آیا ادارات بوشهر روز‌های سه‌شنبه و چهارشنبه (۷ و ۸ مرداد) تعطیل است؟ درباره انواع خطرناک بیماری هپاتیت و راه های پیشگیری و درمان | عفونت زرد فشار خون خودتان کم نشود آقای وزیر! مسقف شدن پارکینگ‌های عمومی با پنل‌های خورشیدی رئیس سازمان محیط زیست: بحران‌های محیط زیستی با راهکارهای ضربتی برطرف نمی‌شوند خودداری برخی مشاوران املاک از ارائه برگه رسمی معامله | قولنامه هست، اما هولوگرام ندارد! به فرد گرمازده آب‌قند و شربت ندهید ذخایر خونی خراسان رضوی رو به کاهش است رئیس سازمان هواشناسی: خشکسالی با بارورسازی ابر‌ها درمان نمی‌شود آیا استعفای رئیس صندوق بازنشستگی کشوری صحت دارد؟ خسارت ۱۴ هزار میلیارد تومانی مصرف دخانیات بر نظام سلامت زمین لرزه ۴ ریشتری در عسلویه بوشهر (۵ مرداد ۱۴۰۴) اهدای عضو بانوی جوان مرگ مغزی در مشهد به ۶ بیمار زندگی دوباره بخشید (۵ مرداد ۱۴۰۴) ویدئو | ورود گرد و خاک شدید به مشهد از سمت جاده کلات (۵ مرداد ۱۴۰۴) رئیس سازمان نظام پرستاری کشور مطرح کرد: کاهش میزان مهاجرت پرستاران | فوق‌العاده خاص روی میز دولت مانده است آمادگی هلال احمر خراسان رضوی برای خدمت‌رسانی در ایام اربعین ضرورت اصلاح جدی ساختار هیئت‌های بدوی و تجدیدنظر تامین اجتماعی در مشهد و خراسان رضوی پیش‌بینی دقیق هواشناسی با برج راداری مشهد بازنشستگان خطاب به مدیرعامل تأمین‌اجتماعی: مگر معوقات بازنشستگان چقدر است که پرداخت آن را چهار ماه عقب انداخته‌اید ورود حدود ۳۰ هزار معلم جدید به مدارس از مهر ۱۴۰۴ | ادامه فعالیت ۴۰ درصد از فرهنگیان بازنشسته کشف محموله بزرگ مواد اولیه ساخت موادمخدر صنعتی توسط پلیس مرزبانی از معوقات حقوق فروردین ۱۴۰۴ بازنشستگان تأمین‌اجتماعی چه خبر؟ مرمت قدیمی‌ترین مدرسه تاریخی کاشمر از ابتدای مرداد ۱۴۰۴ شر مهندس سارق از  سر خودرو‌های مشهد کم شد موزه ملی ملک پس از جنگ ۱۲ روزه بازگشایی شد (۵ مرداد ۱۴۰۴) معاون تربیت‌بدنی آموزش و پرورش: سرانه فضای ورزشی مدارس باید به یک مترمربع برسد جاده هراز مسدود می‌شود + جزئیات بازنشستگان تأمین اجتماعی و مستمری‌بگیران همچنان در انتظار صدور فیش معوقات حقوق فروردین ۱۴۰۴
سرخط خبرها

احساس شاهی و نگاه مالکانه به رعیت!

  • کد خبر: ۵۶۷۸۳
  • ۰۶ بهمن ۱۳۹۹ - ۱۱:۲۰
احساس شاهی و نگاه مالکانه به رعیت!
حجت‌الاسلام محمدرضا زائری - پژوهشگر دینی
مسعودمیرزا، پسر ارشد ناصرالدین‌شاه قاجار، ملقب به «ظل‌السلطان»، در کارنامه عجیب خود در فارس و اصفهان جنایات وحشتناک و ظلم‌های فراوان کرده است، اما از میان همه آن نقطه‌های سیاه، از تخریب بنا‌های تاریخی صفوی تا غارت اموال مردم، یک تصویر دردناک در ذهن من مانده و سال‌هاست آزارم می‌دهد.

ظل‌السلطان که به شکار و تفریح و تفنن در طبیعت بسیار علاقه داشته و بخشی از خاطرات این سفر‌ها و گشت‌وگذار‌ها را هم در کتاب تاریخ سرگذشت مسعودی نگاشته و به‌یادگار گذاشته است، روزی در یکی از این سفر‌ها از تأخیر آشپز در آماده‌کردن کباب عصبانی می‌شود و خسته و گرسنه فریاد می‌کشد که چرا ناهارش آماده نیست.
وقتی آشپز نگون‌بخت را می‌آورند و او بهانه می‌آورد که مشغول تهیه گوشت مناسب کباب از ران‌گوسفند بوده و برای همین معطل شده است، شاهزاده دستور می‌دهد که برای تنبیه قصاب و مجازات آشپز، او را بخوابانند و گوشت ران خودش را ببرند و کباب کنند!

صدای نعره‌های وحشتناک و ناله‌های دردناک قربانی بیچاره و بدبخت که زیر ساتور قصابی خودش التماس می‌کرده است، در گوشم می‌پیچد و تصویر‌های خونین و مجروح او پیش چشمم ورق می‌خورد و همیشه این پرسش در ذهنم تکرار می‌شود که چطور این توهم سایه‌خدابودن می‌تواند یک نفر را به چنین نقطه‌ای برساند.
شاید پاسخ این سؤال، قدرت‌طلبی و ریاست‌خواهی و دنیادوستی باشد که چشم را کور و گوش را کر می‌کند و پرده‌ای سیاه بر دل می‌کشد و انسان را به هر جنایت و خیانتی مبتلا می‌سازد.
اما پرسش مهم‌تر اینجاست که چه‌چیزی جز «قانون» می‌تواند این میل سرکش و شیطانی را مهار کند و قدرت‌طلبان بی‌مرز و دنیاخواهان سیری‌ناپذیر را تسلیم خود سازد.

از روزی که امثال امیرکبیر کوشیدند تا انضباط اداری و التزام کاری را در ساختار حاکمیت کشور فراگیر کنند تا امروز که نسل جدید و رسانه‌های نو فریاد مطالبه برای تعهد به قانون سرداده‌اند، همیشه لایه‌های مختلف مدیران کشور، با شدت و ضعف، به درجاتی از این احساس پادشاهی مبتلا بوده‌اند؛ روزی بر سر کارمند گمرک فریاد کشیده‌اند و روزی به صورت سرباز راهنمایی‌ورانندگی سیلی زده‌اند.
مهم نیست که کدام وزیر یا وکیل در کجا و چگونه تفرعن خود را به‌نمایش بگذارد یا احساس شاهی‌اش را جار بزند؛ هر یک از ما به درجه‌ای از این احساس مبتلاییم؛ از کارمند بانک که به مشتری توهین می‌کند تا مدیر اداره که برای یک امضا ساعت‌ها کسی را منتظر می‌گذارد.

مهم آن احساس خطرناک پادشاهی و نگاه تحقیرآمیز به دیگران است. زیرا وقتی شما دیگری را به چشم رعیت خود ببینی و خود را مالک و صاحب اختیار او بدانی، به خود حق می‌دهی که بگیری و ببندی و بزنی و بکشی تنها چیزی که می‌تواند این تهدید را برطرف سازد، یک کلمه است؛ «قانون».
اما طبیعی است که وقتی کسی مست قدرت بشود، زیر بار قانون نمی‌رود!

روزی که میرزا یوسف‌خان مستشارالدوله کتاب «یک کلمه» را در تقدیس و ستایش قانون‌گرایی نوشت، نمی‌دانست که چندی بعد به امر شاه اموالش را تصاحب می‌کنند و زندگی‌اش را می‌گیرند و او را با غل و زنجیر به زندان می‌برند و آن‌قدر با همان کتاب بر سرش می‌کوبند تا بینایی‌اش را از دست بدهد و سرانجام با فلاکت و درماندگی بمیرد!
تا وقتی که این سرنوشت و عاقبت مطالبه قانون و قانون‌گرایی باشد، این کشور روی سعادت را نمی‌بیند. زیرا ویرانگران آبادانی و پیشرفت کشور (از سعید مرتضوی و اکبر طبری تا محمودرضا خاوری و دیگران) بی‌محابا مشغول غارت و جنایت خواهند بود و از چیزی هم ترس و نگرانی ندارند!

مسعودمیرزای قاجار هم روز نخست چنین دژخیم سفاکی نبود. اول به او «سایه خدا» گفتند و بعد آرام‌آرام احساس شاهی او را به جایی رساند که به‌خاطر دیرشدن ناهارش دیگران را سلاخی کند!
مدیر یک اداره حقوقی یا رئیس یک شعبه بانکی هم می‌تواند اندک‌اندک به جایی برسد که مردم را رعیت خودش ببیند و احساس کند که همه موانع را می‌تواند با پول و معامله و تهدید و فشار از پیش پای خود بردارد، مگر آنکه «یک کلمه» بیش از او قدرت داشته باشد؛ «قانون».
تا روزی که این یک کلمه به قدرتی فراتر از همه ما نرسد، ظل‌السلطان‌ها به ما و زندگی و جامعه‌مان نزدیک‌تر از آن هستند که تصور می‌کنیم!
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->