گزارشی از مراسم رونمایی کتاب «در آن تابستان که گریستم» محمدباقر کلاهی اهری

شهرآرانیوز - مراسم رونمایی از کتاب جدید محمدباقر کلاهی اهری، با عنوان «در آن تابستان که گریستم»، عصر شنبه هم‌زمان با زادروز ۷۱ سالگی این شاعر مشهدی و با حضور جمعی از اهالی ادبیات و دوستداران این شاعر، در کافه‌کتاب آفتاب مشهد برگزار شد. در این مراسم که به میزبانی عابس قدسی، مدیر کافه‌کتاب آفتاب برگزار شد و اجرای آن را یوسف بینا (پژوهشگر ادبیات) بر عهده داشت، جمعی از نزدیکان محمدباقر کلاهی اهری به طرح دیدگاه‌های خود درباره کتاب تازه این شاعر و ابعاد مختلف شعر و شخصیت او پرداختند.

فضای صمیمی حاکم بر مراسم، ترکیب منظم و متنوع سخنران‌ها، جذابیت بصری در طراحی محیط و طرح مختصر و فشرده دیدگاه‌های سخنران‌ها باعث شده بود این نشست به یک مراسم تشریفاتی و خسته‌کننده تبدیل نشود.

نخستین سخنران این مراسم که صحبت‌های مفصل‌تری را در مقایسه با دیگران مطرح کرد، ابوطالب مظفری، شاعر، نویسنده و منتقد ادبی اهل افغانستان، بود که سخنان خود را، در دو محور شعر کلاهی اهری و شخصیت او، با مخاطبان در میان گذاشت.

مظفری در بخش مربوط به شخصیت کلاهی اهری درباره خصلت صمیمیت و بی‌تکلف بودن او در محافل و جلسات مختلف صحبت کرد و توضیح داد که یکی از نکات برجسته شخصیت این شاعر درگیر نشدنش با مفاهیم جدلی در کنار طفره رفتن رندانه و طنزآمیزش از مناسبات مرسوم حاکم بر فضای ادبیات ایران است. مظفری پرهیز از بحث‌های بی‌فایده ایدئولوژیک، سیاسی و حتی ادبیاتی را ناشی از تعالی روحی محمدباقر کلاهی اهری معرفی کرد.

مظفری در بخش مربوط به شعر کلاهی اهری و کتاب مورد بحث نیز پرداخته نشدن به ویژگی‌های شخصیتی، زندگی و دیگر مباحث مربوط به این شاعر را از نکاتی دانست که بخشی از متن کتاب می‌توانست به آن‌ها اختصاص یابد، زیرا کلاهی اهری شخصیتی است که در فضا‌های عمومی و رسانه‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته و مخاطبان نسل جوان و ساکنان شهرستان‌های دیگر چندان از درونیاتش مطلع نیستند. پیشنهاد خوانش اشعار کلاهی اهری به برگزارکننده این جلسه نیز از دیگر نکات مطرح شده مظفری بود. او همچنین شعر کلاهی اهری را مناسب خواص و به دور از عوام‌گرایی معرفی کرد و با تبیین ویژگی‌های ادبی شعر این شاعر، دلیل شهرت کمتر او را تازگی مداوم آن دانست. دور بودن شعر کلاهی اهری از تلاش برای آموزش و بیان موضوعات مختلف، زیبایی‌شناسی مبتنی بر درد‌های مشترک انسانی، لحن بدیع و تشبیهات فنی تازه از دیگر نکاتی بودند که مظفری درباره آن‌ها صحبت کرد.

علیرضا جهانشاهی، شاعر جوان مشهدی نیز با قرائت شعری به بیان دیدگاه‌های خود درباره ادبیات و کتاب تازه کلاهی اهری پرداخت. جهانشاهی توضیح داد: کلاهی اهری جزو آن دسته از شاعرانی است که یک روح غیرمادی و متفاوت در شعرش وجود دارد و شعر این قبیل شاعران خود یک جهان منحصربه‌فرد است.

همچنین محمدکاظم کاظمی، شاعر و منتقد ادبی مشهور معاصر و اهل افغانستان، سخنان کوتاه خود را درباره ویراستاری کتاب شعر محمدباقر کلاهی اهری مطرح کرد و توضیح داد که در فرایند چاپ کتاب حضور داشته و بخت یارش بوده که امکان مطالعه آن را قبل از چاپ داشته است. کاظمی همچنین از تمایز بین ویرایش شعر و ویرایش دیگر متون صحبت کرد و بحث خود را با تذکر نکته‌ای درباره جنبه‌های کتاب‌آرایی در آثار ناشران مختلف ادامه داد.

بر اساس توضیحات کاظمی، امروزه کتاب‌آرایی کمتر مورد توجه ناشران قرار می‌گیرد و افزوده‌هایی که بتوانند ارائه یک اثر را برای مخاطب مطلوب‌تر جلوه دهند، اغلب مغفول واقع می‌شوند. او در این باره نمونه‌ای از یک کتاب را هم ذکر کرد که در آن مصرعی از یک شعر کلاسیک در یک سطر جا نشده و ناشر با بی‌سلیقگی آن را به سطح بعد برده است.

در بخش بعدی، علی آزاد (شاعر) به جایگاه دعوت شد و در سخنان خود به قرائت یادداشت کوتاهی درباره محمدباقر کلاهی اهری و خواندن یک شعر با عنوان «نامه دیجیتالی به استاد محمدباقر کلاهی اهری» بسنده کرد که شعر مذکور در یکی از زیرمجموعه‌های ژانر فراسپید سروده شده بود. زهره تائبی، عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد، سخنران بخش بعدی این نشست بود که صحبت‌های کوتاهی درباره خصلت‌های ارزشمند شعر کلاهی اهری، از جمله ملموس بودن تصاویر، فضاسازی متفاوت و قطعیت نداشتن، بیان کرد.

بخش پایانی این مراسم با دعوت از محمدباقر کلاهی اهری فضای جذاب‌تری به خود گرفت و این شاعر معاصر، همان‌طور که از شخصیت و منش خاص او انتظار می‌رفت، صحبت‌هایش را با یک مطایبه ظریف درباره بازنشستگی و عادت کردن به تماشای انسان‌های دوبعدی از طریق تلویزیون آغاز کرد. کلاهی در این بخش و در مقام سخنران تقریبا هیچ صحبتی مطرح نکرد و در زمانی کمتر از پنج‌دقیقه، با همان لحن منحصربه‌فردش، شعری با عنوان «قندون بستنی» خواند و سپس مشغول صحبت با حضار و امضای کتاب شد.

مجموعه شعر «در آن تابستان که گریستم»، شامل سه کتاب است که به‌ترتیب «بگو تا دوستت بدارم»، «در آن تابستان که گریستم» و «آدمی با دهن کاغذی» می‌شود. این اثر را «انتشارات سپیده‌باوران» در ۱۱۲ صفحه و به‌قیمت ۳۳ هزار تومان چاپ و منتشر کرده است.