درباره واکسیناسیون همگانی در دنیا | واکسن ما را به یکدیگر نزدیک‌تر می‌کند

عادل نجفی  | شهرآرانیوز؛ هفته پایانی ماه آوریل (سوم تا دهم اردیبهشت ماه) توسط سازمان بهداشت جهانی با هدف ترویج استفاده از واکسن‌های مختلف برای محافظت از افراد در گروه‌های سنی مختلف به ویژه کودکان در مقابل بیماری‌های مختلف به عنوان هفته جهانی ایمن سازی معرفی شده است. واکسیناسیون هرسال جان میلیون‌ها نفر را نشان می‌دهد و به عنوان یکی از مؤثرترین برنامه‌های مداخله‌ای درمانی در جهان شناخته می‌شود.

 

در سال‌های اخیر، به طور میانگین، نسبت کودکانی که واکسن‌های ضرور نظیر واکسن‌های سه گانه را دریافت می‌کنند ثابت مانده است. در طول سال ۲۰۱۹ حدود ۸۵ درصد کودکان تازه متولدشده در سراسر جهان (معادل ۱۱۶ میلیون تن) هر ۳ دوز واکسن‌های دیفتری، کزاز و سیاه سرفه را دریافت کردند و به این ترتیب، در ۱۲۵ کشور از اعضای سازمان ملل متحد سطح ایمنی از طریق این سه گانه تا ۹۰ درصد افزایش یافته است. اما در طرف دیگر، ۱۴ میلیون کودک حتی یک دوز از این واکسن‌ها را دریافت نکردند. ۵ میلیون کودک نیز تنها یک دوز دریافت کردند. از مجموع ۱۹ میلیون کودک واکسینه نشده، ۶۰ درصد در کشور‌های آنگولا، برزیل، کنگو، اتیوپی، هند، اندونزی، مکزیک، نیجریه، پاکستان و فیلیپین زندگی می‌کنند که با خطر کمبود دریافت خدمات درمانی روبه رو هستند.

 

به زبان ساده، واکسن‌ها به سیستم ایمنی بدن آموزش می‌دهند تا با تولید آنتی بادی‌های موردنیاز برای مقابله با آلودگی‌های مختلف، درست مانند وقتی که بیمار می‌شویم، به بازیابی سلامتی کمک کنند. واکسن‌ها که حاوی نسخه‌های ضعیف شده‌ای از عوامل بیماری هستند شما را بیمار نمی‌کنند، اما مصرف همه آن‌ها ضرور نیست. شیوع بیماری‌ها در جوامع مختلف بسته به عوامل آب وهوایی، ژنتیکی و عادت‌های غذایی متفاوت است؛ بنابراین شما در صورت سفر و هرگونه تماس یا مجاورت با افراد در چنین مناطقی و با صلاحدید کادر درمانی ممکن است نیازمند تزریق واکسن‌های مختلف شوید. هرسال با انجام برنامه‌های مختلف واکسیناسیون، از مرگ ۳ میلیون انسان در سراسر جهان جلوگیری می‌شود.

برنامه‌های هفته جهانی واکسیناسیون در سال ۲۰۲۱ با تمرکز بر کووید ۱۹ و شعار «واکسن ما را به یکدیگر نزدیک‌تر می‌کند» تلاش می‌کند بار دیگر جهان را به جایی امن برای زندگی همگان تبدیل کند. تا اواخر بهمن ۹۹، دست کم ۷ واکسن مورد تأیید سازمان بهداشت جهانی در کشور‌های مختلف تولید و توزیع شده اند و واکسیناسیون افراد در معرض خطر در گروه‌های سنی بالا و بیماران زمینه‌ای نیز آغاز شده است. سازمان بهداشت جهانی با همراهی یونیسف و اتحادیه بین المللی واکسن سازان در برنامه «کواکس» تلاش می‌کند مرحله حاد همه گیری کووید ۱۹ را پایان دهد.

 

در این برنامه، سبدی از واکسن‌های مختلف و دارای تأییدات جهانی تهیه شده است تا به سرعت روند واکسیناسیون ایمن طی شود. هم چنین با به اشتراک گذاشتن تجربیات، توانمندی‌های بیشتری برای تولید دارو‌های جدید استفاده شود و با مداخله سازمان‌های جهانی، روند عادلانه‌ای در توزیع واکسن بین کشور‌های فقیر و غنی صورت پذیرد. هر ماه تأخیر در مهار کووید ۱۹ تا ۳۷۵ میلیارد دلار ضرر مادی برای اقتصاد جهانی به همراه دارد که با اضافه کردن جان انسان‌هایی که از دست می‌روند، این مقدار غیرقابل محاسبه است. ایجاد دسترسی برابر به برنامه‌های پیش گیری و درمانی به ویژه با هدف مراقبت از کادر درمانی و گروه‌های در معرض خطر، تنها گزینه موجود برای مهارت آثار جانبی اقتصادی و اجتماعی، همه گیری کووید ۱۹ است.

 

برنامه کواکس تلاش می‌کند تا پایان سال ۲۰۲۱ میلادی ۲ میلیارد دوز واکسن را همراه با یک میلیارد سرنگ به ۱۹۰ کشور عضو طرح منتقل کند. البته این مقدار تنها کفاف ۲۰ درصد از جمعیت کشور‌های عضو را با هدف مهار شدت شیوع بیماری و فرصت احیای اقتصادی خواهد داد.

 

اگرچه ماهیت متغیر و در حال جهش ویروس کووید ۱۹ کمی در کارکرد واکسیناسیون تردید ایجاد کرده است، اما با تزریق یک میلیارد و ۳۰ میلیون دوز واکسن، می‌توان گفت از هر ۱۰۰ نفر تاکنون ۱۳ نفر واکسینه شده اند که متأسفانه فاصله زیادی با برنامه ریزی و هدف گذاری‌های سازمان‌های جهانی دارد.