بیت‌چت چیست؟ پیام‌رسان بدون اینترنت جک دورسی چگونه کار می‌کند؟

چند روز پیش جک دورسی، هم‌بنیان‌گذار سابق توییتر (اکنون X) و مدیرعامل شرکت Block، از پروژه‌ای تازه به نام بیت‌چت (Bitchat) رونمایی کرد؛ یک پیام‌رسان غیرمتمرکز، رمزنگاری‌شده و جالب‌تر از همه، بدون نیاز به اینترنت. او در پستی نوشت: «این دقیقاً مثل IRC قدیمی است... ولی روی بلوتوث.»

برخلاف اکثر اپلیکیشن‌های چت که به سرور‌های مرکزی، شماره تلفن یا اینترنت نیاز دارند، بیت‌چت به‌صورت همتا به همتا (P۲P) و از طریق فناوری بلوتوث کم‌مصرف (BLE) کار می‌کند. این یعنی گوشی شما مستقیماً با گوشی افراد نزدیک ارتباط برقرار می‌کند؛ بدون هیچ واسطه‌ای.

چگونه بدون اینترنت چت می‌کنیم؟

بیت‌چت با ایجاد یک شبکه مش (Mesh) بین دستگاه‌ها، پیام‌ها را به صورت زنجیروار از یک گره (کاربر) به گره دیگر منتقل می‌کند. اگر شما در فاصله بلوتوثی با دوستتان نباشید، اما چند دستگاه دیگر بین شما قرار داشته باشند، پیام از طریق آنها عبور می‌کند تا به مقصد برسد.

هر دستگاه در این شبکه هم دریافت‌کننده پیام است، هم انتقال‌دهنده. اگر گیرنده پیام در حال حاضر آفلاین باشد یا خارج از برد باشد، بیت‌چت پیام را در حافظه محلی نگه می‌دارد تا به‌محض اتصال یا نزدیکی، پیام منتقل شود (قابلیت Store-and-Forward).

ثبت‌نام، شماره تلفن؟ نه، ممنوع!

از نکات جذاب بیت‌چت این است که اصلاً نیازی به شماره تلفن، ایمیل یا ثبت‌نام ندارد. شما فقط اپلیکیشن را باز می‌کنید و شروع به چت می‌کنید. گروه‌های چت نیز با هشتگ و رمز عبور ایجاد می‌شوند. این سادگی و بی‌نیازی از شناسایی، آن را به ابزاری جذاب برای کاربران علاقه‌مند به حفظ حریم خصوصی تبدیل کرده است.

در ادامه حتما بخوانید گزارش یکتانت از رفتار کاربران ایرانی در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی (سال ۱۴۰۲)

چرا بیت‌چت مهم است؟

راه‌اندازی چنین پلتفرمی در روزگاری که سانسور اینترنت، قطعی ارتباطات، نظارت دیجیتال و محدودیت‌های فزاینده در سراسر جهان افزایش یافته، یک اتفاق مهم است. بیت‌چت در واقع می‌تواند راه‌حلی برای شرایط اضطراری، اعتراضات، مناطق بحران‌زده یا هر جایی باشد که اینترنت قطع شده یا قابل اطمینان نیست. در واقع، بیت‌چت پاسخی است به نیاز بشر برای ارتباط آزاد و بدون واسطه.

آیا الان می‌توان از آن استفاده کرد؟

در حال حاضر این پیام‌رسان به صورت نسخه‌ی بتا و فقط برای کاربران iOS از طریق TestFlight قابل دسترس است و ظرفیت ثبت‌نام اولیه هم پر شده. نسخه کامل هنوز منتشر نشده، اما توسعه‌دهندگان وعده داده‌اند که به‌زودی نسخه عمومی آن را نیز عرضه خواهند کرد.

از سوی دیگر، وایت‌پیپر فنی بیت‌چت نیز منتشر شده که به معماری شبکه، امنیت، رمزنگاری و آینده‌ی این اپلیکیشن می‌پردازد. به نظر می‌رسد جک دورسی و تیمش مسیر جدی و بلندمدتی را برای توسعه این پلتفرم در پیش گرفته‌اند.

آینده بیت‌چت؛ گامی به سوی اینترنت غیرمتمرکز؟

با گسترش قابلیت‌هایی مثل Wi-Fi Direct، ذخیره و ارسال فایل‌های حجیم و حتی استفاده در مناطق بدون اینترنت جهانی، بیت‌چت می‌تواند بخشی از زیرساخت ارتباطات غیرمتمرکز جهانی باشد. این پروژه با فلسفه‌ی آزادی اطلاعات، حفظ حریم خصوصی، و ارتباط مستقیم انسانی هم‌راستا است و شاید روزی به رقیبی جدی برای پیام‌رسان‌های بزرگ تبدیل شود.