تکتم جاوید | شهرآرانیوز؛ این روزها و پس از اعلام فراخوان تزریق واکسن کرونا، مراجعه به مراکز بهداشتی چشمگیر است. در این بین برخی افراد به دنبال دریافت واکسن، واکنشهای بدن خود را با دیگر دریافتکنندگان واکسن مقایسه میکنند و برخی تفاوتها برایشان نگرانکننده است. این تفاوتها در برخی آن قدر شدید بوده است که کارشان به مرکز درمانی کشیده شده و در برخی بسیار جزئی و ناچیزگزارش شده است.
تحقیقات پژوهشگران مشاهده برخی عوارض جانبی را پس از تزریق واکسن ویروس کرونا مانند هر واکسن دیگری، عادی میداند؛ همین باعث شده است که برخی متقاضیان واکسن نگران باشند و بپرسند «تزریق واکسن حساسیت آلرژیک ایجاد خواهد کرد؟» یا «چه کسانی دچار این علائم میشوند؟».
الهام همین یک هفته پیش واکسن کرونا را تزریق کرده است. انتظار داشته با دردی در ناحیه تزریق یا در نهایت یک تب خفیف، شب را سپری کند، اما نشانهها بدتر از اینها بوده. تب شدید و بی حالی، نشانههایی بوده که به بیماری کرونا هم پهلو میزده است. آزمایش حلقوی تشخیص کرونا، اما این نظریه را رد میکند و تنها احتمال همان حساسیت میماند.
از میان این همه دریافت کننده واکسن، تعداد بسیاری هیچ نشانهای نداشتند و معدود افرادی همچون سارا یا نوید علائم شدیدی را تحمل کردهاند. هنوز بخش زیادی از افراد جامعه به ویژه آنها که در سنین کمتر از ۴۰ سال هستند، در نوبت تزریق واکسن قرار دارند و البته اینها همان افرادی هم هستند که حساسیتهای آلرژیک در آنان بیشتر و فعالتر است؛ پس آگاهی از توصیه متخصصان پیش از مراجعه برای تزریق واکسن، ضروری است.
دکتر جلیل توکل افشاری، متخصص ایمونولوژی و استاد گروه ایمونولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ضمن توصیه به افراد متقاضی واکسن کرونا ابتدا درباره انواع حساسیت توضیح میدهد و میگوید: حساسیتهای آلرژیک به چند دسته دارویی، مواد استنشاقی مانند خاک یا گرده گل ها، موادغذایی و فلزات دسته بندی میشود و نوع حساسیت باید پیش از تزریق واکسن کرونا از سوی پزشک مشخص شده باشد. تنها درصورت داشتن سابقه واکنشهای آلرژیک حاد غیرمرتبط با واکسنها و داروهای تزریقی ازجمله داشتن سابقه حساسیت خفیف نسبت به غذاها، حیوانات، سموم، حساسیتهای محـــیطـــی و مواردی از این قبیــل، واکسن کرونا را با مشورت پزشک آلرژیست دریافت کنید.
نکته دیگر دارای اهمیت، دانستن میزان و درجه حساسیت در فرد است؛ اینکه خفیف باشد یا شدید، مهم است. برخی افراد صبح پس از بیدارشدن از خواب دچار عطسه یا گرفتگی صدا هستند و در طول روز بهبود پیدا میکنند، اما بعضی دیگر به عنوان مثال پس از گزش زنبور دچار شوک شدید آنافیلاکسی میشوند و باید برای نجات جانشان به مرکز درمانی مراجعه کنند.
دکتر توکل افشاری به افرادی که نوبت دریافت واکسنشان رسیده است و سابقه واکنش آلرژیک دارند، توصیه میکند از پزشک خود مجوز بگیرند، اما موضوع دیگری که به آن اشاره میکند، افراد بدون علامت قبلی است؛ «تعدادکمی از افرادی که این روزها از واکنش به واکسن سخن میگویند، هیچ نشانه و سابقهای از آلرژی نداشته اند، اما پس از تزریق دچار علائمی شده اند. این افراد ممکن است نسبت به پروتئینهای ترکـــــیب در واکــــســـن آلرژی نشان داده باشند که غیرقابل پیش بینی، اما کنترل شونده است.»
دکترمحمد جعفر صادقی، مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماریهای واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نیز درباره بخش دیگری که در حوزه وظایف مراکز بهداشت است، توضیح میدهد. او میگوید: درباره حساسیتهای فردی، از مراجعه کنندگان سؤالاتی پرسیده میشود، اما گاهی افراد در این زمینه غلو میکنند. به عنوان نمونه اعلام میکنند که به پنی سیلین حساسیت دارند، اما مقصودشان همان قرمزی اطراف محل تزریق است. اینها موارد جزئی هستند و منعی برای واکسیناسیون ندارند.
وی بر این نکته تأکید میکند که تاکنون گزارشی مبنی بر واکنش شدید یا شوک آنافیلاکسی که درپی آلرژی شدید به واکسن ایجاد شده باشد، در مراکز گزارش نشده است؛ «درعین حال به همه افراد دارای زمینه بیماری آلرژیک توصیه میکنیم قبل از حضور در مراکز بهداشت با پزشک خود مشورت کنند و مجوز تزریق واکسن را بگیرند.»
به گفته مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماریهای واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در همه مراکز واکسیناسیون، پزشک و تیم احیا حاضر است تا در صورت بروز حساسیت شدید یا شوک در فرد، اقدامات لازم صورت گیرد.
دکتر صادقی یادآور میشود: درصورتی که افراد پس از تزریق واکسن دچار شوک یا عوارض خاصی شوند، میتوانند به مراکز بهداشت مراجعه کنند تا علائم آنان در سامانه سینا ثبت شود. درعین حال هم اکنون کلینیکهای عوارض واکسن در چند بیمارستان دایر است تا افراد به منظور اعلام مشکلات خود به آنجا مراجعه کرده و موارد خاص را ثبت کنند.
به گفته متخصصان، ازجمله عوارض جانبی بسیار نادر واکسنهای کرونا، واکنشهای آلرژیک شدید مانند شوک آنافیلاکسی است؛ بنابراین توصیه شده که افراد پس از تزریق واکسن، ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در محل واکسیناسیون حضور داشته باشند تا در صورت بروز هر گونه واکنشی، تیم بهداشتی و درمانی مراقبتهای لازم را انجام دهند.
شایعترین عوارض واکسیناسیون کرونا بروز علائمی همچون درد، قرمزی و سفتی مختصر محل تزریق، تب، لرز، خستگی، سردرد، درد عضلانی و اسهال است که با توجه به نوع واکسن، متفاوت و زودگذر است و جای نگرانی ندارد. افراد مختلف واکنشهای متفاوتی به واکسنها نشان میدهند. بسیاری ممکن است هیچ علامتی پس از واکسیناسیون نداشته باشند. بروزندادن عوارض جانبی به معنی بی تأثیر بودن واکسن نیست؛ زیرا هر شخص پاسخ ایمنی متفاوتی نشان میدهد.