رفاقت عجیب گاو و پلنگ! از شایعه تا واقعیت

مریم شیعه زاده | شهرآرانیوز؛ سرعت انتشار شایعات و ماندگاری آن‌ها بیش از اخبار واقعی است. زیرا معمولا شایعات دارای کشش بیشتری هستند و بعد از انتشارشان، فقط درصدی از مردم متوجه تکذیبشان می‌شوند. اینکه گاهی در فضای مجازی با شایعات روبه رو شویم، امری عادی تلقی می‌شود، اما اینکه شایعات از سایت‌های خبری و خبرگزاری‌ها سردربیاورند، اتفاقی است که ضعف رسانه‌ها در صحت سنجی اخبار را به رخ می‌کشد.

به تازگی تصویر یک گاو و یک قلاده پلنگ در کنار یکدیگر منتشر شد که در توضیح آن آمده بود: «دوستی عجیب گاو و پلنگ!» شرح خبر هم می‌گفت که در گوشه‌ای از کشور پاکستان، زمانی که مردم از وجود یک قلاده پلنگ در روستایشان احساس خطر می‌کنند، به سراغ محیط بانان می‌روند و آن‌ها هم با کارگذاری دوربین متوجه می‌شوند که این پلنگ هرشب برای دیدن یک گاو وارد روستا می‌شود. بعد هم در ادامه آمده بود که این پلنگ بالغ در کودکی از شیر این گاو تغذیه کرده است و حالا دوستی عمیقی میان این دو شکل گرفته است.

کمی بعد هم این خبر سر از رسانه‌ها درآورد و وقتی که هیچ منبع موثقی برای آن نیافتیم، به سراغ مبدأ انتشار خبر رفتیم و به شبکه اجتماعی توئیتر و یک صفحه شخصی رسیدیم. بد نیست بدانید که حتی در رسانه‌های پاکستانی نیز این خبر به نقل از توئیتر شخصی همان فرد منتشر شده بود. با کمی جست وجوی بیشتر متوجه شدیم که قدیمی‌ترین منبعی که برای تصاویر این گاو و پلنگ وجود دارد، مربوط به سال ۲۰۰۲ است و اگر هم این خبر حقیقت داشته باشد، سابقه آن به بیشتر ۲۰ سال پیش بازمی گردد، آن هم درحالی که ثبت این عکس در محلی دیگر رخ داده و در مقاله اصلی حرفی از کشته شدن مادر این پلنگ و تغذیه او با شیر گاو به میان نیامده است.

مقاله اصلی فقط حاوی تحلیلی کلی از روابط میان حیوانات است و متخصصان در آن از چگونگی ایجاد چنین رفتار‌هایی در حیوانات صحبت کرده اند. اخبار درباره روابط دراماتیک میان انسان‌ها یا حتی حیوانات را هرروز در جای جای فضای مجازی می‌بینیم و این اخبار به واسطه درگیرکردن عواطف و برانگیختگی سریع، دارای سرعت انتشار بیشتری هستند. اخباری که اگر نگوییم بیشتر آن ها، باید بپذیریم که برخی از آن‌ها حقیقت ندارند. برای اینکه عقلانیت بیشتری در جامعه حکم فرما باشد، بهتر است پیش از بازنشر چنین اخباری، به دنبال منبع موثقی باشیم که بتوان به آن اتکا کرد.