نگاهی به تاریخچه زیارتگاه سخی در کابل + عکس

سید محمدرضا هاشمی | شهرآرانیوز؛ زیارتگاه سَخی مکانی در منطقه کارته‌سخی کابل، پایتخت افغانستان است که خرقه منتسب به پیامبر اکرم(ص) در سال ۱۱۸۲ق در مسیر انتقال از بدخشان به قندهار مدتی در آن قرار گرفت.

به گفته حاملان خرقه، حضرت علی (ع) در کنار خرقه، با عده‌ای نماز خوانده است. از آن زمان این مکان، محل زیارت شیعیان و اهل‌سنت است و در تحویل سال نو در آن، عَلَم سخی برافراشته می‌شود.

زیارت سخی در دامنه غربی کوه آسمایی(کوه تلویزیون) و در منطقه کارته‌سخی کابل واقع است. در غرب آن دانشگاه کابل و بیمارستان علی‌آباد و حسینیه عرفان،

در محوطه جنوبی آن مسجدی به نام امام علی (ع) توسط میر علی‌احمد حجت، و در بیرون محوطه، در تپه‌ سلام، مسجد و مدرسه علمیه محمدیه قرار دارد که توسط واعظ بهسودی ساخته شده است.

پیرامون غربی و جنوبی این زیارت‌گاه قبرستانی قرار دارد که قبور سید علی‌احمد حجت، حیات بیگم مادر امان‌الله‌خان، واعظ بهسودی و تعدادی از کشته‌شدگان خشونت‌های حکومت‌های کمونیستی، مجاهدان و طالبان در آن قرار دارد.

برای تماشای عکس‌ها در سایز بزرگتر بر روی آنها کلیک کنید:

تاریخچه زیارت سخی

خرقه منسوب به پیامبر اکرم از سال ۱۱۰۹ تا ۱۱۸۱ق در فیض‌آباد بدخشان بود. گفته شده است در اواخر سال ۱۱۸۱ق ولی‌الله خان اعتمادالدوله به دستور احمدخان اَبدالی، خرقه منسوب به پیامبر(ص) را از فیض آباد مرکز ولایت بدخشان به سمت قندهار انتقال داد و در اوایل سال ۱۱۸۲ق خرقه وارد کابل شد، آن را در محل زیارت‌گاه کنونی قرار دادند. مدت نگه‌داری این خرقه از ۸ ماه تا ۴۰ روز گفته شده است. در این مدت افرادی از کابل و نواحی اطراف به زیارت خرقه می‌آمدند. سال انتقال خرقه ۱۱۸۰ق و ۱۱۸۲ق نیز ذکر شده است.

پس از چند روز حاملان صوفی خرقه، دو شب پیاپی در خواب دیدند که شخص سبز پوشی که شمشیرش را بر سنگی گذاشته است؛ کنار خرقه، با عده‌ای نماز می‌خواند. صوفی از این شخص پرسید که کیست، و آن شخص سبز پوش خود را علی (ع) معرفی کرد. به همین دلیل از آن پس این مکان به قدم‌گاه حضرت علی (ع) معروف شد. آنان گفتند وقتی از خواب بیدار شدند؛ دیدند که سنگ مذکور دو نیم شده است.

این سنگ در دیوار شمالی زیارت‌گاه، در جانب کوه، به سنگ ذوالفقار معروف است.‌ حاملان خرقه پس از رسیدن به قندهار، واقعه را برای احمدخان ابدالی نقل کردند. او دستور داد در آنجا زیارت‌گاهی به نام سخی، شاه مردان ساخته شود. تاریخچه این زیارت‌گاه بر کتیبه‌ای در داخل آن بر دیوار نصب شده است.

:برای تماشای عکس‌ها در سایز بزرگتر بر روی آنها کلیک کنید

 

بنای زیارت سخی

بنای نخستین این زیارتگاه را احمدخان ابدالی(۱۱۳۴–۱۱۸۶ق/۱۷۲۲–۱۷۷۳م) احداث کرد. در سال ۱۱۸۷ق چاه آبی در نزدیکی زیارتگاه حفر و درختانی غرس شد. در سال ۱۲۹۸ش حیات بیگم، مادر امان‌الله‌خان، شاه افغانستان، در پی موفقیت فرزندش برای بازگرداندن استقلال افغانستان از انگلیس، تعمیر آن را آغاز کرد و در سال ۱۲۹۹ش به پایان برد و گنبد دیگری ساخت. آیت‌الله میر علی احمد حجت نیز چند گنبد کوچک دیگر به آن افزود. حجت در سال ۱۳۴۳ش در جنوب روضه سخی، مسجدی بنا کرد.

مراسم برافراشتن علم سخی در زیارتگاه سخی

هر سال در نوروز پرچمی در این مکان به نام حضرت علی(ع) توسط اهل سنت و شیعه برافراشته می‌شود و در این مراسم یک عالم شیعه و یک عالم سنی به نوبت سخنرانی می‌کنند. افراد عالی‌رتبه دولتی هم در این مراسم شرکت می‌کنند و پرچم مذکور تا ۴۰ روز برافراشته می‌ماند.

حملات تروریستی در زیارت سخی

داعش مسئولیت چند حمله تروریستی را در زیارت کارته‌سخی و مسیر آن به عهده گرفته است. اولین حمله در شب عاشورا، ۲۰مهر(میزان) ۱۳۹۵ش با حمله چند عضو داعش به افراد داخل این زیارتگاه اتفاق افتاد.

دومین حمله نیز در مسیر این زیارتگاه در اولین روز فروردین(حمل) ۱۳۹۷ش با انفجار بمب در بین افرادی که برای شرکت در مراسم برافراشتن علم امام علی به سمت این زیارتگاه می‌رفتند، رخ داد. در ۱ فروردین ۱۳۹۸ نیز بر اثر انفجار ۳ بمب کارگذاری شده بین مردم در مسیر منتهی به زیارتگاه سخی،۶ نفر کشته شدند.

منبع متن: ویکی شیعه
منبع عکس: Elidse blanchard/ m.reza hashemi