به گزارش شهرآرانیوز، در فهرست نهایی امسال، ۱۰ نویسنده از کشورهای عضو معرفی شدند که از ایران منصور علیمرادی در کنار نویسندگانی از برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی، امارات، اتیوپی، اندونزی و مصر قرار دارد.
حضور منصور علیمرادی در فهرست نهایی این جایزه، نشانهای از جایگاه روبهرشد ادبیات ایران در تعاملات فرهنگی بینالمللی است. کارشناسان معتقدند ادبیات ایران با تکیه بر میراث عمیق انسانی و شاعرانه خود، میتواند در قالب همکاریهای فرهنگی بریکس نقش مهمی در معرفی فرهنگ اصیل ایرانی و گسترش گفتوگوی ادبی میان ملتها ایفا کند.
وادیم تریوخین، رئیس مشترک شبکه ادبی بریکس در معرفی نامزدها گفت: «این جایزه بستری است برای آشنایی متقابل نویسندگان معاصر و شناخت جایگاه واقعی ادبیات ملتها در عرصه جهانی. بریکس میکوشد از رهگذر ادبیات، برادری فرهنگی، درک متقابل و دیپلماسی مردمی را تقویت کند.»
تأکید ایران بر اصالت فرهنگی و مردممحوری
در بخش دیگری از مراسم، حمید نظرخواه علیسرایی، شاعر و نویسنده ایرانی و هماهنگکننده ملی شبکه ادبی بریکس در ایران، با بیان دیدگاه کشورمان درباره این جایزه گفت: «جایزه ادبی بریکس نخستین جایزه بینالمللی است که به شکل جدی بر ارزشهای بومی، انسانی، فرهنگی و ملی تأکید دارد و حفظ میراث زبانی و طبیعی ملتها را در مرکز توجه قرار میدهد. این جایزه بر پایه فرهنگ مشترک کشورهای عضو بریکس شکل گرفته و بر گفتوگو، احترام متقابل و تبادل فرهنگی استوار است.»
وی افزود: «فرآیند داوری کاملاً مستقل از سیاست است و تنها معیار آن ارزشهای فرهنگی و هنری است. پیشنهاد میکنم هر سال این جایزه به نام یکی از شاعران ملی کشورهای عضو برگزار شود؛ برای ایران، میتواند یادآور بزرگان ادب مانند حافظ، سعدی یا مولوی باشد. چنین اقدامی پیوند فرهنگی ملتها را از مسیر زبان مشترک ادبیات عمیقتر میسازد.»
ظرخواه همچنین ترجمه آثار برگزیدگان به زبانهای رسمی اعضای بریکس را مهمترین بخش این جایزه دانست و گفت: «انتشار آثار نویسندگان بریکس به زبانهای مختلف، به تبادل فرهنگی، همزبانی معنوی و همگرایی فکری میان ملتها یاری میرساند.»
ادبیات؛ زبان تازه دیپلماسی میان ملتها
در ادامه، «دنی جیای» شاعر اندونزیایی و نامزد این جایزه گفت: «ادبیات نباید تنها از مسیر جایزه نوبل سنجیده شود. جایزه بریکس با ارائه نگاهی انسانیتر و متنوعتر، قطبنمای تازهای برای ادبیات جهان است. اگر سیاست امروز در حصار تحریمها و مرزها گرفتار است، ادبیات میتواند از مسیر دلها و همدلیها حرکت کند. در جایی که گروه ۷ با سیاست سخن میگوید، بریکس با شعر و فرهنگ سخن خواهد گفت.»
بریکس؛ از ارزشهای سنتی تا همگرایی فرهنگی
جایزه ادبی بریکس در نوامبر ۲۰۲۴ در نخستین «فروم ارزشهای سنتی» در مسکو بنیانگذاری شد و از نویسندگانی حمایت میکند که آثارشان بازتابدهنده ارزشهای فرهنگی و معنوی ملتهای عضو است.
مرحله نخست داوری و اعلام فهرست بلند ماه گذشته در دومین «فروم ارزشهای سنتی بریکس» در برزیل انجام شد و برنده نهایی قرار است ۲۷ نوامبر امسال در شهر خاباروفسک روسیه معرفی شود.
جایزه ادبی بریکس (BRICS Literary Award) یکی از تازهترین رویدادهای فرهنگی جهان است که در نوامبر ۲۰۲۴ توسط کشورهای عضو بریکس بنیان گذاشته شد. هدف این جایزه، تقویت پیوندهای فرهنگی میان ملتهای عضو و پاسداشت ارزشهای سنتی و تنوع ادبی آنهاست. آثار واجد شرایط، چه در قالب متن اصلی و چه ترجمههای تازه، باید بازتابدهنده میراث فرهنگی و تجربههای زیسته ملتها باشند. برنده نهایی جایزه، علاوه بر دریافت دیپلم و نشان ویژه، جایزهای به ارزش یک میلیون روبل روسیه نیز کسب خواهد کرد.
جمهوری اسلامی ایران از همان آغاز، در این رویداد بینالمللی حضوری فعال داشته است. بر اساس آییننامه جایزه، هر کشور عضو بریکس میتواند سه نویسنده را برای رقابت معرفی کند. در نخستین دوره، ایران سه چهره شاخص ادبی خود رضا امیرخانی، مجید قیصری و منصور علیمرادی را به صحنه آورد. حضور این سه نویسنده نشان میدهد که ادبیات معاصر ایران توانسته با موضوعات انسانی و جهانی خود در جمع بزرگان بریکس قد علم کند.
خانه کتاب و ادبیات ایران با همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روسیه آثار پیشنهادی را گردآوری و به دبیرخانه جایزه بریکس معرفی کرد. این اقدام در راستای حمایت از ترجمه و نشر بینالمللی ادبیات ایران صورت گرفته است.
جایزه ادبی بریکس فراتر از یک رویداد صرفاً ادبی است؛ این جایزه بستری برای دیپلماسی فرهنگی محسوب میشود. ایران با معرفی نویسندگان برجسته خود، توانسته است فرهنگ و هویت ادبی ایرانی را به جامعه جهانی بازشناساند، فرصتهای تازهای برای ترجمه و نشر آثار ایرانی فراهم آورد و در تقویت پیوندهای فرهنگی میان ملتهای عضو بریکس سهم داشته باشد.
منبع: ایرنا