معصومه متین نژاد | شهرآرانیوز؛ اگرچه این روزها ابتلا به کرونا و فوت ناشی از آن دیگر خرد و کلان و پیر و جوان ندارد و گهگاه از گوشه و کنار میشنویم که سالمندی با وجود بیماری زمینه ای، توانسته است بر غول کرونا غلبه کند، همچنان باید سالمندان را جزو گروههای پرخطر به حساب آورد، زیرا درصد زیادی از آنها هم زمان ۲ عامل خطرساز کهن سالی و بیماری زمینهای را با هم یدک میکشند. این یعنی بیش از دیگران از عوارض این بیماری آسیب خواهند دید.
گذشته از این، پیامدهای قرنطینههای اجباری یا اختیاری این افراد را که کار و حرفه مشخصی هم ندارند تا سرشان را به آن گرم کنند باید به این شرایط حساس اضافه کرد تا به عمق آسیبهای جسمی و روحی آنان در این روزهای بحرانی پی برد، موضوعی که امروز بهانهای شده است تا در روز تکریم بازنشستگان، ما هم یادی کنیم از سالمندان عزیز جامعه مان و مشکلات این روزهای کرونایی آنان.
سالمندی، کلکسیونی از انواع بیماریها
براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی به افراد ۶۰ تا ۷۵ ساله سالمند جوان، ۷۵ تا ۹۰ ساله سالمند پیر و افراد بالای ۹۰ سال سال خورده میگویند که مشکلات آن برای همه یکسان نخواهد بود. افرادی که جوانی خوب و بانشاط و سالمی را پشت سر گذاشته اند، به طور حتمی، سالمندی بی دغدغه تری هم پیش رو دارند. با همه این ها، سالمند سالمند است و با مجموعهای از مشکلات جسمی و روحی روبه روست که مراقبت بیشتری میطلبد؛ بنابراین طبیعی است که با وقوع هر شرایط بحرانی نظیر شیوع بیماری کرونا، سالمندان جزو نخستین گروههایی باشند که نیاز به قرنطینه شدیدتر و توجه بیشتری داشته باشند.
فشارخون، چربی بالا، دیابت، مشکلات قلبی و عروقی و بیماریهای تنفسی جزو شایعترین مشکلات دوره سالمندی است که هرکدام به تنهایی میتواند یک عامل خطرساز برای سخت شدن بیماری کرونا باشد. بیماریهایی که در ترکیب با ضعف سیستم ایمنی بدن به دلیل کهولت سن، درست شبیه چاشنی دینامیت عمل، و فرد را زودتر از حد انتظار زمین گیر میکنند. این در حالی است که تجربههای این مدت نشان داده است کرونا به تنهایی هم قادر است یک فرد جوان و بدون هیچ گونه بیماری زمینهای را نیز از پای درآورد. همه اینها را گفتیم برای اینکه بگوییم در شرایط کنونی، چارهای جز قرنطینه سالمندان نیست، چه در خانه چه در مراکزی مانند سرای سالمندان.
توجه به نیازهای روحی همپایه نیازهای جسمی
وقتی از قرنطینه برای حفظ سلامتی سالمندان صحبت میکنیم، منظورمان رها کردن آنها در خانه و تنها گذاشتنشان نیست، زیرا با افزایش سن، نیاز آدمی به تعامل و ارتباط با دیگران بیش از گذشته میشود. به عبارت ساده تر، شاید شما بتوانید وقتتان را به تنهایی بگذرانید، ولی یک سالمند نمیتواند؛ بنابراین لازم است برای پرکردن اوقات فراغت و تنهایی او در این روزها هم فکر جدی بکنید. در ادامه، چند پیشنهاد برای این منظور داریم.
میتوان فرد سالمند را با نحوه کار با اینترنت و حتی بازیهای رایانهای آشنا کرد. این کار افزون بر اینکه اوقات فراغت آنها را پر میکند، از بروز زوال عقل زودرس و دمانس و آلزایمر نیز جلوگیری میکند.
کشورهای توسعه یافته که تقریبا ٢۵ درصد از جمعیت آنها سالمند هستند، به ورزش سالمندان بیش از هرچیز دیگری توجه میکنند. بهترین ورزش برای این گروه سنی، ورزشهای مقاومتی و هوازی است. توصیه میکنیم اگر سالمندتان مشکل خاصی ندارد، برنامهای بچینید و هفتهای ١۵٠ دقیقه همراه با او در خانه ورزش کنید. ورزشهای آرام مانند یوگا نیز برای این طیف سنی بسیار مفید است.
خواندن کتاب، حل کردن جدول، انجام بازیهای فکری، گل کاری، آشپزی، دوخت و دوز، دیدن فیلم و سریال و ... سرگرمیهایی هستند که میتوان زمینه انجام آن را برای این روزهای خانه نشینی فرد سالمند بیش از گذشته فراهم کرد تا مشغله و سرگرمی او در طول روز بیشتر شود.
حتما کار با وسایل ارتباط جمعی مانند گوشی همراه و نرم افزارهای ارتباط دیداری را به سالمند یاد بدهید تا از این طریق بتواند در طول روز چند بار با نزدیکان و دوستانش ارتباط برقرار کند.
شنیدن و پیگیری اخبار منفی به ویژه اخبار و وقایع کرونا برای سالمندان چندان مناسب نیست. در صورت زندگی مشترک با آنها افزون بر نظارت بیشتر بر رسانههای ارتباطی، خودتان هم مراقبت بیشتری در این خصوص داشته باشید و کمتر از مرگ و میر و بیماری در مقابل آنها حرف بزنید.
اگر منزلتان فضای زیادی دارد و شرایط آن را هم دارید که سالمند تنهایتان با شما زندگی کند (به ویژه اگر در سرای سالمندان به سر میبرد و این روزها به دلیل قرنطینه سفت و سخت در این مراکز، امکان ملاقات و رفت و آمد زیاد هم نیست) تا زمانی که محدودیت قرنطینه برداشته نشود، او را با حفظ دستورهای بهداشتی به منزلتان بیاورید تا کمتر از تنهایی رنج ببرد.
پروتکلهای بهداشتی برای سالمندان
ابتلا به ویروس کووید ۱۹ در همه شرایط یکسانی دارد؛ بنابراین مراقبتهای پیشگیری از آن هم در همه یکسان است. فقط درصورتی که سالمند باشید یا فرد سالمندی در خانه داشته باشید، نیاز است که آنها را با شدت بیشتری پیگیری کنید. در ادامه، تعدادی از این توصیهها را با هم مرور میکنیم.
سالمندان این روزها باید در حد امکان کمتر از خانه خارج شوند.
از لمس، بغل کردن و بوسیدن آنها حتی از سوی کسانی که درخانه با آنها زندگی میکنند باید تا حد ممکن خودداری کرد.
قبل از هر گونه ارائه مراقبت مانند غذا دادن به فرد سالمند، حتما باید دستها را با آب و صابون به مدت ۲۰ ثانیه شست یا با مواد ضدعفونی کننده حاوی الکل گندزدایی کرد.
درباره بیماری کرونا و علائم آن باید آموزشهای لازم را به فرد سالمند داد و در صورت مشاهده هر گونه علامتی از ابتلا به بیماری، سریع مراتب را با پزشک در میان گذاشت.
سطوحی را که فرد سالمند با آن در تماس است باید به صورت مرتب با مواد ضدعفونی کننده مانند الکل ۷۰ درصد یا محلول نیم درصد آب ژاول (وایتکس رقیق شده یک به ۱۰ با آب) ضدعفونی کرد.
برای تقویت سیستم ایمنی بدن فرد سالمند، باید به میزان خواب، تغذیه مناسب و فعالیت بدنی او بیش از گذشته توجه داشت.
استفاده از از وسایل حمل ونقل عمومی برای فرد سالمند به هیچ وجه مناسب نیست.
حضور فرد سالمند در تجمع ها، میهمانیها و مراکز شلوغ بسیار خطرناک است. تا حد امکان باید آنان را از چنین فضاهایی دور کرد.
در صورتی که فرد سالمند به خدمات پزشکی فوری نیاز دارد، تدابیر لازم مانند زدن ماسک و پوشیدن دستکش و حفظ فاصله اجتماعی را باید در تمام مدت رعایت کرد.
وظیفه خرید و تهیه مایحتاج و امور روزمره خارج از منزل را باید به فردی غیر از عضو سالمند سپرد.
افرادی که با فضای خارج زیاد در ارتباط هستند مانند افراد شاغل یا حتی کودکان بهتر است همیشه با ماسک و حفظ فاصله اجتماعی (۱/۵ متر) به فرد سالمند نزدیک شوند.
رفتن به سفر برای فرد سالمند حتی با رعایت همه تدابیر ایمنی، حکم امضای مرگ او را دارد. پس به هر بهانهای باید از آن خودداری کرد.
استفاده عمومی از وسایل مشترکی مانند سجاده، چادر نماز، مهر، تسبیح و امثال آن را باید در طول همه گیری بیماری به کمترین میزان رساند.
برای مراجعه کمتر سالمند به داروخانه و پزشک، باید داروهای او را بیش از حد معمول تهیه کرد و در اختیارش قرار داد.