زیاد برایم پیش آمده که وقتی فروشنده میگوید: «خریدتونو بذارم پلاستیک؟» من میگویم: «نه، ممنونم.» و این واکنش من باعث شده است هم خودش هم بقیه مشتریهایی که در آنجا حضور دارند با تعجب نگاهم کنند و توی دلشان بگویند: «چه اداها!»، اما راستش را بخواهید خیلی وقتها من از فروشنده پلاستیک نمیگیرم، چون میدانم که پلاستیک برای تجزیه در طبیعت بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ سال زمان نیاز دارد، یعنی خیلی بیشتر از تعداد سالهایی که ما فرصت زندگی داریم.
اگر فرصت انتخاب میان چند محصول مشابه با بسته بندیهای متفاوت را داشته باشم، سعی میکنم محصولی را انتخاب کنم که بسته بندی اش آسیب کمتری به محیط زیست میزند و راحتتر بازیافت میشود. کمک به محیط زیست و توجه به حفظ و نگهداری محیط اطرفمان با همین گامهای کوچک محقق میشود، اینکه سعی کنیم زباله کمتری تولید کنیم، در حد نیازمان خرید کنیم و به اندازه نیازمان غذا درست کنیم. وقتی هم زباله تولید میکنیم، در مبدأ به تفکیک زباله خشک وتر از یکدیگر اقدام کنیم. من، تو و ما اگر به این نکات توجه کنیم، قطعا در یک بازه زمانی طولانی تأثیر بیشتر و بهتری بر محیط اطرافمان خواهیم گذاشت.
احتمالا برای شما هم پیش آمده است که در طبیعت با محیطی روبه رو شده اید که پر از زباله و پلاستیک است. اگر بخواهید این محیط را به تنهایی پاک سازی کنید، به چه قدر زمان نیاز دارید؟ آیا جمع کردن زبالهها به تنهایی ممکن است؟ قطعا نه.
اما اگر هر فردی به تنهایی برای کاهش تولید زباله تلاش کند، به اطرافیانش اهمیت کاهش تولید زباله را آموزش دهد و با اختصاص زمانی اندک برای آموزش کودکان خانواده، آنها را دراین باره آگاه کند، میتواند از اضافه شدن فضاهای آلوده به آشغال و پلاستیک در طبیعت جلوگیری کند. در واقع داشتن زباله کمتر و مدیریت بهتر پسماند در جامعه، نیازمند آموزش افراد است تا اختصاص نیروی کار بیشتر برای انجام آن.
جالب است بدانید آلمان که روزگاری دفع زباله را تنها راه خلاص شدن از دست آن میدانست، امروز در مبارزه علیه انباشت زبالهها بسیار موفق عمل کرده و مدیریت پسماند برای مردم این کشور به امری عادی تبدیل شده است. مردم این کشور سالانه ۳۰ میلیون تن زباله خانگی تولید میکنند. این کشور بازیافت زباله را در دستور کار خود قرار داده و از پیشتازان دستیابی به اقتصادی مبتنی بر بازیافت است که باعث صرفه جویی در منابع و کاهش آثار نامطلوب زیست محیطی شده است. در واقع، این روزها دفع زباله در آلمان آخرین راه حل است و کاهش تولید زباله، استفاده دوباره، بازیافت و بازیابی انرژی از آن برای دولت و مردم این کشور در اولویت قرار دارد.
ژاپن از دیگر کشورهای موفق در حوزه مدیریت پسماند و کاهش تولید زباله در جهان است. وقتی به عنوان گردشگر وارد توکیو یا شهرهای دیگر ژاپن میشوید، همان ابتدا یک دستورالعمل بیست و یک صفحهای برای جمع آوری زباله در اختیارتان قرار میدهند که با این جمله آغاز میشود: «پسماند هم شما را به دردسر میاندازد هم همسایگان شما را. برای ساخت شهری بهتر و زندگی راحتتر از قوانین محلی برای جمع آوری زباله پیروی کنید.» توکیو با داشتن ۲۳ منطقه شهرداری، دارای ۲۳ سیستم مختلف جمع آوری زباله است که برخی از آنها را روزانه و برخی را هفتگی جمع آوری میکنند. برای مثال، زبالههای غذا یا کاغذ را روزانه و زبالههای شیمیایی و باطری را هفتگی یا حتی ماهانه جمع آوری میکنند.
در رابطه با پسماند و تولید بی رویه زباله تنها مردم تأثیرگذار نیستند، بلکه سیاست گذاری مدیران شهری و دولت نقش زیادی دراین باره دارد. با قرار گرفتن مردم و دولت در کنار هم میتوان به داشتن جامعهای که زباله کمتر تولید میکند و برای بازیافت آن فکری کرده است امیدوار بود.