شهرآرانیوز| حیوانات نیز همانند انسان، دارای گروه خونی هستند، اما طبقهبندی گروههای خونی در این دو دسته باهم تفاوت دارد.
همانند انسانها، جانوران نیز انواع گروههای خونی دارند. در انسانها، طبقه بندی گروههای خونی بر حسب آنتی ژن است. حضور آنتی ژنها پایهی طبقه بندی در سیستم گروه خونی انسان را تشکیل میدهد. آنتی ژنها موادی هستند که به سطح سلولهای قرمز خون چسبیدهاند و واکنش ایمنی را وقتی که آنها با یک گروه خونی متفاوت ترکیب میشوند، تحریک میکنند. آنتی ژنهای یک گروه خونی ویژه، پادتنهایی تولید میکنند که به آنتی ژنهای خارجی یک گروه خونی ناسازگار حمله میکنند. اگر چه خون جانوران نیز شامل آنتی ژن است اما ساختارشان شبیه آنهایی نیست که در خون انسانها وجود دارند. بنابراین سیستم گروه خونی در جانوران متفاوت از آنهایی است که در انسانها شناسایی شده است.
در گربه سانان، ما سیستم گروه خونی AB را داریم که در آن سه نوع شناسایی شده شامل گروههای خونی A، B و AB هستند. از بین این سه گروه خونی، گروه خونی A رایجترین گروه خونی است که تقریباً در ۹۴ % تا ۹۹ % گربههای با موهای کوتاه و بلند در آمریکا شایع است. گروه خونی B نسبتاً در نژادهای دیگر گربهها رایج است و گروه خونی AB خیلی نادر است.
گروه خونی A شامل پادتنهایی است که ممکن است به سلولهای قرمز خون در گروه خونی B آسیب بزند، اما آنها نسبت به پادتنهای موجود در گروه خونی B ضعیفتر هستند که شامل پادتنهایی است که میتواند سلولهای قرمز موجود در گروه خونی A را بکشند. گروه خونی AB از هر نوع پادتنی آزاد است؛ بنابراین گربههای با گروه خونی AB به عنوان گیرندههای عمومی هستند. این به این معنی است که خونی که از گربههای با گروه خونی A یا B دریافت میشود میتواند به گربههای با گروه خونی AB منتقل شود.
مواردی وجود دارند که در آنها گروه خونی گربهی مادر و بچه گربه متفاوت هستند. این موقعی اتفاق میافتد که یک گربهی مادر با گروه خونی B بچههایی با گروه خونی A یا AB را به دنیا میآورد. این عدم انطباق گروه خونی نوزاد به عنوان ایزو اریترولیز نوزاد شناخته میشود. وقتی که بچه گربهها با چنین عیبی به دنیا میآیند و با شیر مادر تغذیه میشوند، پادتنهای موجود در شیر میتواند سلولهای خونی قرمز بچه گربه را از بین ببرند.
در چنین شرایطی، بچه گربه میتواند به طور شدید بیمار شود و متعاقباً ممکن است بمیرد. در واقع، "ایزو اریترولیز نوزاد" منجر به درصد زیادی از مرگ بچه گربهها شده است. یرقان از نشانههای اولیه مشاهده شده در بچه گربههایی است که دچار ایزو اریترولیز نوزادی شدهاند.
گروه خونی سگ سانان به ۸ گروه عمده بسته به نوع آنتی ژن (که به عنوان آنتی ژن اریتروکیت سگ (DEA) نیز شناخته میشود) موجود در خون طبقه بندی میشود. سیستمهای زیادی برای نام گذاری آنتی ژنهای متفاوت به کار گرفته شدهاند که در عوض به تشخیص گروههای خونی مختلف در سگها کمک میکنند. آنها در زیر آورده شدهاند:
• DEA ۱.۱
• DEA ۱.۲
• DEA ۳
• DEA ۴
• DEA ۵
• DEA ۶
• DEA ۷
• DEA ۸
از این ۸ گروه خونی سگ سانان، گروه خونی DEA ۱.۱ وقتی که انتقال خون مد نظر است، اهمیت خیلی زیادی دارد. سگهای با گروه خونی مثبت DEA ۱.۱ به عنوان سازگارترین گروههای خونی تلقی میشوند، چون آنها به طور ایمن میتوانند خون هر گروه خونی را همان بار اول بدون هیچی ترس از واکنش جدی انتقال خون بپذیرند. از طرف دیگر، دهندههای منفی DEA ۱.۱ به عنوان دهندههای عمومی تلقی میشوند؛ به این معنی است که آنها میتوانند به سگهای با گروه خونی مثبت یا منفی DEA ۱.۱ خون بدهند. اما این سگها کمترین سازگاری را دارند، چون فقط گروه خونی DEA ۱.۱ منفی میتواند به آنها تزریق شود.
دیده شده است که بیشتر سگهای تازی، سگهای ایرلندی، سگهای پاسبان آلمانی، چوپانهای آلمانی، بوکسرها (نوعی سگ با موی زرد) و پیت بالها (نوعی سگهای کوچک) گروه خونی DEA ۱.۱ منفی را از خود نشان دادهاند که بیانگر حالت دهندگی عمومی آنها است. اما عموماً درصد زیادی از جمعیت سگها گروه خونی مثبت DEA ۱.۱ را دارند.
گروه خونی اسبها که بیشتر به عنوان گروههای خونی اسب سانان شناخته میشود، به ۸ سیستم عمدهی خونی طبقه بندی میشود. با وجود ۳۰ گروه خونی در اسبها، فقط ۸ گروه خونی به طور جهانی شناسایی شدهاند که به نامهای A، C، D، K، P، Q، U و T هستند. دیده شده است که آنتی ژنهای گروههای خونی A، C و Q پاسخ ایمنی شدیدی را وقتی که با آنتی ژنهای سلولهای قرمز خونی بیگانه ترکیب میشوند، ایجاد میکنند. این گروههای خونی (A، C و Q) پردردسرترین گروهها تلقی میشوند در نتیجه هرگز نباید به گیرندههای ناجور اهدا شوند. هم چنین هر گروه خونی در اسبها چند گانه است. برای مثال، گفتن این که یک اسب ویژه، گروه خونی A را دارد برای انتقال خون کافی نیست. این به علت است که گروه خونی A در اسبها میتواند به شکلهای مختلفی، چون aA’، aA’H و یا aH موجود باشد. بنابراین، پیدا کردن ۱۰۰ % انطباق بین دهنده و گیرنده در اسبها خیلی دشوار است.
دکتر جی. موستگارد از کالج سلطنتی دامپزشکی و کشاورزی دانمارک موفق به شناسایی 10 سیستم گروه خونی در گاوها شد.
۱۱ گروه خونی مهم به طور بین المللی در بین گاوها شناسایی شده است. آنها A، B، C، F، J، L، M، R، S، T و Z هستند. گروه خونی B میتواند در شکلهای متعددی موجود باشد، چون بیش از ۶۰ آنتی ژن در آن وجود دارد. در نتیجه گروه خونی B برای مطمئن شدن از سازگاری خونی بین دهنده و گیرنده، میتواند کاملاً مشکل ساز باشد. آنتی ژن موجود در گروه خونی J یک چربی و قابل حل در مایعات بدن است. هم چنین این آنتی ژن در بچههای تازه به دنیا آمده وجود ندارد و بعد از این که در ۶ ماه اول از شیر مادر تغذیه شد به دست میآید.
در گوسفندان، سیستم گروه خونی به ۷ نوع اصلی به نامهای A، B، C، D، M، R و X طبقه بندی میشود. همان طور که در گاوها مشاهده شد، گروه خونی B فرمهای متعددی را از خود نشان میدهد. هم چنین یافت شده که آنتی ژنهای گروه خونی R در گوسفندان قابل حل در مایعات بدن است.
۵ گروه خونی مهم به طور بین المللی در بزها شناسایی شده است. آنها A، B، C، M و J هستند. مطالعات نشان میدهد که ساختار آنتی ژنها در سیستم خونی بزها بسیار شبیه به آنهایی است که در سیستم خونی گوسفندان یافت شده است.
انتقال خون ناجور در سیستم گروه خونی جانوران میتواند زندگی گیرندهی خون را تهدید کند؛ بنابراین سازگاری گروه خونی وقتی که انتقال خون در جانوران صورت میگیرد بسیار مهم است. دام پزشکان اغلب توصیه میکنند که باید گروه خونی جانورانی که به انتقال خون نیاز دارند شناسایی شود. انطباق خونی که سازگاری بین دهنده و گیرندهی خون را کنترل میکند باید انجام شود تا انتقال خون به طور مطمئن صورت بگیرد.