نگاهی به پویش «خجالت نداره» با هدف افزایش سواد روان در مشهد
در اوضاع کنونی بسیاری افراد می‌دانند که فشارخون بالا و پایین، احتمال داشتن دیابت و... را از روی علائمی که دارند، تشخیص دهند و درصدد درمان باشند، اما در حوزه سلامت روان به دلیل کم بودن دانش و سواد با مشکلاتی در مسیر تشخیص و درمان روبه رو می‌شوند.
الهام مهدیزاده | شهرآرانیوز؛ «تو خودت می‌خواهی گوشه نشین باشی... تو خودت به فکر خودت نیستی و رفتی یک گوشه کز کردی... تو تنبلی، نه افسرده... این دکتر‌ها فقط دارو می‌نویسند؛ دارو‌های خواب آور. پاشو راه برو، خوب می‌شوی...» حتما این جملات را زیاد شنیده اید. جملاتی که پشت سرهم به روح و روان فرد برچسب می‌زند. گستره انگ‌های اجتماعی و اختلالات حوزه روان چنان زیر پوست شهر و روح جامعه ما ریشه دوانده که براساس آخرین آمار وزارت بهداشت و درمان، از هر ۴ ایرانی یک نفر درگیر اختلالات روانی است. بر اساس این آمار وزارت بهداشت و درمان که چندماه پیش رسانه‌ای شد، اختلالات روانی پس از بیماری‌های قلبی و عروقی بیشترین تعداد افراد بیمار در کشور را به خود اختصاص داده است. این آمار بی شک زنگ هشداری برای سلامت روانی جامعه است؛ موضوعی که در نهان جامعه ما در حال گسترش است و در آینده ممکن است با پیامد‌هایی مانند خشونت، نزاع، افسردگی و... نمود پیدا کند.
در این راستا پویشی با هدف انگ زدایی از بیماران اعصاب و روان با عنوان «خجالت نداره» از دیروز در مشهد اجرایی شده است. این پویش با مشارکت انجمن علمی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی، گروه روان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی، سازمان نظام پزشکی مشهد و مشارکت فرهنگ سرای سلامت و خانواده شهرداری و نیز شهرداری منطقه ۱۱ در حال برگزاری است.
محبوبه اسلام زاده استادیار روان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد است. او هدف پویش «خجالت نداره» را افزایش سواد سلامت روان و حذف برچسب‌ها و انگ‌های اجتماعی بیان می‌کند و می‌گوید: این پویش تا ۲۴ دی امسال در ۳ محدوده پررفت وآمد بازار فردوسی ۲، بوستان ملت و برج آرمیتاژ برگزار می‌شود.
توضیحات بیشتر این استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره چندوچون برگزاری این پویش است. او می‌گوید: در راستای اجرای این پویش به مردم توضیحاتی داده می‌شود در حوزه سواد سلامت روان نظیر «اختلال روانی چیست؟»، «انگ اجتماعی چیست؟» و.... جدا از آن ضمن توزیع بروشور‌های آموزشی، در محل برگزاری پویش نیز روان پزشک حضور دارد و به علاقه‌مندان مشاوره رایگان می‌دهد.
به گفته این استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در ادامه پویش چنانچه مراجعه کننده نیاز به ادامه درمان و مشاوره داشته باشد، درصورت تمایل خود فرد، به مرکز مشاوره کوهسنگی و سایر مراکز دولتی ارجاع داده می‌شود.
چرایی شکل گیری این پویش را دکتر اسلام زاده این طور توضیح می‌دهد: سیاست گذاری‌ها برای مراقبت از سلامت روان امسال با شعار «سلامت روان برای همه» تدوین شده است. دراین باره سال گذشته پویش در مرحله نخست در برج آرمیتاژ برگزار شد، اما در ادامه برای دسترسی آسان همه مردم جامعه، تصمیم گرفته شد که در ۳ محدوده شهری برگزار شود که رفت وآمد بیشتری دارد. با پایان طرح، درصد مراجعه مردم و بررسی درخواست‌های آنان نیازسنجی خواهد شد تا در ماه‌های آینده بتوانیم کارگاه‌هایی برای این نیاز‌ها برگزار کنیم.
وقتی سواد سلامت روانمان کمتر از سلامت جسمی است
ضرورت‌های شکل گیری این پویش را این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با توضیحاتی از وضعیت سلامت روان جامعه ارائه می‌دهد؛ اینکه در این حوزه چندچند هستیم. او تأکید نخستش را بر کم بودن سواد سلامت روان جامعه در مقایسه با سلامت جسمی قرار می‌دهد. اسلام زاده می‌گوید: باید بگوییم متأسفانه سطح سواد جامعه ما از سلامت روان در مقایسه با سلامت جسمی بسیار اندک است. در اوضاع کنونی بسیاری افراد می‌دانند که فشارخون بالا و پایین، احتمال داشتن دیابت و... را از روی علائمی که دارند، تشخیص دهند و درصدد درمان باشند، اما در حوزه سلامت روان به دلیل کم بودن دانش و سواد با مشکلاتی در مسیر تشخیص و درمان روبه رو می‌شوند.
برچسب‌هایی که با کم بودن سواد روان جان می‌گیرد
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نتایج کم بودن آگاهی و سواد جامعه از بیماری‌های سلامت روان را به گسترده ترشدن برچسب‌ها و انگ‌های اجتماعی ارتباط می‌دهد و می‌گوید: اگر شما سرماخورده باشید، به دلیل بیماری و ضعف جسمانی نمی‌توانید از تخت خود بیرون بیایید. این موضوع نیز برای همه افراد جامعه پذیرفتنی است و در نقطه مقابل اختلالات روانی قرار دارد. دراین باره اگر فردی دچار افسردگی شود، به دلیل افسردگی بدن دچار کاهش انرژی خواهد شد و همین کاهش انرژی در خواب آلودگی و کسلی فرد مؤثر است. بااین حال جامعه به دلیل نداشتن سواد روان به فرد بیمار برچسب‌هایی می‌زند، مانند اینکه «تو تنبلی که همیشه داخل رختخوابی، از بس خوابیدی گوشه گیر شدی و...»
به گفته او همین برچسب‌ها سبب می‌شود که فرد نتواند تشخیص دقیقی از اختلال روانی خود و پیگیری درمانش داشته باشد. گاهی نیز اعضای خانواده و اطرافیان با همان برچسب مانع درمان فرد می‌شوند و می‌گویند این دارو‌هایی که دکتر‌ها می‌دهند، اعتیادآور است، مغزت پوچ می‌شود یا اینکه می‌گویند افسردگی برای افراد ضعیف است. بی شک فرد با شنیدن چنین گفته‌هایی از ادامه درمان منصرف می‌شود.
اختلالات روانی پایه زیستی دارد
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تأکید می‌کند که برخلاف تصور عامه که اختلالات روانی را صرفا ناشی از شکست‌ها و عوامل‌محیطی می‌دانند، بخش عمده‌ای از این اختلالات پایه زیستی و بیولوژیکی دارد.
اسلام زاده همچنین نگاهی به شایع‌ترین اختلالات روانی مشهد دارد و می‌گوید: افسردگی و اختلالات خلقی بخش عمده‌ای از مراجعان را به خود اختصاص می‌دهد. البته در کنار این موارد می‌توان به اختلال «سوگ عارضه‌دار» نیز اشاره کرد؛ اختلالی که در دوران کرونا و به علت ازدست دادن عزیزان و تغییر در نحوه سوگواری و هم دردی شکل گرفت.
به گفته این عضو هیئت علمی، اختلال روانی وسواس نیز دیگر عارضه‌ای است که در این دوران کرونا بیشتر از پیش شده است و به همین دلیل دوران پساکرونا نیاز‌های روانی و بررسی اختلالات بیشتر از قبل توجه می‌خواهد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
