حضرت زهرا (س) سیده زنان عالم از اولین تا آخرین است. در منابع روایی شیعه و سنی روایات متعددی درباره فضایل و مناقب آن حضرت رسیده است که مروری بر آنها میتواند تا اندازهای ما را با عظمت شخصیت آن حضرت آشنا کند. در «صحاح سته» و کتب معتبر اهل تسنن اخباری درباره فضایل حضرت زهرا (س) آمده است.
برای نمونه ترمذی در سنن خود از عایشه نقل میکند که محبوبترین زن نزد رسول خدا (ص) فاطمه (س) بود و از مردان، شوهرش. برخی علمای اهل تسنن بابی از کتابشان را به فضایل و مناقب حضرت زهرا (س) اختصاص داده اند؛ مانند نسائی در «السنن الکبری» و طبرانی در «المعجم الکبیر».
حتی برخی علمای اهل تسنن کتابی مستقل درباره فضایل آن حضرت نوشته اند؛ مانند حاکم نیشابوری، ابن شاهین مروزی و محمدبن عبدا... اکراوی شافعی. فضل ا... بن روزبهان خنجی اصفهانی (درگذشته ۹۲۷ ق)، عالم سنی مذهب اوایل عصر صفویه، در کتاب «وسیلة الخادم الی المخدوم» در شرح صلوات چهارده معصوم (ع) درباره حضرت فاطمه (س) مینویسد: «آن حضرت زهره روشن است و چنان که زهره در آسمان به روشنی ظاهر است، شرف و کمال و فضل و افضال آن حضرت بر تمامی اهل عالم روشن است.»، اما عظمت حضرت زهرا (س) صرفا به روایات واردشده در فضایل و مناقب آن حضرت نیست، بلکه ایشان بزرگترین مدافع ولایت بوده است و چه فضیلتی بالاتر از مجاهدت و فداکردن جان در دفاع از ولایت.
حضرت فاطمه (س) پس از غصب حق امیرالمؤمنین (ع) از سوی منتخب سقیفه، به عنوان تنها یادگار پیامبر (ص) به دفاع از ولایت امیرالمؤمنینعلی (ع) پرداخت و بهشیوههای مختلف مانند کثرت گریستن در فراق رسول خدا (ص) نارضایتی اش را از وضع موجود ابراز کرد.
اوج مبارزات آن حضرت «خطبهفدکیه» است که در منابع متقدم ازجمله «بلاغاتالنساء» از ابن ابی طاهر طیفور نقل شده و به نوشته ابوالفرج اصفهانی در «مقاتل الطالبیین»، حضرت زینب (س) نیز آن را از مادر بزرگوارش نقل کرده است. حضرت زهرا (س) در این خطبه با تبیین اوضاع دوره جاهلی و نعمت اسلام و رسول خدا (ص)، فاصله گرفتن مردم از تعالیم آن حضرت را نقد و از ولایت دفاع و با خلیفه اول، هواداران وی و ساکتان اتمام حجت میکند و نشان میدهد که غصب فدک سند ظلم کسانی است که خودشان را خلیفه رسول (ص) خوانده اند.
به علاوه باید توجه کرد که فدک ارث پیامبر (ص) نبود و آن حضرت در حیاتش آن را به دخترش بخشیده بود و این ادعا که پیامبر (ص) ارثی برجا نمیگذارد، از اساس جای طرح نداشت، چنان که حضرت فاطمه (س) فرمود پیامبر (ص) پیش از وفاتش فدک را به او بخشیده است و امام علی (ع) و ام ایمن را بر این سخنش شاهد آورد، اما خلیفه شهادت این شاهدان را نپذیرفت.
اگر خلیفه اول در غصب فدک محق بود، هرگز برخی خلفای اموی و عباسی مانند عمربن عبدالعزیز و مأمون فدک را به بنی هاشم برنمی گرداندند. مرحوم آیتا... العظمی سیدعزالدین زنجانی شرحی ارزشمند بر این خطبه شریف نوشته است که شایسته است عزاداران فاطمیه آن را مطالعه کنند. اصل این کتاب را انتشارات بوستان کتاب در قم چاپ کرده و این انتشارات خلاصه آن را نیز با عنوان «حکمت فاطمی» منتشر کرده است.