ریحانه صادقی | شهرآرانیوز؛ نپال، کشور کوچکی در قلب آسیا، کشوری که اورست عظیم را در خود جای داده است، سالها گرفتار درگیریهای مسلحانه قومی بود، درگیریهایی که ۱۰ سال در بیشتر مناطق این کشور در جریان بودند و آثار مخربی بر عملکرد اجتماعی و اقتصادی نپال و تأثیری بهمراتب مخربتر بر زندگی زنان این کشور گذاشتند.
با این حال، سرانجام، با پایان درگیریها در سال ۲۰۰۶، زندگی روی دیگر خود را به مردم این کشور نشان داد. در این میان، شرایط تازهبهوجودآمده در نپال فرصتهای تازهای نیز برای زنان به ارمغان آورد. آنان اکنون میتوانستند در شکلگیری ساختار اجتماعی و قانونی و اصلاح اجتماعی اقتصادی کشور مشارکت داشته باشند. تعداد چشمگیری از قانونگذاران زن در این دوره گذار در ساخت نپالی جدید مشارکت داشتند.
در سایر بخشها نیز فعالیتهایی برای توانمندسازی زنان صورت گرفت، و نهادها و سازمانهای رسمی و غیررسمی بسیاری برپا شدند تا از وجود حقوق و فرصتهای برابر برای زنان در مسیر تازه پیشرفت کشور اطمینان حاصل شود. این فرایندهای گذار سیاسی و اجتماعیاقتصادی سبب شدند محیطی مناسب برای زنان فراهم آید تا نقش و تأثیر خود را بر ایجاد تغییرات مشهود در سطح اجتماعی افزایش دهند.
زنان نپال، چه در بحبوحه درگیریهای مسلحانه چه پس از آن، هیچگاه صدای حقطلبی خود را خاموش نکردند. در نتیجه، جسارت و استمرار فعالیتهای این زنان بود که قطعنامه ۱۳۲۵ شورای امنیت سازمان ملل متحد (UNCSR) — این قطعنامه یک چهارچوب قانونی بینالمللی است برای بررسی تأثیرات فاحش جنگ بر زندگی زنان و نقش سرنوشتسازی که آنها میبایست در مدیریت درگیریها، یافتن راهحل برای آنها و برقراری صلح پایدار ایفا کنند — در «طرح اقدام ملی» این کشور گنجانده و توسط دولت نیز پشتیبانی شود. یکی از پیامدهای محسوس این مطالبهگری این بوده است که ۳۳ درصد از کرسیهای مجلس مؤسسان این کشور به زنان تعلق گرفت.
فعالیتهای زنان در این کشور به اندازهای با موفقیت همراه بوده است که در سال ۲۰۱۵، اولین رئیسجمهور زن نپال برگزیده شد و سر کار آمد. بیدیا دوی بانداری (Bidhya Devi Bhandari) که رئیسجمهور فعلی نپال است، پیشتر وزیر دفاع نپال و اولین زنی بود که در نپال در این سمت قرار گرفت، و در دهه ۱۹۹۰ نیز وزیر محیط زیست و جمعیت این کشور بود. او در سال ۲۰۱۵، از سوی مجله فوربز در فهرست قدرتمندترین زنان جهان قرار گرفت. زنان نپالی، همواره در کنار هم قرار گرفتند و با تمرکز بر اهداف گروهی خود، توانستند به موفقیتهای چشمگیری در جامعه نپال دست یابند. چند مورد از این همکاریهای ثمربخش عبارتاند از:
شانتی ملیکا (Shantimalika) شبکهای گسترده، متشکل از چندین سازمان مردمنهاد پیشگام (در مجموع ۱۵۰ زن) در کشور نپال است که در سال ۲۰۰۳ شکل گرفت. فعالیتهای این سازمان عبارتاند از: اجرای پروژه صلح (با تمرکز ویژه بر قطعنامههای ۱۸۲۰ و UNCSR ۱۳۲۵)، اجرای طرح اقدام ملی با همکاری تنگاتنگ با وزارتخانه صلح و بازسازی، اجرای پروژه زنان و جوانان با تمرکز بر تثبیت صلح در سطح ملی و اجتماعی، ایجاد اتحاد بین ۱۱ سازمان و شبکه زنان برای کسب جایگاه سیوسهدرصدی زنان در ساختارهای دولتی و فرایندهای ایجاد صلح ملی با حمایت USAID، ارائه آموزش به رأیدهندگان در انتخابات مجلس مؤسسان و آموزش زنان درباره مفاد قطعنامه UNCSR ۱۳۲۵.
«اتحاد زنان برای حضور در صلح، قدرت، دموکراسی و مجلس مؤسسان» شبکهای پراکنده از زنان خواستار صلح بود که در سال ۲۰۰۷ از سوی دولت نروژ راهاندازی شد. نام این سازمان اکنون به سانکالپا (Sankalpa) تغییر یافته است. سانکالپا یک سازمان غیردولتی (NGO) محلی است که از ادغام ۱۱ شبکه بزرگ زنان فعال در حوزه صلح و مشکلات زنان به وجود آمد. سانکالپا خواهان مشارکت و بازنمایی زنان در فرایندها و ساختارهای صلح نپال بود. همچنین با همکاری وزارتخانه صلح و بازسازی نپال، در زمینه حمایت از اجرای طرح اقدام ملی بر اساس ۱۸۲۰ و UNSCR ۱۳۲۵ فعالیت کرد. حوزه اصلی فعالیت سانکالپا، تقویت زنان در همه سطوح سیاسی و به عنوان عاملان ایجاد تغییر و بازیگران فعال در فرایند ایجاد صلح است.
منبع:تارنمای رسمی بانک توسعه آسیایی