محمد عنبرسوز | شهرآرانیوز - مهدی جعفری، مدیر فیلمبرداری باسابقه و کارگردان نسبتا تازهکار سینمای ایران، که سال گذشته با فیلم تحسینشده «۲۳ نفر» توجهها را به خود جلب کرده بود، بهتازگی نخستین اثر خود در مقام کارگردان را، دیرتر از دومین فیلمش و بهصورت آنلاین، اکران کرده است. «ایستگاه اتمسفر» اثری ساده و روان است و کار خود را با طرح قصه زوج جوانی آغاز میکند که مدتی است از هم جدا شدهاند، اما این موضوع را از خانوادههایشان پنهان کردهاند. در حالی که مخاطب هنوز مشغول تجزیه و تحلیل وضعیت موجود است، یک سانحه رانندگی و پیدا شدن سروکله یک طلبکار، دیگر گره افکنی فیلم را شکل میدهند و «ایستگاه اتمسفر» را در مسیر درست خودش قرار میدهند.
نخستین ساخته سینمایی بلند مهدی جعفری، شاید فیلم پرالتهاب یا خلاقانهای نباشد که ذهن مخاطب را تا مدتها درگیر کند، اما اثری وزین و به دور از تظاهر است که اهداف خود را با پایبندی به قواعد ژانر پیگیری میکند. اثر تازه اکران شده مهدی جعفری فیلم موقعیتهاست و انصافا به خوبی از پس طراحی شرایط پیچیده و نادر برآمده است. شاید اگر فیلمساز ناپختهتری قصد تولید چنین اثری را داشت، آنقدر عناصر ملودرام و جزئیات نفسگیر به آن اضافه میکرد که مخاطب را گروگان بگیرد. جعفری، اما با متانت و پرهیز از زجر دادن بیننده، مسیر فیلمنامه را تا رسیدن به مقصود هموار میکند.
البته نااستواری فیلمنامه و کشدار شدن بیش از حد برخی برشهای قصه، اشکال اغماض نشدنی در «ایستگاه اتمسفر» است. پرداخت شخصیتها هم اگرچه ایراد چشمگیری را متوجه خود نمیبیند، اما در مورد شخصیت وحید (با بازی محسن کیایی) نویسنده به عمد از ورود به عمق شخصیت و آشنا کردن بیننده با او طفره میرود تا زمینه جذابیت و کنجکاوی مخاطب برای حل معمای اصلی و امکان قضاوت اخلاقی این شخصیت در نوسان بین قهرمان و ضد قهرمان، فراهم آید. علاوه بر اینها برخی خرده پیرنگهای کاملا ناهمساز و بیدلیل هم در متن گنجانده شده که مشکلات تولیدکنندگان و امحای لوازم آرایشی نامرغوب در یک سکانس کاملا شعارزده و فرمایشی، از مهمترین آنها به شمار میروند.
تیم بازیگری «ایستگاه اتمسفر» دربردارنده دو نکته مثبت است که به بازیگران اصلی و فرعی مربوط میشوند. محسن کیایی که این روزها یکی از پرکارترین و محبوبترین هنرپیشههای مرد ایرانی به شمار میرود، در مرکز این اثر قرار گرفته و حضور استانداردش نشاندهنده انعطاف این بازیگر و توانایی بالای او برای ایفای همزمان نقشهای جدی و کمدی است. کیفیت بازیگری محسن کیایی البته هنوز هم نیازمند تسلط بیشتری بر اجزای صورت و بهرهگیری از کیفیت بازی زیرپوستی است که به طور خاص در موقعیتهای ملتهب و پراحساس «ایستگاه اتمسفر» (مانند سکانس بعد از تصادف) خودش را نشان میدهد؛ ضمن اینکه کمی کاهش وزن هم میتواند انعطافپذیری بیشتری را برای بازیگر بااستعداد سینما به همراه داشته باشد و او را برای ایفای نقشهایی که مستلزم بازی بدن هستند، آماده کند.
به هر ترتیب اما، بازی محسن کیایی در نقش وحید که شخصیت اصلی فیلم است، با پرهیز درست از اغراق و فریاد، نمره قبولی میگیرد و بخشی از این کیفیت را مدیون هنرپیشه مکمل خود است. رویا افشار در نقش مادر همسر وحید، کیفیت درخوری از خود به نمایش میگذارد. افشار که مدتی از سطح اول سینما دور بوده، با ایفای این نقش نشان میدهد که گزینهای اعتماد شدنی برای نقشهای مادرانه است و میتواند به دایره نسبتا محدود بازیگران زن مسن در سینمای ایران اضافه شود.
از این دو بازیگر اصلی که بگذریم، «ایستگاه اتمسفر» فرصت مناسبی هم به بازیگران جوان سینمای ایران میدهد تا استعدادهای خودشان را به نمایش بگذارند. در میان چهرههای کمتر شناخته شده و فرعی این فیلم، آناهیتا افشار، بیشتر از دیگران، فرصت درخشش در این اثر را غنیمت شمرده و اجرای خوبی را به نمایش میگذارد. سوگل قلاتیان، بابک بهشاد و رها خدایاری هم اگرچه کیفیت خیرهکنندهای ندارند، اما هر کدامشان به قدر توان به یاری فیلم میآیند و نشان میدهند که گزینههای مناسبی برای تلویزیون یا آثار متوسط سینما هستند.
کارگردانی «ایستگاه اتمسفر»، با اینکه به درستی از اطوارهای هنری و حرکات عجیب و غریب دوربین در امان مانده، اما به دلیل کیفیت تلویزیونی و سهلانگارانهاش قدرتمند ارزیابی نمیشود. قابهای بیش از حد ساده و مبتنی بر روایت، کارگردانی را به عنصری خنثی در این فیلم تبدیل کردهاند و خبری از قابهای سینمایی یا حرکات دقیق و فکر شده دوربین نیست. در واقع، دوربین «ایستگاه اتمسفر» فقط یک ضبطکننده وقایع است؛ در حالی که میتوانست به دریچه چشم کارگردان یا هر چیزی که از کارگردان خوشذوق «۲۳ نفر» سراغ داریم، تبدیل شود. هرچند نباید فراموش کنیم که جعفری در اجرا اصلا به دنبال خودنمایی یا به رخ کشیدن تبحرش در فیلمسازی نیست؛ اما میتوانست با اجرایی که خلاقیت بیشتری چاشنی آن است، به فرمی دلچسبتر دست پیدا کند تا مخاطب، بهجز سردرآوردن از فرجام شخصیتها و خط قصه، انگیزههای بیشتری برای تماشای این فیلم هم داشته باشد.
تریلر فیلم «ایستگاه اتمسفر»