پالس‌های متناقض از احیای برجام | نگاهی به آخرین تحولات برجامی در آستانه از سرگیری مذاکرات وین

به گزارش شهرآرانیوز؛ گفته شده پیشنهاد «توافق موقت با ایران» با هدف خرید زمان مطرح شده و طرحی موقتی است؛ زیرا کاخ سفید همچنان بر احیای کامل برجام تأکید دارد.

براساس پیشنهاد یادشده، آمریکا در ازای توقف موقت بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای ایران، بخش‌هایی از دارایی‌های مسدودشده کشور را آزادسازی یا برخی مبادلات بشردوستانه را از تحریم معاف خواهد کرد.

این گزارش در حالی منتشر شده که آمریکا در آستانه دور جدید مذاکرات هسته‌ای وین در ۸ آذر، سیاست پارادوکسیکالی را در پی گرفته است. توضیح آنکه وزارت خزانه داری آمریکا شامگاه پنجشنبه ۲۷ آذر، اعلام کرد اسامی چند شخص و یک شرکت ایرانی را به بهانه دخالت در انتخابات آمریکا در فهرست تحریم‌ها قرار داده است.

سجاد کاشیان، سیدمحمدحسین موسی کاظمی، حسین اکبری، مصطفی سرمدی، سیدمهدی هاشمی، محمدباقر شیرین کار و شرکت ایمن نت پاسارگاد در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته اند.

به دنبال این تحریم‌های جدید، جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، در آستانه دور جدید مذاکرات برجامی وین، در اظهار نظری اعلام کرد که برخورد تحریمی آمریکا نسبت به ایران تغییر نکرده است.

سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان، نیز در واکنش به این تحریم‎‌های جدید گفت: جمهوری اسلامی ایران، تلاش‌های جدید تحریمی آمریکا را در ادامه سیاست شکست خورده فشار حداکثری ترامپ و اقداماتی از روی استیصال و فاقد مشروعیت می‌داند و آن را محکوم می‌کند.

او افزود: این نوع فرافکنی‌ها ازسوی دولت آمریکا که خود سابقه طولانی مداخله در کشور‌های مختلف به اشکال مختلف را دارد، بی اساس است و درراستای فریب افکار عمومی این کشور ارزیابی می‌شود.

از سوی دیگر، آمریکا و شورای همکاری خلیج فارس، پنجشنبه ۲۷ آبان، با انتشار بیانیه‌ای مشترک، ضمن تکرار ادعا‌های گذشته خود علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران اعلام کردند: اگر ایران به ایجاد بحران هسته‌ای ادامه دهد، تلاش‌های دیپلماتیک موفق نخواهد بود، در صورتی که بازگشت به برجام به هموار کردن راه برای یک تلاش دیپلماتیک همه جانبه کمک می‌کند.

در این بیانیه همچنین آنچه «اقدامات بی ثبات کننده ایران در منطقه» عنوان شده، محکوم شده است. اما در واکنش به این بیانیه، خطیب زاده، سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان، گفت: دولت آمریکا به عنوان ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ و طرفی که از برجام خارج شده و مسئول وضعیت فعلی پیش آمده است، بار دیگر درصدد بحران آفرینی و فضاسازی علیه ایران است.

تأثیر نحوه همکاری ایران و آژانس بر مذاکرات

اما به جز رفتار متناقض و غیرقابل اعتماد آمریکا در آستانه از سرگیری مذاکرات هسته‌ای وین، فاکتور دیگری که بر چگونگی پیشبرد این گفتگو‌ها اثرگذار خواهد بود، نحوه همکاری ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی است.

آژانس در جدیدترین گزارش فصلی خود به اعضای شورای حکام، درباره فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان، با بیان اینکه ایران، ذخایر اورانیوم غنی شده خود با خلوص بالا را افزایش داده است، اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران دارای ذخیره‌ای در حدود ١٧.٧ کیلوگرم اورانیوم غنی شده تا سطح ٦٠درصد خلوص شکافت پذیر است که این میزان از ماه اوت تاکنون، ۸ درصد افزایش داشته است.

همچنین بنابر گزارش خبرگزاری «رویترز»، دیده بان هسته‌ای سازمان ملل در این گزارش با تکرار اتهامات خود علیه ایران، مدعی شده است که تهران همچنان به نقض برخی محدودیت‌های تعیین شده در توافق هسته ای، از جمله سطح غنی سازی اورانیوم و ذخایر اورانیوم غنی شده خود ادامه می‌دهد.

آژانس انرژی اتمی در ادامه آورده است که دسترسی بازرسان هسته‌ای به تأسیسات مورد درخواست در ایران همچنان با محدودیت مواجه است و به علاوه ادعا کرده که آژانس قادر به نصب دوربین‌های جایگزین در بخش کارگاهی سایت «تِسا» در کرج نیست.

به دنبال این گزارش، آنه کلر لجندر، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه، در کنفرانس خبری به خبرنگاران گفت: ایران باید بدون تأخیر به اجرای همه تعهدات و وظایفش در قبال آژانس بین المللی انرژی اتمی عمل کند، به همکاری با آژانس ادامه دهد و به اجرای کامل برجام بازگردد. وی افزود: شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی باید به ارسال پیامی قاطع به ایران در این زمینه کمک کند.

در واکنش به این اظهار نظر، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان گفت: جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو مسئول آژانس، همواره تأکید دارد که حیثیت آژانس به عنوان یک نهاد فنی و تخصصی سازمان ملل متحد باید از شائبه هرگونه رفتار و کنش سیاسی به دور باشد.

براین اساس هر گونه موضع گیری مقام ‎ها و نهاد‌های سیاسی کشور‌های مختلف با هدف تأثیرگذاری بر رفتار آژانس، خدشه به حیثیت فنی و تخصصی آژانس قلمداد شده است و بدون تردید، ترفند استفاده ابزاری از ظرفیت آژانس بیش از آنکه موجب بهره مندی عاملان آن شود، مشروعیت بین المللی اقدام‌های آژانس را زیر سؤال می‌برد.

در واکنش به جدیدترین گزارش آژانس، سرپرست نمایندگی جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل در وین اعلام کرد که در گزارش جدید فصلی آژانس درباره اجرای برجام اعلام شده که آژانس به فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارتی خود در خصوص تعهدات مرتبط ایران ادامه داده است.

محمدرضا غایبی افزود: با وجود تفاوت نظر‌های فنی ما با آژانس، تعاملات در این زمینه میان دو طرف با هدف حل وفصل نهایی موضوعات فی مابین همچنان ادامه دارد و کشور‌های عضو آژانس باید از هرگونه اظهارنظر عجولانه یا با اهداف سیاسی در این زمینه پرهیز کنند.

به دنبال تشدید اختلاف نظر‌ها میان ایران و آژانس، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، روز دوشنبه یکم آذر، به تهران سفر می‌کند. غایبی با اعلام این خبر گفت: هدف از این سفر، گفتگو درباره بررسی وضعیت همکاری‌های فی مابین است.

وی همچنین اعلام کرد که گروسی در این سفر با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان، و محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، دیدار می‌کند.

حشمت ا... فلاحت پیشه، رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، نیز دیروز در ارزیابی سفر گروسی به تهران، به ایرنا گفت: طرف ایرانی می‌خواهد حسن نیت خود را نشان دهد و حضور گروسی نشان می‌دهد که ایران به مذاکرات برای رفع تحریم‌ها خوش بین است و انتظار می‌رود با آمدن گروسی عملا اختلافات ایران و آژانس تا حدی تعدیل شود.

با این حال تعدیل اختلافات بین ایران و آژانس به این معنا نیست که ایران برنامه‌های گذشته خود را به عقب برگرداند، بلکه سفر گروسی بیشتر بخشی از یک دیپلماسی عمومی است تا اینکه بخشی از یک دیپلماسی رسمی باشد. در واقع هدف از این سفر بیشتر این است که فضای روانی را فراهم کند تا طرفین با رویکرد مثبتی، مذاکرات ۸ آذر را شروع کنند.

وی با اشاره به اینکه افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده ایران، اعم از ۲۰ درصد و فراتر از آن، پیش از این نیز اعلام شده بود، گفت: این موضوع جدیدی نیست که به مذاکرات شوک وارد کند.