مواد شیمیایی در فاضلاب شهر

ملیحه فلاح - نشست خبری مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مشهد این‌بار در یکی از پیشرفته‌ترین تصفیه‌خانه‌های کشور برگزار شد. این نشست بهانه‌ای شد که اصحاب رسانه بار دیگر از روند تصفیه فاضلاب شهری در تصفیه‌خانه شماره ۵ مشهد موسوم به «خین‌عرب» بازدید کنند. این تصفیه‌خانه که در شمال شهر مشهد قرار دارد، در سال ۱۳۹۵ با ظرفیت بیش از ۸۰ هزار مترمکعب در شبانه‌روز به بهره‌برداری رسید. خط جمع‌کننده فاضلاب این تصفیه‌خانه به طول ۴ کیلومتر است که از میدان امام حسین (ع) مشهد آغاز می‌شود. این تصفیه‌خانه تمام محدوده مرکزی مشهد با جمعیت ۵۰۰ هزار نفر را زیر پوشش قرار داده است و بر اساس برنامه‌ریزی‌های موجود ظرفیتش تا سال ۱۴۲۰ به ۱۲۵ هزار مترمکعب در شبانه‌روز خواهد رسید.
مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب مشهد در این نشست با بیان اینکه در حوزه شبکه جمع‌آوری فاضلاب وضعیت خوبی داریم، اظهار کرد: تاکنون ۳۵۰۰ کیلومتر شبکه جمع‌آوری فاضلاب اجرا شده و بیش از ۷۵ درصد مشترکان قابلیت اتصال به این شبکه را دارند.
حسین اسماعیلیان با تأکید بر اینکه سالانه حدود ۲۰۰ کیلومتر به این شبکه اضافه خواهد شد، اولویت اجرای این شبکه را با مناطق حاشیه شهر دانست و افزود: در بخش تصفیه‌خانه‌های فاضلاب عقب‌ماندگی جدی وجود دارد و اکنون فقط ۲۲ درصد موجود تصفیه‌خانه مورد نیاز مشهد را داریم.

نیاز مشهد به احداث فوری ۳ تصفیه‌خانه
وی با بیان اینکه مشهد به احداث فوری ۳ تصفیه‌خانه نیاز دارد، افزود: اگر بتوانیم این ۳ تصفیه‌خانه را احداث کنیم، همراه تصفیه‌خانه‌های لوکال شهرداری تقریبا نیاز شهر برطرف خواهد شد.
اسماعیلیان با تأکید بر اینکه ارتقای کیفیت پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب برای استفاده در بخش‌های کشاورزی و صنعت از حساسیت بالایی برخوردار است، گفت: در این زمینه به همان اندازه که کیفیت آب برای ما اهمیت دارد، درباره پساب خروجی تصفیه‌خانه‌ها نیز حساس هستیم و به همین دلیل کنترل دقیقی بر این پساب‌ها صورت می‌گیرد.
به گفته وی، چند ماه پیش یکی از تأمین‌کنندگان مواد شیمیایی تصفیه‌خانه‌های فاضلاب به استفاده از مواد شیمیایی با کیفیت نامطلوب اقدام کرد که با وجود نظارت‌های دقیق به‌سرعت شناسایی و برخورد قانونی لازم با این تأمین‌کننده خاطی انجام شد.
به گفته مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب مشهد، این شهر دارای یکی از مجهزترین آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت آب در کشور است که به‌عنوان یکی از آزمایشگاه‌های مرجع در بین شرکت‌های آب‌وفاضلاب فعالیت دارد.
وی با اشاره به شرایط خاص مشهد و حضور زائران در ایام مختلف سال در شهر گفت: مدیریت آب شرب مشهد از طریق ۴۵۰حلقه چاه، ۴سد، یک دهنه چشمه و ۲ رشته قنات تأمین می‌شود.
اسماعیلیان میزان آب شرب به دست آمده از این منابع را ۲۲۰میلیون مترمکعب در سال اعلام کرد و با اشاره به نگران‌کننده بودن شرایط آبی استان افزود: در سال گذشته تأمین آب شرب از منابع سد‌ها حدود ۲۴درصد بود که امیدواریم امسال با توجه به بارندگی‌های صورت‌گرفته، این میزان به حدود ۴۰درصد برسد.
وی حجم مخازن ذخیره آب در مشهد را ۷۱۰ هزار مترمکعب اعلام کرد و افزود: اکنون ۱۱۰ هزار مترمکعب مخزن در حال احداث است که اگر ۱۵۰ هزار مترمکعب دیگر نیز به این میزان اضافه کنیم، در افق ۱۴۲۰ میزان مخازن مشهد تأمین خواهد بود.
به گفته اسماعیلیان، در مشهد یک‌میلیون و ۳۵۰هزار مشترک آب وجود دارد که آب شرب از طریق ۶هزار کیلومتر شبکه انتقال در دسترس مشترکان قرار می‌گیرد.
وی انجام پروژه‌های حوزه آب را در ۳ محور مهم تقسیم‌بندی کرد که این محور‌ها شامل افزایش ظرفیت تأمین آب، ارتقای کیفی آب شهر مشهد و همسان‌سازی آن در مناطق مختلف شهر و کاهش هدررفت آب بود.
مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب مشهد با بیان اینکه برخی پروژه‌ها جنبه ترکیبی دارند، اضافه کرد: یکی از این پروژه‌ها جمع‌آوری چاه‌های داخل شهر و انتقال آب آن‌ها به مخازن است که موجب افزایش ظرفیت تأمین آب به میزان ۱۶۰۰ لیتر بر ثانیه خواهد شد. همچنین آب این چاه‌ها پس از انتقال به مخازن و اختلاط با یکدیگر در همه شهر توزیع خواهد شد.
به گفته اسماعیلیان، هدف اجرای این پروژه، جمع‌آوری ۱۷۰ حلقه چاه و اجرای ۱۵۰ کیلومتر خط انتقال است که تاکنون ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی در این پروژه داشته‌ایم و امیدواریم با تأمین اعتبار لازم بتوانیم این پروژه را تا پایان سال ۱۳۹۹ به‌صورت کامل اجرا کنیم.

۵/۱۸ درصد آب بدون درآمد مشهد
وی میزان آب بدون درآمد مشهد را نسبت به دیگر کلان‌شهر‌ها مناسب دانست و افزود: حدود ۱۸.۵ درصد آب بدون درآمد شهر مشهد است که ۸درصد آن مربوط به تلفات فیزیکی است.

سپتاژ در اختیار شهرداری
وی در بخش دیگری از سخنانش درباره کشف‌رود با اشاره به انتخاب شهردار مشهد به‌عنوان معین اقتصادی شهر مشهد و فرمانده واحد سامان‌دهی این رود اظهار کرد: قرار است همه ما در کنار شهرداری به وظایف خود عمل کنیم و در این راستا آب‌وفاضلاب مشهد نیز تعهداتی داشته است. اسماعیلیان یکی از این تعهدات را تحویل تصفیه‌خانه سپتاژ به شهرداری مشهد دانست و افزود: مرحله پیش‌تصفیه سپتاژ تکمیل و به مرحله بهره‌برداری نزدیک شده، اما مرحله اصلی ساخت تصفیه‌خانه باقی مانده است که ۴۰میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

رونمایی از سامانه هوشمند آموزش همگانی
پیش از حرکت به سوی تصفیه‌خانه خین‌عرب از سامانه هوشمند آموزش همگانی و فرهنگ‌سازی مصرف بهینه طی مراسمی در شرکت آب‌وفاضلاب مشهد رونمایی شد.
به گفته قائم مقام شرکت آب و فاضلاب مشهد از طریق این سامانه مباحث مربوط به مدیریت مصرف، شیوه‌های صحیح مصرف آب، آب خاکستری و آب مجازی به صورت تصویری و بازی ارائه می‌شود.
سید محمد محمودی هاشمی افزود: اکنون زمان انتشار بروشور پایان یافته و آموزش باید همراه با بازی و به صورت غیر مستقیم باشد.
وی با بیان اینکه آب‌های خاکستری و بازچرخانی آب نیز نقش مهمی در مدیریت مصرف دارد افزود: طبق مصوبه شورای اسلامی شهر مشهد ساختمان‌های بلندمرتبه، هتل‌ها و ادارات باید آب خاکستری را بازچرخانی و برای مصارف غیر شرب نظیر آبیاری فضای سبز و باغ بام استفاده کنند.
به گفته وی برای افرادی که به این مصوبه پایبند باشند از سوی شرکت آب و فاضلاب مشهد تخفیفاتی در نظر گرفته می‌شود. شهرداری نیز تسهیلاتی به مبلغ ۵ میلیون تومان برای این افراد در نظر گرفته است.