برای تپش‌های زندگی | گزارشی به مناسبت روز جهانی سلامت قلب و راهکار‌های مراقبت از آن

به گزارش شهرآرانیوز، منصفانه بگوییم؛ چقدر در روز به فکر وضعیت قلبمان هستیم؟ واقعیتش همین است که توجه به سلامت قلب شاید تقریباً هیچ جایگاهی در زندگی روزمره‌مان نداشته باشد. از غذای چرب و شوری که قاشق‌قاشق به دستگاه گوارشمان راه می‌دهیم تا سیگاری که می‌کشیم و حرص و جوشی که برای هر اتفاق مربوط و نامربوط می‌خوریم، همه دست به دست هم می‌دهد تا دیر یا زود، قفسه سینه‌هایمان در پنجه قدرتمند درد فشرده شود. تازه آن زمان است که اهمیت مراقبت از قهرمان خستگی‌ناپذیر درون سینه‌هایمان معلوم می‌شود، اما شاید واقعاً خیلی دیر باشد. امروز، روز جهانی سلامت قلب است؛ بهانه‌ای برای بازنگری‌های کوچک در سبک زندگی تا تصمیمی آگاهانه بگیریم و نبض زندگی در قلب‌هایمان مرتب‌تر بزند.

هر دو ثانیه، یک نفر در جهان سکته می‌کند

روز جهانی سلامت قلب یادآور این حقیقت ساده، اما حیاتی است که اکثر بیماری‌های قلبی با چند تغییر ساده در سبک زندگی قابل پیشگیری هستند. هر وعده غذایی سالم‌تر، هر قدمی که در پیاده‌روی برداریم و هر بار که استرس را جدی نگیریم، فرصتی است برای دوام بیشتر زندگی. براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، بیماری‌های قلبی‌عروقی همچنان اصلی‌ترین علت مرگ‌ومیر در جهان‌اند و سالانه بیش از ۲۰ میلیون نفر به دلیل آن جان خود را از دست می‌دهند. علاوه بر این، حدود ۵۲۰ میلیون نفر در سراسر دنیا با یکی از انواع بیماری‌های قلبی‌عروقی زندگی می‌کنند و حدوداً هر دو ثانیه یک نفر بر اثر سکته قلبی می‌میرد.

نکته قابل‌توجه درباره بیماری‌های قلبی آن است که بیش از ۸۰ درصد مرگ‌های ناشی از سکته قلبی در کشور‌های با درآمد متوسط و پایین رخ می‌دهد؛ یعنی جایی که دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و آگاهی عمومی کمتر است. افزون بر این، ۵۰ درصد سکته‌های قلبی ناشی از فشار خون کنترل‌نشده‌ای است که تنها با کاهش مصرف نمک به میزان روزانه پنج گرم قابل پیشگیری است و اگر این هدف فراگیر شود، از مرگ ۱.۵ میلیون نفر در هر سال جلوگیری خواهد شد.

موضوع زمانی مهم‌تر می‌شود که بدانیم طبق پژوهش‌های فدراسیون بین‌المللی قلب، فقط با کنترل چهار عامل اصلی یعنی فشار خون بالا، مصرف دخانیات، چاقی و دیابت، از ۸۰ درصد مرگ‌های زودرس در جهان پیشگیری می‌شود. این آمار و ارقام به‌روشنی نشان می‌دهد که سلامت قلب به‌عنوان یک چالش فردی، موضوعی بحرانی و مسئله‌ای جهانی است، اما قابل مدیریت است.

میانگین سن سکته قلبی، کمتر از ۴۰ سال!

مهم‌تر از آمار جهانی، شگفت‌آور است اگر بدانیم وضعیت کشور و استان خودمان در حوزه بیماری‌های قلبی چقدر وخیم است. دکتر مهدی قلیان، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز از کاهش سن ابتلا به بیماری‌های قلبی ازجمله سکته از ۶۰ به کمتر از ۴۰ سال خبر داده و می‌گوید: اگرچه بیماری‌های قلبی، طیف گسترده‌ای از عوارض را دربر می‌گیرد و از تصلب شرایین گرفته تا نارسایی، درگیری دریچه قلبی، رماتیسم قلبی و تب رماتیسمی را شامل می‌شود، اما مهم‌ترین و شایع‌ترین نوع از بیماری قلبی در استان، همان اختلال در عروق کرونر است که با درد در قفسه صدری در زمان راه رفتن سریع، یا فعالیت‌های فیزیکی حتی بالارفتن از پله برای افراد ایجاد می‌شود.

وی می‌افزاید: نباید اینطور فکر کرد که بیماری قلبی فقط بر قلب تأثیر می‌گذارد. در واقع، چون گردش خون دچار اختلال می‌شود، گاهی اوقات نشانه‌های بیماری قلبی در کبد، ریه، کلیه‌ها و حتی مغز خودش را نشان می‌دهد که توجه بیمار و حساسیت او از طریق مراجعه زودهنگام به پزشک متخصص می‌تواند باعث کنترل بیماری شود. بگذارید صریح بگویم؛ مردم به درمان بیماری‌های قلبی امید داشته باشند. این مشکلی نیست که نشود جلویش را گرفت فقط مشروط بر این است که در صورت مشاهده هر نوع نشانه، فوراً به پزشک مراجعه کنند.

سکته، قابل پیشگیری است

اگرچه سکته قلبی، عوامل متعددی دارد و منصفانه بگوییم، بعضی‌هایش همچون آلودگی هوا، مسائل وراثتی و استرس زندگی غیرقابل کنترل هستند، اما بسیاری از عوامل دیگر ازجمله چربی خون، فشار خون، دخانیات و دیابت را فقط با چند تغییر کوچک در سبک زندگی می‌توان کنترل کرد.

دکتر علی داوودی، فلوشیپ قلب و عروق، در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز بیان می‌کند: مردم فقط باید به دو چیز خود را متعهد کنند؛ اصلاح رژیم غذایی و تحرک کافی. اگر هر فرد روزانه فقط ۲۰ دقیقه پیاده‌روی تند داشته باشد و فقط پنج گرم کمتر نمک مصرف کند، من به‌عنوان یک پزشک فوق‌تخصص قلب تضمین می‌دهم که تقریباً از همه بیماری‌های قلبی مصون خواهد بود. مردم ما باید باور کنند سکته قلبی چیزی نیست که فقط افراد خیلی چاق یا دارای مشکلات زمینه‌ای را گرفتار کند. گاهی اوقات، پیشگیری از بروز سکته فقط در گرو این است که کره روی کباب را استفاده نکنند. به همین سادگی!

وی می‌افزاید: یکی از چالش‌های ما این است عمده افرادی که سکته قلبی را تجربه می‌کنند، در واقع از مدت‌ها قبل نشانه‌های بروز مشکل در قلب‌هایشان را مشاهده کرده، اما به آن بی‌توجه بوده‌اند. زیاد پیش می‌آید بیمارانی که از سکته جان سالم به‌در می‌برند، به ما می‌گویند از ماه‌ها قبل، درد‌های متناوب در پشت جناق یا احساس سنگینی در قفسه سینه داشته‌اند. من واقعاً دوست دارم تأکید کنم حتی اگر افراد نتوانستند سبک زندگی خود را اصلاح کنند، بازهم ایرادی ندارد فقط نشانه‌ها را جدی بگیرند و به سرعت به متخصص قلب مراجعه کنند. ما به گوش و پوست تجربه کرده‌ایم که در اکثر مواقع، خیلی از خانواده‌ها سیاه‌پوش نمی‌شدند اگر عزیزشان فقط چند دقیقه وقت می‌گذاشت و در زمان مناسب به پزشک مراجعه می‌کرد.

در ادامه حتما بخوانید علائم هشدار بیماری‌های قلبی چیست؟