بدون هیچ گونه علامتی است، اما در بدن انسان با نشانه‌هایی مانند سردرد، تب بالا، درد مفاصل، تهوع و استفراغ آغاز می‌شود و با کبود شدن منطقه‌ای بدن و خون ریزی از مخاط‌های بدن ادامه می‌یابد.
تب برفکی: نوعی بیماری عفونی و کشنده ویروسی است و تقریبا تمامی دام‌های زوج سم از جمله گونه‌های نشخوارکنندگان اهلی نظیر گاو، گاومیش، گوسفند و بز هدف این بیماری هستند.
تب برفکی به دلیل سرعت انتشار و شدت عفونت زایی، جزو مهم‌ترین بیماری‌های ویروسی دام و از مهم‌ترین عوامل تهدید سرمایه و تولیدات دامی محسوب می‌شود.
موانع ریشه کنی زئونوز‌ها
اینکه چرا با این همه پیشرفت در حوزه پزشکی هنوز نتوانسته ایم بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان را به طور کامل ریشه کن کنیم یا در کنترل کامل خودمان درآوریم، به عوامل زیادی برمی گردد نظیر آنچه در ادامه می‌آید:
تعداد زیاد میزبان‌ها (پرندگان و دام‌های اهلی و وحشی)
وفور ناقلان
تعدد راه‌های انتقال (آب، خاک، موجودات زنده و غذا)
هزینه زیاد ریشه کنی
توانایی متفاوت آلودگی در گونه‌های مختلف حیوانی
نکات مهم برای نگهداری از حیوان درخانه
توصیه اکید کارشناسان حوزه سلامت بر پرهیز از نگهداری حیوان در خانه است، حتی اگر همه نکات بهداشتی را رعایت کنید.
با وجود این، اگر همچنان به نگهداری از حیوان در خانه تمایل دارید، رعایت این نکات را جدی بگیرید.
تاحد ممکن فضایی جدا از زندگی خودتان برای حیوان در نظر بگیرید و محل زندگی او را مرتب تمیز و گندزایی کنید.
معاینات دوره‌ای و منظم حیوان را فراموش نکنید. همچنین از یک پزشک بخواهید شما و اعضای خانواده تان را گهگاه معاینه کند تا در صورت بروز هر مشکلی، بتوان سریع اقدام کرد.
برای پیشگیری از ابتلا به برخی بیماری‌ها حیوان را برای دریافت واکسن به دامپزشکی ببرید.
برای جلوگیری از پنجه کشیدن حیواناتی مانند گربه، کوتاه کردن مرتب ناخن آن‌ها را در برنامه‌های مراقبتی خود بگنجانید.
از تماس حیوان خانگی تان با حیوانات ولگرد و بدون صاحب پرهیز کنید.
مراقب خورد و خوراک حیوان خانگی خود باشید. استفاده از مواد غذایی آلوده خطر انتقال بیماری‌ها را در آن‌ها بالا می‌برد.
از تماس مستقیم با خود حیوان یا موادغذایی او خودداری، و سعی کنید هنگام تماس از دستکش استفاده کنید.
در صورت تماس دست با حیوان یا غذا و وسایل او، حتما دست‌ها را با آب و صابون بشویید و با محلول‌های ضدعفونی کننده پایه الکلی گندزدایی کنید.
نقش حیوانات در زنجیره انتقال کرونا
گسترش ویروس کرونا در دنیا باعث شد نگرانی جدیدی به دغدغه‌های کسانی که با حیوانات سروکار دارند اضافه شود: آیا حیوانات هم می‌توانند انتقال دهنده ویروس کرونا باشند؟
اگرچه در این زمینه تحقیقات علمی انجام نشده است، سازمان جهانی بهداشت می‌گوید: مردم نباید نگرانی زیادی درباره انتقال کووید ۱۹ از حیوانات خانگی به انسان داشته باشند، چون هنوز شاهدی بر درستی این مدعا پیدا نشده است. درباره اینکه این ویروس نخستین بار با یک خفاش به انسان منتقل شده است هم باید بگوییم: این اتفاق جدید نیست و پیش از این هم ما تجربه همه گیری یک ویروس مشابه را از همین طریق داشته ایم که تنها شروع کننده زنجیره انتقال یک حیوان بوده است.
ویروس انفولانزای خوکی همانند آنفلوانزای H۱N۱ است که سال ۲۰۰۹ میلادی از یک مزرعه پرورش خوک در مکزیک شروع و بعد هم به انسان منتقل شد. در نهایت هم انتقال انسان به انسان پیدا کرد و از مکزیک به دیگر نقاط جهان رسید. این ویروس منشأ حیوانی (خوک) داشت و به همین دلیل در ابتدا «آنفلوانزای خوکی» نامیده شد، اما پس از فاز انتقال انسان به انسان و همه گیری آن که دیگر خوک در آن نقشی نداشت، به آنفلوانزای H۱N۱ تغییر نام داد. ویروس کرونای فعلی هم همین طور است و فعلا فاز انتقال انسان به انسان دارد و شواهدی از انتقال آن از حیوانات خانگی به انسان وجود ندارد.
از آنجایی که نتایج بررسی‌ها درباره ویروس کرونا دائم در حال تغییر است و روز به روز کامل‌تر می‌شود، لازم است همه اقدامات پیش گیرانه و احتیاطی را جدی بگیرند و تا حد امکان از تماس با حیوانات خودداری کنند.
مهم‌ترین زئونوز‌ها
لیشمانیوز‌ها مانند سالک و کالاآزار، تب مالت، تب کریمه کنگو، تب دنگ، سیاه زخم، هاری و حیوان گزیدگی، لپتوسپیروزیس، کیست هیداتیک، مشمشه، توکسوپلاسموز و جنون گاوی را باید از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان به حساب آورد.
۹۰ درصد
بیش از ۹۰ درصد حیوان گزیدگی‌ها ناشی از گزش سگ است.
۴۹ درصد
۴۹ درصد بیماری‌های عفونی می‌توانند بین انسان و حیوان انتقال یابند.
۱۵ تا ۳۰ درصد
۱۵ تا ۳۰ درصد افراد به ویژه آن‌هایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، به پروتئین‌های آلرژن موجود در پوست، بزاق یا ادرار حیوانات خانگی واکنش نشان می‌دهند.
۵۹۰۰۰ مرگ
در دنیا سالانه حدود ۵۹ هزار مرگ ناشی از ابتلا به هاری اتفاق می‌افتد که بیشتر آن‌ها کودکان کوچک‌تر از ۱۵ سال هستند.
جدا از بیماری‌های شناخته‌شده‌ای مانند هاری، تب مالت و آنفلوآنزای حیوانات که با مراقبت‌های بهداشتی این روز‌ها در جوامع توسعه‌یافته یا در حال توسعه مانند کشور خودمان کمتر دیده می‌شود، بیماری‌های دیگری مانند انواع عفونت‌های باکتریایی، قارچی و انگلی و آلرژی‌ها وجود دارند که با همه مراقبت‌های صورت‌گرفته، باز هم قابلیت انتقال دارند، به‌ویژه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند کودکان یا بیمارانی با اندام‌های پیوندی که حتی می‌تواند کشنده هم باشد. با همه این‌ها همچنان مهم‌ترین راه پیشگیری از این بیماری‌ها که با نام زئونوز می‌شناسیم، افزایش آگاهی مردم درباره آن‌هاست.
انواع حیوانات و بیماری هایشان
تعداد بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان به اندازه‌ای زیاد است که فهرست کردن همه آن‌ها از حوصله هر کسی خارج است. با وجود این، میتوان با یک دسته بندی کلی تر، برخی از مهم‌ترین انواع این بیماری‌ها را به این ترتیب معرفی کرد.
سگ‌ها و گربه سانان
کمپیلوباکتر: یکی از باکتری‌هایی است که از طریق مدفوع سگ‌ها منتقل می‌شود و می‌تواند باعث عفونت دستگاه گوارش و عوارضی مانند اسهال خونی، تب، درد‌های شکمی و استفراغ و در موارد نادر نوعی بیماری در سیستم عصبی شود.
کریپتو سپوریدیوم ریدیوزیس: این باکتری نیز بیشتر از طریق توله‌های سگ منتقل می‌شود و علائمی مانند کمپیلوباکتر ایجاد می‌کند.
توکسوپلاسموز: یکی از بیماری‌های منتقل شونده از گربه هاست که از انگلی موسوم به توکسوپلاسمیلا و از طریق مدفوع حیوان منتقل می‌شود. این بیماری می‌تواند در زنان باردار به سقط‌های مکرر منجر شود.
عفونت پلیگ (پرسینیاپستیس): عفونتی باکتریایی است که می‌تواند از طریق گزیدن کک از حیواناتی مانند گربه و جوندگان به انسان منتقل شود. علائمی مانند تب، لرز، ضعف، تورم و درد غدد لنفاوی و نیز عفونت ریه‌ها در این بیماری برای فرد ایجاد می‌شود.
روتونلاهنسلا: این عامل بیماری از طریق خراشیدگی‌ها و گازگرفتگی‌های گربه سانان به فرد منتقل می‌شود که باعث تورم غدد لنفاوی، تب، سردرد، بی اشتهایی، بیماری‌های کبدی و زخم‌های پوستی خواهد شد.
آلرژی: مایعاتی که از بدن سگ‌ها و گربه‌ها ترشح می‌شوند و نیز پوست‌های مرده آن‌ها هنگام پوست ریزی، حاوی مواد آلرژی زای چسبناکی است که می‌تواند سبب بروز حساسیت در انسان شود.
ماهی‌ها و دوزیستان
بیماری سالمونلایی: ماهی‌ها و دوزیستانی مانند قورباغه و وزغ که در آب زندگی می‌کنند، می‌توانند باکتری‌هایی را که باعث ایجاد بیماری در انسان می‌شوند منتقل و بیماری‌هایی مانند عفونت سالمونلایی را ایجاد کنند.
پرندگان اهلی و وحشی
باکتری سالمونلا: در مقایسه با گربه و سگ، بیماری‌هایی که از نگهداری پرندگان یا لمس آن‌ها به فرد منتقل می‌شود کمتر و نادرتر است. با این حال، جوجه‌ها و اردک‌ها می‌توانند باکتری سالمونلا را به فرد منتقل کنند و باعث اسهال شدید شوند.
باکتری کلامیدیاسی تاچی: انواع طوطی‌ها این باکتری را انتقال می‌دهند که عامل ایجاد بیماری سیتاکوزیس (تب طوطی) است.
بیماری انگلی: نوعی بیماری انگلی موسوم به کریپتوکوکوزیس می‌تواند از طریق فضولات کبوتر‌ها منتقل شود که باعث عفونت‌های ریوی و زخم‌های پوستی می‌شود.
موش، خرگوش و همستر
بیماری سالمونلا و ویروس لنفوسیتیک کریومننژیتیس: حیوانات کوچک و به اصطلاح توجیبی مانند انواع موش، خرگوش و همستر می‌توانند باعث سردرد، تب، استفراغ و گلودرد شوند و مشکلاتی مانند ضعف در یادگیری، گیجی و زوال عقل را سبب شوند. این بیماری در زنان باردار نیز می‌تواند به سقط جنین یا آسیب جدی منجر شود.
گاو، گوسفند، بز و اسب
شاربن: رعایت فاصله مطمئن در هم زیستی با حیوانات شامل حیوان‌های اهلی مانند گاو، گوسفند، بز و اسب هم می‌شود، چون آن‌ها هم می‌توانند ناقل برخی از این بیماری‌ها باشند، مانند شاربن یا سیاه زخم. عامل این بیماری باکتری باسیلوس است. این بیماری به صورت تصادفی و در اثر تماس با حیوانات و محصولات آلوده اتفاق می‌افتد. انتقال بیماری هم از ۳ طریق پوستی، تنفسی و گوارشی است که نوع پوستی آن شایع‌تر است. در نوع پوستی، شروع عفونت شبیه گزش حشرات با خارش و برآمدگی پوست است.
تب کریمه کنگو: کنه هیالوما عامل ایجاد بیماری کشنده تب خون ریزی دهنده کریمه کنگو است که از طریق گزش کنه، تماس با خون، ترشحات و لاشه دام آلوده یا انسان آلوده منتقل می‌شود. این بیمار در بدن دام بدون هیچ گونه علامتی است، اما در بدن انسان با نشانه‌هایی مانند سردرد، تب بالا، درد مفاصل، تهوع و استفراغ آغاز می‌شود و با کبود شدن منطقه‌ای بدن و خون ریزی از مخاط‌های بدن ادامه می‌یابد.
تب برفکی: نوعی بیماری عفونی و کشنده ویروسی است و تقریبا تمامی دام‌های زوج سم از جمله گونه‌های نشخوارکنندگان اهلی نظیر گاو، گاومیش، گوسفند و بز هدف این بیماری هستند.
تب برفکی به دلیل سرعت انتشار و شدت عفونت زایی، جزو مهم‌ترین بیماری‌های ویروسی دام و از مهم‌ترین عوامل تهدید سرمایه و تولیدات دامی محسوب می‌شود.
موانع ریشه کنی زئونوز‌ها
اینکه چرا با این همه پیشرفت در حوزه پزشکی هنوز نتوانسته ایم بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان را به طور کامل ریشه کن کنیم یا در کنترل کامل خودمان درآوریم، به عوامل زیادی برمی گردد نظیر آنچه در ادامه می‌آید:
تعداد زیاد میزبان‌ها (پرندگان و دام‌های اهلی و وحشی)
وفور ناقلان
تعدد راه‌های انتقال (آب، خاک، موجودات زنده و غذا)
هزینه زیاد ریشه کنی
توانایی متفاوت آلودگی در گونه‌های مختلف حیوانی
نکات مهم برای نگهداری از حیوان درخانه
توصیه اکید کارشناسان حوزه سلامت بر پرهیز از نگهداری حیوان در خانه است، حتی اگر همه نکات بهداشتی را رعایت کنید.
با وجود این، اگر همچنان به نگهداری از حیوان در خانه تمایل دارید، رعایت این نکات را جدی بگیرید.
تاحد ممکن فضایی جدا از زندگی خودتان برای حیوان در نظر بگیرید و محل زندگی او را مرتب تمیز و گندزایی کنید.
معاینات دوره‌ای و منظم حیوان را فراموش نکنید. همچنین از یک پزشک بخواهید شما و اعضای خانواده تان را گهگاه معاینه کند تا در صورت بروز هر مشکلی، بتوان سریع اقدام کرد.
برای پیشگیری از ابتلا به برخی بیماری‌ها حیوان را برای دریافت واکسن به دامپزشکی ببرید.
برای جلوگیری از پنجه کشیدن حیواناتی مانند گربه، کوتاه کردن مرتب ناخن آن‌ها را در برنامه‌های مراقبتی خود بگنجانید.
از تماس حیوان خانگی تان با حیوانات ولگرد و بدون صاحب پرهیز کنید.
مراقب خورد و خوراک حیوان خانگی خود باشید. استفاده از مواد غذایی آلوده خطر انتقال بیماری‌ها را در آن‌ها بالا می‌برد.
از تماس مستقیم با خود حیوان یا موادغذایی او خودداری، و سعی کنید هنگام تماس از دستکش استفاده کنید.
در صورت تماس دست با حیوان یا غذا و وسایل او، حتما دست‌ها را با آب و صابون بشویید و با محلول‌های ضدعفونی کننده پایه الکلی گندزدایی کنید.
نقش حیوانات در زنجیره انتقال کرونا
گسترش ویروس کرونا در دنیا باعث شد نگرانی جدیدی به دغدغه‌های کسانی که با حیوانات سروکار دارند اضافه شود: آیا حیوانات هم می‌توانند انتقال دهنده ویروس کرونا باشند؟
اگرچه در این زمینه تحقیقات علمی انجام نشده است، سازمان جهانی بهداشت می‌گوید: مردم نباید نگرانی زیادی درباره انتقال کووید ۱۹ از حیوانات خانگی به انسان داشته باشند، چون هنوز شاهدی بر درستی این مدعا پیدا نشده است. درباره اینکه این ویروس نخستین بار با یک خفاش به انسان منتقل شده است هم باید بگوییم: این اتفاق جدید نیست و پیش از این هم ما تجربه همه گیری یک ویروس مشابه را از همین طریق داشته ایم که تنها شروع کننده زنجیره انتقال یک حیوان بوده است.
ویروس انفولانزای خوکی همانند آنفلوانزای H۱N۱ است که سال ۲۰۰۹ میلادی از یک مزرعه پرورش خوک در مکزیک شروع و بعد هم به انسان منتقل شد. در نهایت هم انتقال انسان به انسان پیدا کرد و از مکزیک به دیگر نقاط جهان رسید. این ویروس منشأ حیوانی (خوک) داشت و به همین دلیل در ابتدا «آنفلوانزای خوکی» نامیده شد، اما پس از فاز انتقال انسان به انسان و همه گیری آن که دیگر خوک در آن نقشی نداشت، به آنفلوانزای H۱N۱ تغییر نام داد. ویروس کرونای فعلی هم همین طور است و فعلا فاز انتقال انسان به انسان دارد و شواهدی از انتقال آن از حیوانات خانگی به انسان وجود ندارد.
از آنجایی که نتایج بررسی‌ها درباره ویروس کرونا دائم در حال تغییر است و روز به روز کامل‌تر می‌شود، لازم است همه اقدامات پیش گیرانه و احتیاطی را جدی بگیرند و تا حد امکان از تماس با حیوانات خودداری کنند.
مهم‌ترین زئونوز‌ها
لیشمانیوز‌ها مانند سالک و کالاآزار، تب مالت، تب کریمه کنگو، تب دنگ، سیاه زخم، هاری و حیوان گزیدگی، لپتوسپیروزیس، کیست هیداتیک، مشمشه، توکسوپلاسموز و جنون گاوی را باید از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان به حساب آورد.
۹۰ درصد
بیش از ۹۰ درصد حیوان گزیدگی‌ها ناشی از گزش سگ است.
۴۹ درصد
۴۹ درصد بیماری‌های عفونی می‌توانند بین انسان و حیوان انتقال یابند.
۱۵ تا ۳۰ درصد
۱۵ تا ۳۰ درصد افراد به ویژه آن‌هایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، به پروتئین‌های آلرژن موجود در پوست، بزاق یا ادرار حیوانات خانگی واکنش نشان می‌دهند.
۵۹۰۰۰ مرگ
در دنیا سالانه حدود ۵۹ هزار مرگ ناشی از ابتلا به هاری اتفاق می‌افتد که بیشتر آن‌ها کودکان کوچک‌تر از ۱۵ سال هستند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
