شکیبا افخمیراد | شهرآرانیوز - شورای ششم شهر مشهد مقدس در چشمانداز خود از مشهد، محورهایی، چون جهانشهر مهربانی و رفتار عالمانه مبتنیبر رضای الهی، تجلیگاه معنویت و اخلاق با الگوی سبک زندگی خادم، زائر و مجاور، شهر خانوادهمحور، امن، آرامشبخش و نشاط آور را مدنظر قرار دادهاست.
همزمان با فعالیت شورای ششم در چند نوبت سراغ هنرمندان شهر رفتیم و با آنها ضمن گفتگو درباره مطالباتشان از مدیریت شهری، درباره ایدهها و طرحهایشان برای محقق شدن شعار «جهانشهر برکت و کرامت» نیز صحبت کردیم.
اینبار و در گزارش چهارم با هنرمندان انیمیشن، ادبیات و فیلمسازی صحبت کردهایم. افرادی که به اتفاق بر این باورند که برای تحقق شعار مدیریت شهری باید نگاهمان جهانی باشد و نیز با تأمین بودجه و حمایت بیشتر از اهالی فرهنگ و هنر میتوان گامهای مؤثری برای جهانیشدن مشهد در همه زمینهها و ترویج الگوی سبک زندگی خادم، زائر، مجاور برداشت.
اهالی فرهنگ و هنر در گفتگو با شهرآرا خواستههای خود را از شورای شهر بیان کردند
زیست هنرمندانه در جهانشهر برکت و کرامت
انتظارات اهالی فرهنگ و هنر از شورای ششم شهر مشهد
عباسعلی سپاهی یونسی، نویسنده کودکان و نوجوانان بر این باور است که بخشی از بالندگی و پویایی هر شهر میتواند به فعالیتهای اهالی فرهنگ آن شهر مربوط باشد و این شدنی نیست مگر به معنای دقیق کلمه از ظرفیت این گروه از جامعه استفاده شود. نه اینکه به تکرار مکرراتی، چون حمایت از هنرمند و سخنانی از این دست بسنده شود. او میگوید: در حوزهای که من فعالیت میکنم با مخاطب کودک و نوجوانی که قرار است مدیریت آینده این شهر و سرزمین به آنان واگذار شود در ارتباط و تعامل هستم، پس، باید از امروز برای آنها برنامه داشته باشیم.
وقتی میگویم برنامه برای مخاطب کودک و نوجوان، یعنی مواردی از این دست را شامل شود: به وجود آوردن فضایی برای شنیدن شعر، ایجاد شرایط مشارکت در کتاب خوانی، ایجاد فرصتی برای شنیدن داستان و عناوین دیگری از این قبیل که میتواند فهرست بلندبالایی باشد. اهتمام در این کارها یعنی آماده ساختن قشر کودک و نوجوان برای ساختن فردای بهتر شهر. این فعال فرهنگی میگوید: از رهگذار هنر و ادبیات است که میتوان اتفاقهای شگرفی را برای نوجوانان و به ویژه کودکان شهر رقم زد.
برای رسیدن به این مهم نمیتوان فقط به ایجاد یک پایگاه در شهری چند میلیونی با طول و عرض جغرافیایی در اندازه مشهد بسنده کرد. نیازمند داشتن فرهنگ سرای کودک به قید فعال بودن در حوزههای مختلف ادبیات و هنر و دسترس پذیری هستیم، نه اینکه اگر مدیر مجموعه فردی است علاقهمند به تئاتر کودک، دیگر فعالیتهای فرهنگ سرا در سایه این تمایل و علاقه مندی قرار بگیرد. همچنین در کنار این، نیاز است در فرهنگ سراهای شهر نیز بخش کودک و نوجوان هم تراز با فعالیت برای مخاطب بزرگ سال فعال شود.
او اظهار میکند: روزگاری به مناسبتی کتابهایی از انتشارات «شهر بهشت» وابسته به شهرداری مشهد برای کارشناسی در اختیار بنده قرار گرفت که متأسفانه کتابهایی بی بهره از استانداردهای یک کتاب موفق کودک بودند. به نظرم این بخش نیز جای تأمل بیشتر دارد. فقط با تکیه بر مناسبتی بودن نباید اجازه داد کتابی به دور از استانداردهای کتاب کودک از بودجه شهرداری به چاپ برسد. براین باورم که در این انتشارات باید سخت گیری شود تا کتابهایی خواندنی که کودک از مطالعه آنها لذت میبرد و میتواند ذوق و سلیقه ادبی و هنری اش را ارتقا بدهد، تولید شود. این میسر نخواهد شد مگر با بهره گرفتن از اهل فن.
محبوبه پاداش، از فعالان هنرهای نمایش و تئاتر عروسکی بر این باور است که مدیران شهری باید به تئاتر کودک خیلی جدیتر و دقیقتر از نمایش بزرگ سالان توجه کنند. به نظر او در ابتدا باید در نقاط مختلف شهر آسیب شناسی در حوزه نمایش کودک صورت بگیرد و بعد برای هر قسمت از شهر از گروههای نمایشی دعوت به کار و اجرا شود.
پاداش، همچنین با تأکید بر ضرورت اهمیت دادن به اجراهای کودک و نوجوان میگوید: کار کردن برای کودکان آسان به نظر میرسد، از همین رو هر گروهی که تازه شکل میگیرد به تولید آثار در این حوزه روی میآورد، بدون آنکه هیجانات کودکان را بشناسد و بداند چه بایدها و نبایدهایی باید در آثار کودک و نوجوان وجود داشته باشد. این هنرمند با اشاره به شعار «مشهد، جهان شهر برکت و کرامت» خاطرنشان میکند: مشهد ظرفیتهای زیادی در زمینههای هنری دارد که با سرلوحه قرار دادن این شعار و در سایه متبرک امام رضا (ع) میتوان هنر را به اوج خود رساند. این امر خود نشاط و شوق زندگی را در بین شهروندان افزایش میدهد.
او درباره پرداختن به سبک زندگی زائر، خادم، مجاور در آثار هنری نیز میگوید: به نظر من تاکنون کمی در این مورد ضعیف عمل کرده ایم، درحالی که میشود در این حوزه به ویژه در مورد زائران بیشتر کار کرد. مثلا نمایش را همراه با رویکرد سیاحتی و زیارتی بودن روی صحنه برد.
به گفته پاداش، شورای شهر باید برای پرداختن به سبک زندگی زائر، خادم، مجاور، نگاه دقیق تری به انتخاب یا سفارش آثار تولیدی داشته باشد و به سراغ ساخت آثاری با تأثیرگذاری بیشتر برود. این هنرمند درباره فعالیتهای فرهنگ سراها در زمینههای هنری هم توضیح میدهد: فرهنگ سراها بیشتر به پر کردن اوقات فراغت بچهها توجه میکنند درحالی که اگر هر فرهنگ سرا به شکل تخصصی به ارائه خدمات بپردازد میتواند در رشد فرهنگ و هنر تأثیر گذار باشد.
ناصر جاهدنیا، از اهالی فعال در حوزه پویانمایی، این هنر را یکی از ابزارهای مهم و مؤثر برای تبلیغات و هویتسازی شهری از سوی رسانهها میداند.
به گفته او، یکی از کارهایی که برای خیلی از شهرهای محبوب گردشگران در دنیا انجام میشود، تولید محتوای سینمایی و تلویزیونی است. همچنین پویانماییهای زیادی تولید شده که به معرفی یک شهر و جاذبههای آن پرداخته است.
جاهدنیا، یادآور میشود: بیشتر داستان سریالهایی که برای گروه کودک و نوجوان ساخته میشود در بستر شهر اتفاق میافتد. این هنرمند با اشاره به پویانمایی «ریو» خاطرنشان میکند: بعد از پخش پویانمایی «ریو» شهردار شهر ریودوژانیرو رسمی اعلام کرد که این انیمیشن توانسته ۲۰ میلیون گردشگر جدید را به ریودوژانیرو دعوت کند.
به گفته او، علاوه بر اینکه پویانمایی میتواند جاذبههای شهر را معرفی کند و در جذب توریست تأثیرگذار باشد، میتواند شاخصههایی برای رونق اقتصاد خلاق و فرهنگ نیز ایجاد کند.
او با اشاره به بازدیدش از چند شهر مهم دنیا که در صنعت انیمیشن کار میکنند میگوید: شهرداری در شهر سئول کرهجنوبی ساختمان بزرگی تهیه کرده و چندین استودیو انیمیشن و محصولات جانبی را در آنجا مستقر کردهاست. در واقع شهرداری با یک حمایت زیرساختی ساده هم توانسته این استودیوها را دور هم جمع کند و هم دغدغههای خودش در حوزه فرهنگسازی شهری را با همفکری و حمایت از آنها پیگیری کند.
جاهدنیا، بر این باور است مشهد، ظرفیت خوبی برای ساخت انیمیشن دارد و بیان میکند: مشهد باید یک برنامه بلندمدت در حمایت از استودیوها و توسعه زیرساختها داشته باشد. شهرداری هم میتواند ملکی را به استودیوهای انیمیشن و صنایع جانبی آن واگذار کند.
به نظر این هنرمند، باید یک صندوق سرمایهگذاری تخصصی برای تولید انیمیشن ایجاد شود تا از پروژههایی حمایت کند که توان بازگشت سرمایه را دارند. او تأکید میکند: مبالغی که شهرداری باید برای ساخت انیمیشن صرف کند در مقابل هزینههای پروژههای عمرانی بسیار ناچیز است، اما تولید انیمیشنهایی که داستانهایشان در بستر مشهد مقدس تعریف میشود، میتواند به لحاظ درآمدی در اقتصاد این شهر تحولات بینظیری ایجاد کند.
جاهدنیا، با اشاره به شعار «مشهد، جهانشهر برکت و کرامت» نیز میگوید: ما اگر میخواهیم شهر را در فضای بینالمللی معرفی کنیم قطعا باید از همه هنرها استفاده کنیم، اما به نظر من تأثیرگذارترین روش معرفی شهر، تولید انیمیشن است.
او همچنین جلسه شهردار با فیلمسازان را به فال نیک گرفته و میگوید: شنیدم در این جلسه آقای ارجایی اعلام کرده که باید دغدغههای اصحاب فرهنگ را بشنویم و این دغدغهها را توسط خود آنها حل کنیم. امیدواریم این اتفاق رخ دهد و شهرداری برخلاف ادوار گذشته از تصدیگری در حوزه فرهنگ دست بردارد و روی به مشارکت فعال با هنرمندان بیاورد.
حامد پویان، فیلم ساز مشهدی با اشاره به جلسه اخیر شهردار با اهالی سینمای مشهد میگوید: شهردار در این دیدار بر روی شعار جهان شهر بودن مشهد تأکید کرد و توقع داشت که این موضوع به بهترین شکل نمایش داده شود. من به عنوان فیلم ساز فکر میکنم برای تحقق چنین شعاری باید نگاهها به مقوله ساخت فیلم و کارهای هنری نیز جهانی باشد. وگرنه نمیتوانیم توقع تولید اثری بین المللی برای معرفی جهان شهر مشهد داشته باشیم. برای تحقق این کار باید سرمایه و امکانات به بدنه هنری شهر تزریق شود و به لحاظ مالی و اعتبار هم نگاهی جهانی داشته باشیم و از فیلم سازان حمایت کنیم.
او همچنین با ابراز امیدواری از تداوم داشتن جلسات شهردار با هنرمندان خاطرنشان میکند: با بیشتر شدن این جلسات و هم فکری ها، اهدافی که مدیریت شهری برای معرفی مشهد به عنوان جهان شهر دنبال میکند، بهتر و سریعتر محقق میشود.
این فیلم ساز از مدیریت شهری درخواست میکند، به صورت ملموس و مستقیم به پروژههای هنری ورود نکند و تنها زیرساختهایی را برای تولید آثار هنری فراهم آورد. به گفته پویان شهرک سینمایی یکی از زیربناهایی است که شهرداری میتواند آن را راه اندازی کند.
او همچنین تأکید میکند: هنر هفتم به فیلمهای سینمایی خلاصه نمیشود. در این بین کارشناسان فرهنگی شهرداری میتوانند بستری را که به محقق شدن اهداف مدیریت شهری کمک کند، شناسایی کنند. پویان، که مشهد را پایتخت فیلم مستند ایران میداند، خاطرنشان میکند: من فکر میکنم با ساخت فیلم مستند خیلی زود میتوان به تحقق شعار مشهد «جهان شهر برکت و کرامت» دست یافت.
به نظر این فیلم ساز، شهرداری باید در گام اول به مستندسازان کاربلد و شناخته شده بها دهد و در این بخش سرمایه گذاری کند و درگامهای بعدی به سراغ فیلم کوتاه و بلند برود. چون فراگیری مستند زیاد است و در جشنوارههای مختلف دیده میشود. به ویژه برای تحقق سبک زندگی زائر، خادم، مجاور، با ساخت مستند میتوان در کوتاهترین زمان به نتایجی مطلوب رسید.