نشانه‌هایی از او
حجت الاسلام محمدرضا زائری - پژوهشگر دینی
مدت هاست که به صورت مکرر برخی را دیده ام که در جست وجوی کتاب مناسبی برای اثبات خدا بوده و برای مثال، گفته اند که دوستم یا فرزندم دچار تزلزل در باور‌های اعتقادی خود شده اند و برای همین سراغ کتابی را برای تبیین ساده و قانع کننده این موضوع گرفته اند.
من البته در چنین مواقعی تردید دارم که خواندن کتاب بتواند کمکی به حل مشکل بکند، زیرا بیشتر چنین مواردی ناشی از عوامل محیط اجتماعی و علت‌های غیراعتقادی است و با کتاب به وجود نیامده است که با کتاب بخواهد برطرف شود، اما این افراد می‌گویند که شخص مدنظر آمادگی مطالعه و پذیرش را دارد و برای همین اصرار می‌کنند که کتابی به آن‌ها معرفی کنم.
در این زمینه هم به طور طبیعی کتاب‌های زیادی نوشته شده است که بعضی از آن‌ها بسیار خواندنی و مفید است، اما بیشتر این کتاب‌ها دارای مضامین درون دینی هستند، یعنی نویسنده با فرض مخاطب معتقد و مؤمن به نگارش کتاب پرداخته است و همچنین حال وهوای کلامی و فلسفی دارند و محتوای آن‌ها برای مخاطب عمومی، مناسب نیست.
در میان کتاب‌هایی که در این زمینه به بازار نشر عرضه شده است، کتاب «نشانه‌هایی از او» نوشته مرحوم آیت ا... سیدرضا صدر بسیار ارزشمند و مفید به نظر می‌رسد.
نویسنده این کتاب، دانشمندی آگاه و اسلام شناس بود که به خاندانی اصیل و ریشه دار تعلق داشت و گرچه برادر کوچک‌تر ایشان امام موسى صدر بیشتر شهرت یافت، ایشان خود نیز فرزانه‌ای صاحب فضیلت و ذوق بود و به دلیل حافظه قوی و نبوغ ذاتی در جوانی به اجتهاد رسید و طی سال‌ها فعالیت علمی، آثار گران قدری از خود به جای گذاشت.
کتاب نشانه‌هایی از او نثری روان و بسیار جذاب دارد و با ذکر مثال‌های عینی، فضایی محسوس و ملموس را برای خواننده ترسیم می‌کند و برخلاف بیشتر کتاب‌های اعتقادی که متن سنگین و تخصصی دارند، از نثری داستانی و روایتی نرم برخوردار است.
همه مطالب کتاب، کوتاه و مختصر -گاه در حد یک صفحه یا حتى نصف صفحه- هستند (کتاب ٢٨١بخش دارد) و عناوین هر بخش طوری انتخاب شده است که جلب توجه می‌کند و شوق خواندن را در مخاطب برمی انگیزد.
محتوای کتاب هم پرسش محور است و در هر موضوع و مصداقی، خواننده را مورد سؤال قرارمی‌دهد و از او می‌خواهد تا بیندیشد و پاسخ دهد.
مضامین کتاب را نیز مسائل علمی تجربی از جانورشناسی و علوم طبیعی تا آناتومی بدن انسان تشکیل می‌دهد و آشکار است که نویسنده، کتاب‌ها و مجلات علمی فراوان را با اشتیاق مطالعه کرده و از آن‌ها بهره گرفته است. دو پیوست خواندنی و مفید نیز در پایان کتاب قرار دارد؛ یکی پاسخ‌های کوتاه و صریح به ٢١پرسش مانند اینکه چرا باید به چیزی ایمان بیاوریم که او را نمی‌بینیم و دومی یادداشتی مختصر درباره ریشه‌های روانی بی اعتقادی به خداوند.
در همین پیوست چنین می‌خوانیم: «جوانان ترسا بر ضد قدرت کشیش قیام می‌کنند، جوانان گبر از موبد می‌گریزند، هندو‌ها از پاندیت عوام فریب روگردان می‌شوند و جوانان مسلمان از آخوند بی سواد فرار می‌کنند. هنگامی که اسپانیایی ظالمی می‌خواست یکی از سران قبایل بومی آنجا را بکشد، به وی پیشنهاد کرد که مسیحی شود تا به بهشت برود. آن مرد پرسید: آیا در بهشت، اسپانیایی نیز هست؟ پاسخ به طور قطع مثبت بود؛ لذا آن مرد بیچاره گفت: بهشتی که اسپانیایی در آن باشد، نمی‌خواهم».
محتوای این پیوست نشان می‌دهد که نویسنده به فضای واقعی محیط اجتماعی و عوامل بیرونی توجه داشته و در عین تمرکز بر محتوای اقناعی کتاب، نمی‌خواسته است چیز‌هایی انتزاعی را در خلأ بنویسد و به مخاطبی گنگ و ناشناخته عرضه کند، بلکه کوشیده است با زبانی ساده، مخاطبی بدبین را به گمشده اش برساند.
برخی عناوین کتاب عبارتند از: «جهان رنگارنگ، ماده اولیه جهان، پیدایش فضا، سبزی نباتات، رنگ انسان ها، اگر باران نبود، پرنده قطبی، نقشه دفاعی آهو، مرغ شکسته بند»
درمجموع کتاب «نشانه‌هایی از او» این اثر را بر خواننده می‌گذارد که پس از مطالعه کتاب به پیرامون خود و به خصوص بدن خودش با توجه بیشتری بنگرد و در آن تفکر کند.
نویسنده در یادداشت بسیار کوتاه خود در آغاز کتاب چنین نوشته است: «نشانه‌های یادشده را خودش رهنمایی کرده، پس آنچه در این دفتر است، از او و به سوی اوست. شایسته‌تر از خودش کسی نیست که این کتاب به حضورش تقدیم شود».
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
