تافته جدابافته

شورا نباید تافته جدابافته از شهرداری و مدیریت شهری باشد. این یک اصل مهم است که بعد پنج دوره تجربه شورا‌های اسلامی هنوز آن چنان که باید در کشور تحقق نیافته است. تعارف که نداریم؛ شهرداری‌ها و منابع انسانی آن هرچند با اجبار قانونی دربرابر شورا‌ها تمکین می‌کنند، هنوز با فرایند مدیریت شورایی -به‌تمامی- اخت نشده یا کنار نیامده اند.

نشان به آن نشان که بسیاری از مدیران و کارکنان باسابقه به خصوص در کلان شهرها، این نهاد را سرعت گیر توسعه شهر و انجام خدمات شهرداری‌ها می‌دانند؛ چالشی که شاید بیشتر از آنکه دلیل سیاسی داشته باشد، به دلیل مسائل عمومی سیستم‌ها از جنس فرهنگ و تعلق سازمانی، هویت شغلی و اصل یکپارچگی سیستم رخ می‌دهد. این بحث از دو منظر شورا و شهرداری بررسی شدنی است. متاسفانه بسیاری از منتخبان شورا‌ها در ادوار قبل آن چنان که باید به مسئولیت خود احساس تعلق نداشته اند. عرض کردم «احساس تعلق» نه «احساس مسئولیت».

به بیان دیگر شاید در انجام وظایف خود کوتاهی نکرده باشند، ولی خود را جزئی از سیستم ندانسته و همواره شورا را گذرگاهی موقت تصور کرده اند، تاجایی که بسیار دیده شده است عضو شورای شهری که مسئولیت در شورا برایش در حد یک کار جانبی یا شغل دوم و سوم ارزش داشته است و این موضوع هرگز برای نیروی انسانی تمام وقت شهرداری‌ها پذیرفتنی نیست. اما بررسی این چالش از منظر شهرداری‌ها هم به اصل مقاومت دربرابر تغییر برمی گردد، به هرحال نهاد شهرداری از قدیمی‌ترین تشکیلات اداری در کشور محسوب می‌شود که با سابقه طولانی بروکراسی، تا حد زیادی به ساختار‌های سنتی وابسته است و دربرابر تغییرات مقاومت می‌کند؛ به خصوص تغییری که دامنه اختیارات آن را محدود کند و به دنبال ایجاد نظام مشارکتی باشد.

راه حل این معضل، بسیار مفصل و پیچیده است که در این مجال نمی‌گنجد، اما چند اتفاق مهم می‌تواند این چالش را تا حد زیادی برطرف کند. شورای شهر باید ارتباط مستمر خود با بدنه شهرداری را حفظ کند و از کارشناسان و مدیران شهرداری در کارگروه‌هایی ذیل کمیسیون‌های شورا در فرایند‌های تصمیم سازی و تصمیم گیری مشورت بگیرد و به نوعی آن‌ها را در این فرایند سهیم کند. پرهیز از نگاه بالا به پایین و حفظ حرمت نیروی انسانی شهرداری ها، توجه به رفاه و معیشت کارکنان و قدردانی بهنگام از خدمات و زحمات مطلوب آن ها، پیش بینی زمینه‌هایی برای فرهنگ سازی و آموزش نظام مدیریت مشارکتی دربین کارکنان شهرداری‌ها از مهم‌ترین این اقدامات است.