فاطمه شوشتری|شهرآرانیوز؛ از ابتدای اجرای طرح بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر که امسال بیستوششساله شد، تصمیمهای چالشبرانگیز تخریب، جابهجایی و تبدیل به احسنشدن مساجد بوده است؛ مساجدی که بهدلیل قرارداشتن در محدوده اجرای طرح باید فکری به حال آنها میشد. از این رو تصمیمگیری درباره سرنوشتشان در سالهای گذشته با کشوقوسها و اختلافات مسئولان همراه بوده است.
البته بهترین حالت هم این بود که این ساختوسازها به نحوی صورت میگرفت که بنای پیشین را که قدمتدار هم بود، ویران نمیکرد. بههرحال در چند دهه گذشته بنا به ضرورت اجرای برخی پروژهها بهویژه ساخت معابر جدید با وجود همه کشوقوسها، مساجدی تخریب و با رعایت غبطه وقف و احیای حقوق موقوفات، تبدیل به احسن شدهاند؛ مساجدی که باوجود وقفیبودن، شهرداری منطقه ثامن در ساخت جایگزین آنها و تجهیزشان نقش بسزایی علاوه بر دادن پروانه رایگان داشته است.
همزمان با ساختهشدن و نوسازی هشت مسجد جدید در محدوده حرم مطهر که بیشترشان سال آینده افتتاح خواهند شد، در گزارش پیشرو نگاهی داریم به این مساجد که در نزدیکترین نقطه به محل قبلیشان در حال ساخت است.
خرابی مسجد صاحبالزمان (عج) (حوضمعجردار) در سال ۱۳۹۶ در هیاهوی رسانهها و اندوه و آه تاریخدوستان مشهدی که معتقد بودند بازمانده دوره صفوی است، صورت گرفت.
تاریخ آغاز ساخت مسجدجدید:اسفند ۱۳۹۷
مساحت: ۱۳۰۰ مترمربع (۴۴۰ متر مساحت قبلی)
علت تخریب: اجرای راستگرد شارستان
نشانی: خیابان شهیدنوابصفوی ۹
اعتبار ساخت: بیشاز ۵ میلیارد تومان
میزان پیشرفت: ۹۵ درصد
حاجفرهاد از اخراج شدههای شوروی بودکه کارش تجارت گندم بود. او خانه قدیمیاش را در کوچه مخابرات، پیش از فوت وقف مسجد کرد. ساختمان این مسجد در پروژه سرمایهگذاری خراب شد.
تاریخ آغاز ساخت مسجد جدید: چند سال پیش
مساحت: ۲۵۰ مترمربع (۱۶۰ متر مساحت قبلی)
نشانی: کوچه مخابرات
علت تخریب: اجرای پروژه سرمایهگذاری
اعتبار ساخت: نامشخص
میزان پیشرفت: بیشاز ۶۰ درصد
تاریخ آغاز ساخت مسجد جدید: بهزودی
مساحت: ۱۵۰ مترمربع (۴۸ متر مساحت قبلی)
نشانی:کوچه حاجابراهیم
علت تخریب مسجد قبلی: اجرای پروژه
اعتبار ساخت: بخش خصوصی و نامشخص
میزان پیشرفت: نامشخص
احمد صاحبکار متولی مسجد صاحبکار در تفاهم با شهرداری برای حفظ آن در مسیر ساخت رهباغ رضوان، خودش مرمت و نوسازی آن را از محل وقف برعهده گرفته است. البته شهرداری این منطقه هم وعده داده است که فضایی از این رهباغ را در اختیار مسجد بگذارد.
تاریخ آغاز مرمت: طرح مصوب بهزودی آغاز میشود
مساحت: ۱۲۰ مترمربع
نشانی: میدانگاه تهپلمحله
اعتبار نوسازی: نامشخص
میزان پیشرفت:صفر
پرحاشیهترین تخریب مربوط به این مسجد است. زیرا خرابیاش با جنجالهای فراوان رسانهای همراه شد. کلنگ ساخت این مسجد بهدست شهردار جدید زده شد.
تاریخ آغاز ساخت مسجد جدید: ۱۴۰۰
مساحت: ۱۵۰ مترمربع (۱۰۶ متر مساحت قبلی)
نشانی: خیابان نوغان ۴
علت تخریب: اجرای شارستان تهپلمحله
اعتبار ساخت: نامشخص
میزان پیشرفت: اندک
اهالی تهپلمحله معتقدند که مسجد ارشادبیشاز صدسال قدمت داشت، اما بازسازی شده بود. این مسجد طی ساخت پروژه سرمایهگذاری بخش خصوصی تخریب شد.
تاریخ آغاز ساخت مسجد جدید: ۱۳۹۹
مساحت: ۲۲۰ مترمربع (افزایش طبقات)
نشانی: بولوار رضوان ۱۰
علت تخریب مسجد قبلی: اجرای پروژه
اعتبار ساخت: نامشخص
میزان پیشرفت: سفتکاری
سرنوشت مسجد خردو که در مسیر ساخت رهباغ بهشت قرار داشت، خوشبختانه تخریب نبود، بلکه حفظ و مرمت شد؛ مسجدی باقیمانده از قبرستان خردوی مشهد با قدمتی بیشاز صد سال که جزو کوچکترین مسجدهای مشهد است.
تاریخ آغاز مرمت: ۱۴۰۰
مساحت: ۸۴ مترمربع (۴۲ متر مساحت قبلی)
نشانی: خیابان شهیدشوشتری ۹
اعتبار مرمت: ۴۰۰ میلیون تومان
میزان پیشرفت: ۹۵ درصد
مسجد رئوف که از خرابی آن برای ساخت پروژه سرمایهگذاری سالهای زیادی گذشته است، در ساختمان جدید خلاف ساختمان قدیمیاش سهطبقه خواهد بود.
تاریخ آغاز ساخت مسجد جدید: بهمن ۱۴۰۰
مساحت: ۹۸ مترمربع (با یک طبقه اضافه)
نشانی: خیابان شهیدنوابصفوی ۸
علت تخریب مسجد قبلی: اجرای پروژه
اعتبار ساخت: نامشخص
میزان پیشرفت: اندک
۳۰۰۰ تعداد پلاک رقبات وقفی که مساجد هم جزوی از آنهاست
۸۹ تعداد کل مساجد اطراف حرم مطهر
۷۱ تعداد مساجد تبدیل به احسنشده
۶۷ مساجدی که درب آنها روزانه دستکم یکبار برای برپایی نماز باز میشود
۲۶ فعالترین مساجد در حوزه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
۸ تعداد مساجد درحال ساخت و مرمت