حمیده وحیدی | شهرآرانیوز؛ مریم عرفانیان یکی از نویسندگان پرتلاش مشهدی است که بیشتر او را در عرصه ادبیات پایداری میشناسیم. او کارش را با نوشتن داستان کوتاه شروع کرد و هماکنون ۵۴ کتاب چاپشده دارد که ۴۸ عنوان آنها درباره دفاع مقدس و ادبیات مقاومت است. «پاییز آن سالها»، «روزهای فراموشنشدنی» (خاطرات زنان پشتیبان جنگ)، «دخیل» (مجموعه خاطرات شهدا درباره زیارت امام رضا (ع)، «گرمترین شب زمستانی»، «به وقت اردیبهشت»، «راهی برای رفتن»، «تا ابد با تو میمانم»، «روزهای لاجوردی» و «سروها ایستاده میمانند» از پرفروشترین آثار اوست. در سال ۱۳۹۹ کتاب «تا ابد با تو میمانم» در دومین همایش ملی کتاب سال بانوان شایسته تقدیر شد.
چه شد که سراغ شفایافتگان رفتید؟ سوژه کتاب «دخیل نگاهم را به ضریح تو بستهام» را چهطور پیدا کردید؟
در سالهای ۷۸ و ۷۹ مسئول مجله بینالمللی زائر که آقای محمدی نام داشتند موضوعها و سوژههایی از شفایافتگان را در اختیار من میگذاشتند تا به صورت داستان کوتاه بنویسم. این داستانها هرماه به صورت فارسی و انگلیسی در مجله زائر سالها به چاپ میرسید.
با کمی بررسی میتوان فهمید که راهتان را انتخاب کردهاید. این مسیر روشن و کار برای شهدا و اهلبیت (ع) تا چه اندازه روی زندگیتان اثر گذاشته است؟
با توجه به ارادتی که به شهدا و ائمه (ع) پیدا کردهام حضور معنوی آنها را در زندگی احساس میکنم و حتی در بسیاری از مسائل از ائمهاطهار و شهدا کمک میخواهم. این دلگرمی به من امید و آرامش میدهد چنانکه اگر بخواهم کتابی به صورت رمان معمولی یا داستانهای فانتزی بنویسم دستم به قلم نمیآید.
آیا به تکرار نرسیدید و چهقدر مانده تا هنوز چیزهای تازه بنویسید؟
به یاری خدا هیچ وقت به تکرار نمیرسم، چون دنبال موضوعهایی خاص هستم و سعی میکنم هر کتابم به لحاظ فرم و سبک نوشتار با کتاب قبل متفاوت باشد. آدمهایی که در دوران جنگ زیستهاند هریک ماجرایی متفاوت دارد. بهاندازه هر روز از دوران دفاع مقدس و حتی قدر آدمهایی که در خاکریز و پشت آن حضور داشتند، سوژه برای نوشتن وجود دارد. پس اگر سالهای سال هم در این زمینه بنویسیم، باز منابعی جدید میتوان یافت.
ادبیات رضوی تا چه اندازه هنوز بدهکار زنان است؟ فکر میکنید چرا بانوان فعال در این حوزه در جشنوارههای مناسبتی دیده میشوند؟
نویسندگی، جنسیت نمیشناسد. سالهاست که زنان و مردان دست به قلم برده و شخصیت و داستان خلق کردهاند. اما استثنایی وجود دارد که زنان جزئینگرتر از مردان هستند. همین مسئله سبب میشود به فضاسازی و توصیف در متن داستان بیشتر توجه کنند و آثار شایسته توجهی خلق کنند. رمانها و داستانهایی که نویسنده زن دارند، از ویژگیهای خاصی برخوردارند. مهمترین ویژگی را میتوان پرداختن به دغدغههای زنانه دانست. برای همین است که وقتی موضوع یک کتاب زندگی یک زن باشد و نویسندهاش نیز زن باشد، حس و حالی لطیفتر دارد و خواندنیتر است. زنان نویسنده با جزئی نگری و روحیه لطیفی که دارند، سعی میکنند به لایههای پنهان داستان معنی ببخشند و ذهن مخاطب را به چالش بکشند. در نتیجه در جشنوارهها خوش میدرخشند. با همه اینها هنوز جای کار بسیار است.
چهقدر توانستید به ذائقه نسل جدید نزدیک شوید؟
ذائقه مخاطب شرط اصلی نوشتن یک اثر خوب است، مخصوصا ذائقه نسل جدید. در دنیای مدرنی که بیشتر جوانان و نوجوانانش با فضای مجازی سروکار دارند، کتاب باید جای خودش را در دل مخاطب باز کند. برای همین کتابهایم را قبل از چاپ به چند نفر نشان میدهم تا بخوانند. اینطوری میفهمم از چه نکاتی خوششان آمده است و راضی هستند یا چه نکاتی را نقد میکنند. در این صورت اصلاح و بازنگری مطالب با توجه به ذائقه نسل جدید انجام میگیرد.
پیشنهادتان برای هماندیشی در حوزه ادبیات رضوی چیست و چهگونه میتوان از سایهسار حرم مطهر ارتباطات بیشتری بین بانوان هماندیش ایجاد کرد؟
این هماندیشی نیازمند تشکیل کارگروههای مختلف البته با حضور استادان مجرب در این زمینه است، از کارگروه روانشناسی گرفته تا کارگروه تولید محتوی با توجه به مصاحبه زائران و مجاوران و شیفتگان حضرت و منابع مختلف. خروجی چنین کارگروههایی تولید کتاب، فیلم، سریال و ... خواهد بود. ادبیات دینی ما، خصوصا ادبیات رضوی، سرشار از منابعی غنی برای نوشتن است و این مهم با سعی و تلاش یک گروه حرفهای، آگاه و باتجربه حاصل میشود.