خراسانی | شهرآرانیوز - امروز ۲۷ ژانویه برابر است با دوازدهمین سالروز درگذشت جان آپدایک (۲۰۰۹-۱۹۳۲)، داستان نویس و شاعر و منتقد آمریکایی، که همچون فاکنر و ۲ نویسنده دیگر توانست بیش از یک بار برنده جایزه پولیتزر برای داستان شود. مشهورترین آثار این نویسنده واقع گرا چهارگانه «خرگوش» است که ماجراهایی با محوریت شخصیتی به نام هری خرگوش را روایت میکند. آپدایک نویسندهای پرکار بود که هر سال کتابی منتشر میکرد و هنگامی که چشم به روی دنیا بست، کارنامهای با دهها کتاب از خود به جا گذاشته بود. از دیگر نکاتی که او به آن شناخته میشود، نثر ویژه اش و تصویری است که از طبقه متوسط جامعه آمریکایی به دست میدهد. آدمهایی که در داستانهای جان آپدایک ظاهر میشوند، آشفتگانی درگیر بحرانهای اعتقادی و جامعهای فروپاشیده از نظر اخلاقی و تعهد خانوادگی است. رنج دیرین انسان در این آثار، جامه دردهای شهروند طبقه متوسط را پوشیده است. شهروندی که زمانی با دغدغه اثبات وجود خداوند روبه روست و زمانی دیگر با دل مشغولیهایی انسانی.
جان در نوجوانی یک جایزه ادبی به دست آورده بود و در هجده سالگی توانست بورس تحصیلی برای کالج هاروارد بگیرد. پس از دریافت مدرک زبان انگلیسی از هاروارد، به شوق کارتونیست شدن راهی دانشکده طراحی و هنرهای زیبای راسکین در دانشگاه آکسفورد شد. هنگامی که از انگلستان به آمریکا برگشت، همکاری خود را با مجله پرآوازه نیویورکر آغاز کرد تا رسما نام خود را به عنوان نویسندهای حرفهای ثبت کند. در آن سالها نویسنده جوان که دچار تزلزل اعتقادی شده بود، در جست وجوی معنویت ازدست رفته، بنا کرد به خواندن آثاری، چون نوشتههای سورن کی یرکگور، فیلسوف دین دار مسیحی. پیامد کار گویا موفقیت آمیز بوده است، زیرا آپدایک متأثر از مطالعات خویش معنویت موردنیازش را به دست آورد و تا پایان عمر نیز ایمانش به خداوند را حفظ کرد.
او ۲ بار ازدواج کرد و از همسر اولش صاحب ۴ فرزند شد. در حواشی زندگی او میتوان به نقدهایی اشاره کرد که با وجود جایگاه بالای وی در عرصه نقد، گاه جنجال آفرین میشد. آقای نویسنده و منتقد در عالم شعر نیز تصویر شاعری فعال از خود به نمایش گذاشت که چندین دفتر از سروده هایش را منتشر کرد.
شخصیت ماندگار هری خرگوش که با رمان «فرار کن خرگوش» نمایان شد و سپس در ۳ رمان دیگر او حضور پیدا کرد، از لحاظ اهمیت در کنار شخصیتهای داستانی مشهوری، چون هکلبری فین و گتسبی و هولدن کالفیلد در ادبیات آمریکا قرار میگیرد. او رمان ستایش شده دیگری به نام «کودتا» دارد که ماجرای خودکامگی را در آفریقا شرح میدهد.
در زبان فارسی آثاری، چون «فرار کن خرگوش»، «سنتائور» و «از مزرعه» از این نویسنده توانا برگردانده و منتشر شده است.