همیشه وقتی در فضای مجازی ویدئوهایی از دیگر کشورها را میدیدم که در حمل و نقل عمومی یا طراحی مبلمان شهریشان توجه ویژهای به روشن دلان یا معلولان خود دارند، افسوس میخوردم که چرا ما وقتی همان هزینه را در مدیریت شهری مان انجام میدهیم و حتی شاید بیشتر، در طراحی فضاهای شهری به این قشر آسیب پذیر کمتر توجه میکنیم و طوری فضاهای شهری مان مدیریت نمیشود که معلولان، نابینایان و آنهایی که نیازمند توجه بیشتر دراین باره هستند با آرامش بیشتری از خانه بیرون بیایند و کارهای خود را انجام دهند.
در سالهای اخیر شاهد اتفاقات خوبی دراین باره هستیم، به ویژه بعد از افتتاح خطوط یک و ۲ قطارشهری مشهد. در داخل واگنها ۲ جای مخصوصی برای نگهداری صندلی چرخ دار معلولان تعبیه شده است؛ و بارها دیده ام که شهروندان ویلچرسوار ما با آرامش خیال از فضای انحصاری خود استفاده میکنند.
با افتتاح خط ۲ قطار شهری مشهد، خوشبختانه بیشتر سفرهای شهری من و خانواده ام با مترو انجام میشود. در این سفرها که میتوان گفت در ۵ روز هفته صورت میگیرد، دیدن یک اتفاق من را بر آن داشت تا از احساسم برایتان بنویسم. در سفرهایم چند باری دیده ام که یک شهروند روشن دل قصد دارد از مترو برای رسیدن به مقصد استفاده کند.
مأموران محترم مترو او را به درون واگن راهنمایی میکنند و هنگام پیاده شدن در ایستگاه مقصد (گویا در طول سفر از ایستگاه مبدأ با ایستگاه مقصد هماهنگ میشود)، یک مأمور دیگر مترو مسافر روشن دل را تا در خروجی ایستگاه همراهی میکند. دیدن این اتفاق برای من خیلی ارزشمند است. این اتفاق علاوه بر اینکه به فرزندان ما آموزش میدهد کمک به همنوع اهمیت زیادی در فرهنگ شهروندی ما که از ارزشهای دینی نشئت گرفته است دارد، باعث آرامش خاطر خانوادههای معلولان و هم چنین خود فرد دارای معلولیت میشود.
این اقدام خداپسندانه مأموران مترو یک بار آموزشی مهم دیگر هم دارد که به آن کمتر توجه میکنیم. وقتی مأمور مترو از مسافر آسیب پذیر با مراقبت و احتیاط بیشتری پذیرایی میکند، در نتیجه شهروندانی که شاهد این اتفاق هستند هم ناخودآگاه یاد میگیرند چگونه با مسافران دارای معلولیت برخورد کنند. به مرور زمان، تکثیر این اتفاق خوب سبب میشود مترو و دیگر وسایل حمل و نقل عمومی در سطح شهر مکانی امن برای رفت و آمد معلولان باشد.
باتوجهبه اینکه مشهد سالانه میزبان تعداد زیادی از زائران است که از شهرها و کشورهای مختلف برای زیارت به این شهر میآیند، دیدن این برخوردهای همراه با احترام از سوی مأموران قطار شهری، اتوبوس رانی و دیگر مسئولان شهری میتواند این فرهنگ را به دیگر شهرها و چه بسا دیگر کشورهای دنیا صادر کند. یکی از مهمترین وظایف ما در سالهای حیاتمان کمک به همنوع و مراقبت از افرادی است که نیازمند توجه بیشتری هستند. امام رضا (ع) میفرماید: نیکی با مردم نیمی از خردمندی است. پس مهربانی با دیگران اهمیت زیادی دارد. با این کار، علاوه بر اینکه به دیگران کمک کرده ایم، باعث خودسازی خودمان نیز شده ایم.