نگاهی به امکانات شهری نابینایان در معابر مشهد

ملیحه ابراهیمی یزدی | تحقیقات و شواهد گواهی بر این ادعاست که اهمیت دادن به جایگاه معلولان در جوامع در حال توسعه، صرفا به یک شعار در روز جهانی معطوف شده است؛ به صورتی که هر ساله به صورت نمادین روی یک پوستر، بنر یا در نهایت بیلبورد تبلیغاتی، اهمیت توجه به این گروه، نمایش داده می‌شود. کمی تأمل دراین زمینه به ما نشان می‌دهد همان گونه که شهروندان هر شهر در جامعه حقوقی دارند، معلولان و نابینایان نیز از حقوقی برخوردارند. به بهانه روز جهانی عصای سفید که نماد ایمنی و تردد افراد نابینا در محیط پیرامون است تا بتوانند در اجتماع حضور پیدا کنند، با چند نابینا همراه شدیم و دغدغه‌های آن‌ها را درزمینه عبور و مرور در معابر شهر زیر ذره بین بردیم. خالی از لطف نیست که چند خطی را همراهمان باشید.


امکان ندارد شهروندی، نابینایی را در موقعیتی خاص ببیند و به سراغش نرود؛ برای نمونه، شهروندان هنگام سوار شدن نابینایان به اتوبوس، تاکسی و قطار شهری به آن‌ها کمک می‌کنند، اما سؤال اینجاست که چرا در یک وسیله حمل و نقل عمومی مثل مترو در ۲ خطی که در حال حاضر سرویس دهی دارند تنها ۳ ایستگاه ویژه نابینایان در نظر گرفته شده است؟
توجه: ساخت هر مترمربع مسیر ویژه نابینایان در سال ۹۵ برابر ۵۰۰ هزار تومان (در مجموع معادل ۳ میلیارد تومان) پیش‌بینی شده بودکه این مبلغ هم‌اکنون با توجه به تغییرات ارزی به ۹ میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است.

فراموش نکنید که باید قبل از اینکه پایان‌کار ساختمان را بگیرید، نکات ایمنی لازم را  نیز رعایت کنید. تفاوتی هم نمی‌کند که یک برج تجاری باشد یا یک ساختمان اداری.  
حالا باید از خودمان بپرسیم چرا یک سازمان یا اداره که روزانه ارباب رجوع دارد، نباید به فکر مسیر ویژه نابینایان باشد؟!

تا حالا شده به این مسئله فکر کنید که نابینایان چه تفریحاتی دارند؟ هر تفریحی را درنظر بگیرید، با بن بست «زیر پا گذاشتن حقوق شهروندی» این گروه روبه‌رو می‌شوید.
چرا وقتی پای «فراهم کردن زیر ساخت‌ها برای معلولان» می‌لنگد، شما نیز یک سنگ جلو پایشان می‌گذارید؟ بردارید آن وسیله نقلیه‌تان را از سر راه نابینایی که عصازنان درحال پیاده روی است.


برای استفاده نابینایان از آسانسور در پل‌های هوایی عابر پیاده، زیر گذرها، اماکن تجاری و... باید شرایط ویژه فراهم باشد؛ حال آنکه متأسفانه شنیده‌ها حاکی از آن است که نامه مدیرعامل شرکت بهره برداری قطار شهری مشهد به شهرداران مناطق ۱، ۳، ۴، ۸، ۹ مبنی بر آسان سازی تردد معلولان از سواره رو به پیاده رو‌های منتهی به ایستگاه‌های قطار شهری از اردیبهشت امسال بی‌جواب مانده است! اگر چه در خط ۲ مترو آسانسور ویژه نابینایان درنظر گرفته شده است، به دلیل تحریم‌ها هنوز از تجهیزات خبری نیست. جالب است بدانید تنها آسانسور مناسب‌سازی شده ویژه نابینایان در یکی از مجتمع‌های تجاری اطراف مشهد نصب شده است.

یکی از دغدغه‌های نابینایان این است که هزینه‌های هنگفتی که مدیریت شهری سالانه صرف بهسازی و بهبود مسیر‌های شهر می‌کند، نتوانسته مشکلات معلولان را در شهر رفع کند و هنوز عصا به دستان، از قطع شدن ناگهانی مسیر ویژه نابینایان در سطح معابر و دسترسی آسان به دیگر امکانات شهری گلایه مندند.

تجهیز علائم ترافیکی به ویژه در تقاطع‌ها از جمله ضرورت‌های یک شهر ایمن است. فرد نابینایی که نمی‌تواند تغییر رنگ‌های چراغ فرماندهی را ببیند، چرا نباید از امکاناتی از جمله اعلام صوتی چراغ راهنمایی بهره‌مند شود؟ توصیه می‌کنیم یکشنبه هفته آتی، نگاهی به ویژه نامه «توان شهر» روزنامه بیندازید. در این ویژه‌نامه به طور مفصل به معضلات ترافیکی نابینایان در سطح شهر پرداخته شده است. علاوه بر آن می‌توانید با زمینه‌های آموزش این معلولان و همچنین با دو تن از نخبگان نابینای مشهدی آشنا شوید.
توجه: برابر قانون، عصای سفید به منزله تابلوی ایست است که در صورت تخطی از آن راننده مبلغ ۱۰۰ هزار تومان جریمه می‌شود و اگر حادثه‌ای رخ دهد مقصر شناخته می‌شود.