امان از زمین‌های رهاشده!

فرنود فغفور مغربی - یکی از مهم‌ترین معضلات مناطق حاشیه‌نشین و کم‌برخوردار، زمین‌های رهاشده است. زمین‌هایی که گاه متولی مشخصی ندارند و گاهی هم با داشتن صاحب و متولی، بنا به دلایل مختلف، بی‌سامان مانده‌اند. بخشی از زمین‌های رهاشده در منطقه ۳ بنا به تحقیقات محلی مرتبط با وقفیاتی می‌شود که متولیان برای آن‌ها -لااقل در کوتاه‌مدت- برنامه‌ای مشخص ندارند و بخشی دیگر سال‌هاست در اختلافات مدعیان مانده و پرونده‌هایشان مشمول روندی قضایی است که معلوم نیست به این زودی‌ها هم نهایی شود.

در این میان، سه قطعه زمین جدا افتاده از بافت شهری نزدیک به هم در محله دروی واقع در بولوار رسالت، حوالی رسالت ۵۷ به چشم می‌خورد. زمین‌هایی با مساحت تقریبی ۵ هزار مترمربع که زندگی شهری به‌صورت مستمر و پرتکاپو در حاشیه آن‌ها جریان دارد، اما بی‌صاحبی و رهاشدگی این زمین‌ها مانند چشمی کور در میان صورتی زیبا بدجور بدچشمی می‌کند.
در کنار یکی از این زمین‌ها ۲ مدرسه دخترانه (دبستان و دبیرستان) وجود دارد و هر روزه دانش‌آموزان، معلمان و اولیای مدرسه مجبور هستند بخشی از مسیرشان را از میان همین زمین‌های رهاشده قرار بدهند که خود باعث مشکلات فراوانی است. بنا به شکایت‌های رسیده اهالی و اولیا به این محدوده رفتیم تا گزارشی میدانی تهیه کنیم. ادامه این گزارش شامل گفتگو با مردم، آسیب‌شناسی زمین‌های رهاشده و پیشنهاد‌هایی برای رفع این مشکل است.

اولیای مدرسه نگران هستند!
عذرا مالداریان، مادر دانش‌آموز کلاسی دوم، است و طبق گفته‌اش به علت ناامن بودن مسیر مدرسه مجبور است هر روز همراه با دخترش در دو نوبت به مدرسه
آمد ورفت داشته باشد و دخترش را همراهی کند. او می‌گوید: «در کنار مدرسه دخترم، شاهد مسیری طولانی هستیم که خاکی است. این وضعیت باعث شده مراقبت ویژه‌ای از سوی مسئولان مختلف از آن نشود که خود باعث ناامنی و مشکلات دیگری برای خانواده‌هاست.»
او توضیح می‌دهد: «مادران دیگر هم از این وضعیت گله دارند. بی‌توجهی به همین زمین‌های رهاشده که حالا مسیر تردد دختران مدرسه‌ای است زمینه‌ای را فراهم کرده است که افراد ناباب موقعیتی خاص پیدا کنند و مزاحم دختران ما شوند.» در این بین مادری دیگر که همراه دخترش از مدرسه برمی‌گردند به گفت‌وگوی ما ملحق می‌شوند و گله از وضعیت بهداشتی دارد و توضیح می‌دهد: «من مادر «اکرم نقوی» هستم که دانش‌آموز دوره اول دبیرستان است. خاکی بودن این زمین‌های بی‌صاحب باعث شده حیوانات مختلفی اعم از سگ، گربه و موش در اطراف این زمین‌ها پیدا شوند که باعث بیماری‌های مختلفی مانند سالک و دیگر موارد است. بعضی افراد بی‌مبالات هم زباله‌هایشان را در مسیر عبور و مرور هر روزه ما رها کرده‌اند که انواع آلودگی‌ها را به وجود می‌آورند. حتی دیده‌شده که بعضی افراد نخاله‌های ساختمانی را در این زمین‌ها رها می‌کنند که باعث شده در پشت توده‌های نخاله، کمینگاه‌های مناسبی برای انواع شرارت باشد.»
او پیشنهاد می‌کند: «چهار سمت این زمین‌ها محصور یا زمین‌ها آسفالت و دیواره‌های بتنی که فقط یک‌طرف این زمین‌ها را شامل می‌شود برچیده شود.»
محمدرضا مالکی نیز پدر یکی از دانش‌آموزان مدرسه حاج حسین ناظرزاده است که در همین محدوده واقع شده است. او می‌گوید: «هر وقت روزنامه شما (شهرآرا محله) را می‌خوانم می‌بینم که شهردار منطقه و دیگر مدیران شهری در برابر سؤال شما که می‌پرسید چرا محدوده منطقه ۳ کمبود فضای سبز دارد؛ می‌گویند ما زمین خالی نداریم. سؤال من این است مگر در همین محدوده، سه زمین رهاشده وجود ندارد؟ واقعاً هماهنگی با صاحبانشان یا مسئولان قضایی درصورتی‌که صاحبان زمین‌ها معلوم نیستند، برای شهرداری کار مشکلی است؟ یک بام و دو هوا که نمی‌شود!»
او در بخشی دیگر از سخنانش می‌گوید: «شما امروز برای تهیه گزارش آمدید و وضعیت نظافت اینجا کمی بهتر شده است. شنیده بودم چند روز قبل یکی از شهرداران قدیمی مشهد از اینجا بازدید داشته و عوامل شهرداری پیش از آمدنش، زمین‌های رهاشده را از زباله پاک‌سازی کردند که البته کار خوبی است. لااقل اگر شهرداری نمی‌تواند کاری بکند هر از چند گاهی یکی از مدیران را برای بازدید بیاورد که صدقه سر او هم که شده، زباله‌ها را پاک کنند!»

سخن پایانی
پیشنهاد‌های مختلفی برای کاربری عمومی زمین‌های رهاشده در محدوده رسالت ۵۵ تا ۵۷ می‌توان از خلاصه سخنان اهالی استخراج کرد. ایجاد معبر عمومی، راه‌اندازی پارکینگ، برپایی روز بازار یا فضای سبز بخش عمده خواسته‌های اهالی است. باید دید در ادامه چاپ شدن این گزارش میدانی و سخنان مردم، مسئولان چه پاسخ و اقدام عملی خواهند داشت.