«باید»‌ها و «نباید»‌های رابطه کارگر و کارفرما

گروه جامعه | شهرآرانیوز؛ امروزه گسترش روابط اجتماعی و افزایش میزان شاغلان موجب شده است روابط بین افراد جامعه تنها بر اساس قانون تنظیم شود. در این بین، رابطه بین کارگر و کارفرما به یکی از رایج‌ترین روابط کاری و اجتماعی تبدیل شده است. مطابق قانون کار، کارگر به کسی گفته می‌شود که در مقابل کاری که انجام می‌دهد مزد، حقوق، مزایا و یا هر مبلغی که در ازای کارش باشد از کارفرما دریافت می‌کند. کارفرما هم شخصی حقیقی یا حقوقی است که کارگر به درخواست او کاری را انجام می‌دهد. البته در مواردی، ممکن است کارگر و کارفرما در روابط کاری خود دچار اختلافاتی شوند و به مداخله مرجع صالح برای رسیدگی نیاز باشد. در این مطلب، به بررسی رابطه حقوقی کارگر و کارفرما و نکاتی درباره آن می‌پردازیم.

تعهدات کارفرما در قبال کارگر چیست؟

به طور کلی، همه روابط موجود میان کارفرما و کارگر مطابق قوانین کار تبیین شده است و طرفین طبق قرارداد ملزم به انجام وظایف خود هستند.

اولین و یکی از مهم‌ترین تعهدات کارفرما انتخاب نوع قرارداد به تناسب شرایط موجود میان کارفرما و کارمند اوست. این قرارداد معمولا به ۲ صورت دائم یا موقت تنظیم می‌شود.

هم‌چنین کارفرمایان مکلف‌اند بر اساس قانون تأمین اجتماعی، کارگران خود را بیمه کنند. در قانون کار، برای این مهم، ضمانت اجرایی در قالب پرداخت جریمه مقرر شده است.

یکی دیگر از وظایف کارفرما ارائه خدمات رفاهی به کارگران اعم از احداث خانه‌های سازمانی، تأمین وسیله نقلیه (در صورت دور بودن محل کار)، همکاری با تعاونی‌های مسکن، تأمین غذای کارگران و ... است.

قرارداد کار شامل چه مواردی است؟

مهم‌ترین و اساسی‌ترین پایه شکل‌گیری روابط کاری تعهدات قراردادی است؛ لذا انعقاد قرارداد میان کارگر و کارفرما اولین اقدامی است که باید صورت گیرد تا شرایط کار مشخص شود.

در این بین، نوع کار یا حرفه‌ای که کارگر طبق قرارداد به آن می‌پردازد و در مقابل آن مزد دریافت می‌کند، باید به صورت مشخص و صریح در قرارداد کار ذکر شود.

هم‌چنین محل کار کارگر باید به صورت کامل و دقیق در قرارداد کار قید شود. منظور از محل کار همان شرکتی است که کارگران ساعات موظف به کار، یعنی همان ۸ ساعت هر روز، را در آنجا به خدمت مشغول‌اند.

البته در قانون کار، حداقل‌های قانونی و حداقل‌های تعهدات کارفرما در برابر کارگران پیش‌بینی شده است. برای نمونه، اگر کارگر و کارفرما در قرارداد، بر سر بیش از آنچه در قانون کار تعریف‌شده به توافق برسند، آن قرارداد کاملا قانونی است.

بروز اختلافات بین کارگر و کارفرما

به طور کلی، شایع‌ترین انواع دعاوی دعوا‌هایی است که کارگران علیه کارفرمایان مطرح می‌کنند و اصولا کمتر پیش می‌آید که کارفرما علیه کارگر خود اقامه دعوی کند.

معمولا علت اصلی بروز اختلاف بین کارگر و کارفرما رعایت نکردن شرایط و اصول مورد توافق در قرارداد از سوی یکی از طرفین است.

برای جلوگیری از بروزاختلاف، توصیه می‌شود همه کارفرمایان و کارگران حداقل‌های مطرح در قانون کار را رعایت کنند. هر توافقی از این حداقل‌ها پایین‌تر بیاید (مثلا حداقل دستمزد را کمتر از میزان سالانه تعیین کنند) معتبر نیست.

رسیدگی و تصمیم‌گیری درباره دعاوی و اختلافات ناشی از اختلا‌ف فردی بین کارفرما و کارگر از طریق هیئت‌های تشخیص و حل اختلاف ماده ۱۵۷ قانون کار رسیدگی و حل و فصل می‌شود.

مراحل رسیدگی به دعاوی کارگر و کارفرما

اولین قدم تکمیل و ارائه دادخواست از سوی فرد مشتکی (کارگر، کارفرما، کارآموز و ...) است. دادخواست مزبور باید به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل دعوی تقدیم شود.

دادخواست بعد از تسلیم به اداره و پس از وصول فوری ثبت می‌شود و به تقدیم‌کننده دادخواست رسید اعطا می‌شود.

پس از ثبت دادخواست، وقت رسیدگی بر اساس تاریخ تقدیم دادخواست تعیین می‌شود و تاریخ جلسه دادرسی به طرفین پرونده (خواهان و خوانده) اعلام خواهد شد.