برای پاسداری از خوش نویسی باید گام بلندتری برداشت

اگر چه هنر خوش نویسی در فهرست «برنامه‌های خوب ملی پاسداری از هنر سنتی خوش نویسی» در یونسکو ثبت و جزو میراث فرهنگی ناملموس قرار گرفت.

با این حال کشور‌های عربی و ترکیه پیشتر برای ثبت خوش نویسی در یونسکو و به نام کشور خود تلاش‌هایی کردند که البته بی نتیجه هم نبود و «دانش مهارت و شیوه خوش نویسی عربی» برای ۱۶ کشور عربی و «خوش نویسی سنتی در هنر اسلامی» از طرف ترکیه به ثبت جهانی رسید.

از عنوان ثبت شده برای ایران برمی آید که تلاش نهاد‌های فرهنگی و هنری و به ویژه نهاد‌های خصوصی و مردمی و همت هنرمندان این عرصه، راه را برای این اتفاق بزرگ و جهانی هموار کرد. نکته مهم‌تر این است که «پاسداری» از این هنر به گونه‌ای بوده که توانسته است یونسکو را اقناع کند و البته نشان می‌دهد باری سنگین‌تر بر دوش ایران است و باید برای «پاسداری» از این هنر گام‌های بلندتری بردارد.

خوشبختانه هنر خوش نویسی در ایران طرف داران زیادی دارد و از پرآوازه‌ترین هنرهاست. یکی از دلایل آن این است که همه ما می‌نویسیم و خوب نوشتن و خوانانوشتن را یک امتیاز می‌دانیم.

البته در گذشته کاتبان، علاوه بر اینکه وظیفه نوشتن را برعهده داشتند، کوشش جدی در خوش نوشتن و زیبانوشتن هم داشتند و بیشتر کاتبان، خطی خوش داشتند. گاهی همین کاتبان خود از خوش نویسان بنام شدند و آثار ادبی بزرگان را نگاشتند و برای آیندگان به یادگار گذاشتند.

بسیاری از شاعران و نویسندگان و دانشمندان و علما هم، خود خطی خوش داشتند و دارند و «مرقومه» هایشان را به زیباترین شکل می‌نوشتند و می‌نویسند.

هنر خوش نویسی در ایران چنان پرب‌ها و ارزشمند است که شهر قزوین، به اعتبار داشتن بزرگان هنر خوش نویسی مانند میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق) و یا عماد الکتاب، به عنوان پایتخت خوش نویسی ایران شناخته‌
می‌شود.

خوش نویسی فقط یک هنر صرف نیست؛ گنجینه‌ای است درآمیخته با هنر، فرهنگ، تاریخ، مذهب و ادبیات این مرزوبوم. در خوش نویسی، موسیقی، نقاشی، زبان، ادبیات، معارف اسلامی و عناصر زیباشناسانه‌ای را می‌بینیم که در قالب «خط» جلوه گر شده است و در برابر نگاه ما قرار می‌گیرد. خوش نویسی انتقال دهنده فرهنگ و تاریخ و حکمت و دانش و شعر ماست.

از زاویه‌ای دیگر به این اعتبار که «زبان فارسی» برای ما ایرانیان عنصر هویتی به شمار می‌آید و آن را پایه تمدنی خود می‌دانیم، «خط فارسی» نیز که صورت نوشتاری زبان است، همواره ارج و اعتبار خود را داشته است و برای حفظ و پاسداری از آن کم نگذاشته ایم.

با این نگاه و از این زاویه «خوش نویسی» می‎تواند راهی برای «گفتگو» باشد و مسیر گسترش فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی را، دست کم برای کشور‌های فارسی زبان و حتی عربی هموار کند.

بهره گیری از هنر خوش نویسی در کالبد شهری نیز راهی است برای پاسداری از این هنر. شهر به عنوان یک کالبد زنده با در و دیواری که به هنر و به ویژه هنر خوش نویسی آذین یافته باشد، زندگی و زیستن شهری را آسان‌تر می‌کند.

بازتاب و بازنمایی انبوه آموزه‌های دینی و اشعار شاعران و نکته‌های حکمت آموز متون نظم و نثر فارسی در دیوار‌های شهر، شهری زنده، پویا، شاد و تحمل پذیر را برای شهروندان رقم می‌زند.