خطوط قرمز محتوای دیجیتال

حامد سرادار  || اگر مهارتی دارید و می‌توانید با آن به دیگران کمک کنید یا نیازهایشان را برطرف کنید، قطعا می‌توانید به کسب درآمد بپردازید. این اصلی‌ترین رمز کسب‌و‌کار است. حالا برخی مغازه‌ای در کنار خیابان باز می‌کنند و به مردم خدمت می‌دهند و برخی هم با همکاری یکدیگر شرکت و استارت‌آپی را راه‌اندازی می‌کنند. اما در عصر جدید راه‌های دیگری هم پیش روی شماست. کافی است گوشی موبایل خود را به دست بگیرید و در شبکه‌های اجتماعی برای خود کانال یا صفحه باز کنید و از مهارتتان، نوشته، عکس یا فیلم با همان موبایل هوشمندتان تهیه و منتشر کنید. خیلی‌ها، حتی نوجوانان به همین راحتی صاحب کسب‌و‌کاری پردرآمد شده‌اند. آن‌ها توانسته‌اند محتوایی تولید کنند و نشر دهند که برای طرفدارانشان جذاب است و به پای دیدن و خواندن و شنیدن آن نشسته‌اند و به‌واسطه حضور طرفدارانشان از شرکت‌های دیگر تبلیغ می‌گیرند و لابه‌لای محتوایشان نشان می‌دهند. خیلی‌ها مثل جواد خواجوی با هنر تقلید صدا و نویسندگی توانستند در مدت کوتاهی، طرفداران زیادی جذب کنند و برخی دیگر که دستی بر قلم دارند، توانستند مخاطبان زیادی را پای کانالشان بنشانند.
اگر شما هم فکر می‌کنید می‌توانید از‌طریق شبکه‌های اجتماعی به درآمدزایی بپردازید، باید بدانید در راه تولید و انتشار محتوا در ایران، مانند هر جای دیگر دنیا، قواعد و قوانینی وجود دارد. بعضی‌ها به این قوانین توجهی نمی‌کنند و در مدت کوتاهی با محتوایی نامتعارف رشد می‌کنند، اما به‌دلیل رعایت‌نکردن قانون به همان سرعت دستگیر و مجازات می‌شوند.
پس اگر برنامه دارید که در شبکه‌های اجتماعی به‌صورت حرفه‌ای فعالیت کنید و تولید محتوا داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم با مطالعه این مطلب با خطوط قرمز تولید محتوا در کشور آشنا شوید. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در راستای نظارت بر تولید محتوای دیجیتال و با هدف جلوگیری از ظهور فضا‌های آسیب‌زا و پیشگیری از نشر محتوای نامناسب، حدود و ضوابط تولید و انتشار محتوای دیجیتال را معین کرده است که در ادامه آن را می‌خوانید.

انتشار محتوای الحادی و مخالف موازین اسلامی و اهانت به اسلام و مقدسات آن
تخریب هویت ملی و تمسخر باورها، آیین‌ها و زبان‌های قومی و اقلیت‌های دینی
انتشار محتوایی که موجب ضرر به سلامت جامعه، خانواده و شخصیت کودک و نوجوان باشد
ترویج مادی‌گرایی فلسفی و اخلاقی، اندیشه‌ها و جریان‌های فکری مخالف با جهان‌بینی اسلامی
تبلیغ و ترویج فرقه‌های انحرافی، عرفان‌های کاذب و سبک‌های زندگی مخالف با شریعت اسلامی
اشاعه فحشا و منکرات و انتشار هرگونه محتوای خلاف اخلاق و عفت عمومی
تضعیف نظام جمهوری اسلامی ایران و ضدیت با استقلال کشور
تبلیغ نظام‌های استکباری، استبدادی و سلطنتی و گروه‌های محارب و غیر‌قانونی
اخلال و تشکیک در وحدت ملی و انسجام اسلامی
توهین، تخریب، افترا یا هجو نسبت‌به اشخاص حقیقی و حقوقی که حفظ حرمت آن‌ها از نظر شرع و قانون لازم است
تحریک، تطمیع، تهدید یا ارائه روش‌های ارتکاب اعمال غیر‌قانونی
تسهیل و ترویج روش‌های ارتکاب جرائم رایانه‌ای
تحریک، تسهیل، دسیسه یا تعاون بر انجام حرام‌های شرعی
نشر محتوای مخل اقتصاد کشور و فعالیت‌های تجاری و مالی غیر‌قانونی
نشر اکاذیب، محتوای خلاف واقع و تحریف حقایق مسلم دینی و علمی و وقایع مهم تاریخی

در این بخش، برخی از مصادیقی را که در شبکه‌های اجتماعی از این خطوط قرمز عبور کرده و مورد محاکمه افکار عمومی و البته دستگاه قضا قرار گرفته‌اند، برای شما بیان می‌کنیم.
تجویز دارو در اینستاگرام
یکی از سلبریتی‌های پرحاشیه که هرچندوقت یک بار با انتشار پستی در شبکه‌های اجتماعی، هم برای خود و هم برای فالوورهایش دردسر درست می‌کند، مهناز افشار است. تقریبا یک سال پیش بود که خانم بازیگر در یکی از پست‌های جنجالی اش در اینستاگرام، آمپولی برای پیشگیری از اعتیاد معرفی کرد. معرفی این آمپول که تنها در مواردی خاص تجویز می‌شود و ممکن است عوارض کشنده‌ای داشته باشد، موجب واکنش و اعتراض جامعه پزشکی و البته افکار عمومی شد. ترویج استفاده خودسرانه دارویی که باید توسط پزشک معالج و در مواردی خاص تجویز شود، مصداق انتشار محتوایی است که موجب ضرر به سلامت جامعه می‌شود.
رویای یک شبه پولدار شدن
راه صد ساله را یک شبه پیمودن، آرزوی افراد زیادی است و سایت‌های شرط بندی یکی از ترفند‌های جذب مخاطبشان، استفاده از شعار «درست پیش بینی کن» و «یک شبه پولدار شو» است. تقریبا همه می‌دانند حضور در بازی شرط بندی راهی جز باختن باقی نمی‌گذارد. سایت‌های شرط بندی برای پیدا کردن مخاطبانشان، حضور فعالی در شبکه‌های اجتماعی دارند و از طریق کانال‌ها و صفحات پربازدید به تبلیغ کار خود می‌پردازند. اساس کار این سایت‌ها و سامانه‌ها مخالف قانون است، اما ادمین کانال‌ها و صفحات هم باید بدانند با قرار دادن تبلیغ این سامانه‌های شرط بندی در حال نشر محتوای مخل اقتصاد کشور و فعالیت‌های تجاری و مالی غیر قانونی هستند و مرتکب جرم می‌شوند.
عقده گشایی در فضای مجازی
کافی است نیم نگاهی به فهرست کانال‌های تلگرامتان بیندازید تا کانال‌هایی را پیدا کنید که محتوای آن‌ها پر است از اتهام به این و آن، یا فلان مسئول و فلان گروه. اتهام‌هایی که گاه بدون سند و براساس نظر ادمین کانال است. از نظر قانون این پست‌ها و پیام‌ها مصداق توهین، تخریب، افترا یا هجو نسبت به اشخاص حقیقی و حقوقی است و جزو خطوط قرمز است. افرادی که مورد تهمت قرار می‌گیرند، به راحتی می‌توانند از دست گردانندگان این کانال‌ها شکایت کنند و پرونده آن‌ها را برای همیشه ببندند.
شاخ بازی در اینستاگرام
سحر تبر را اگر نمی‌شناختید، بعد از ماجرای دستگیری اش حتما اسمش و کار‌های عجیبش به گوشتان رسیده است. او که صورت خود را با نوعی آرایش و گریم به قولی شبیه اجنه می‌کرد، با دابسمش‌هایی که اجرا می‌کرد، تعدادی طرفدار جذب کرد و بعد هم با تبلیغ قرص‌های لاغری و سالن‌های تتو به درآمد رسید. مائده هژبری، نیز فیلم‌هایی از حرکات موزون خود در اتاقش منتشر می‌کرد. این دو نفر اگر کار‌هایی را که انجام می‌دادند در معرض دید عموم قرار نمی‌دادند، قطعا مرتکب هیچ گونه جرمی نمی‌شدند، اما محتوای ارائه شده آن‌ها در صفحات اینستاگرامی شان، مصداق ترویج ناهنجاری‌های اجتماعی، مُنبهات فرهنگی و خرده فرهنگ‌های مغایر با ارزش‌های جامعه بود که خلاف قانون کشور است.