مهدی عسکری
روزنامه نگار
هفده‌سال پس از اولین کلنگ‌زنی برای ساخت دومین خط ریلی درون‌شهری مشهد و 9سال پس از افتتاح اولین فاز این خط، دیروز با افتتاح ایستگاه شهیدفکوری (سلامت)، پرونده این خط بسته شد و قطار برای خدمت به زائران و مجاوران بارگاه منور رضوی به ایستگاه پایانی رسید. روزی که فاز اول این خط به بهره‌برداری رسید، ساخت هر کیلومتر مترو در مشهد 160میلیارد تومان هزینه داشت، اما حالا ساخت هر کیلومتر قطارشهری 50میلیون دلار (با دلار 86هزار تومان دیروز، معادل 4300میلیارد تومان) هزینه به‌دنبال دارد. دیروز درحالی ایستگاه شهیدفکوری به بهره‌برداری رسید که ساخت ایستگاه و تجهیزات آن 1300میلیارد تومان هزینه به‌دنبال داشت.
رکورد فروش اوراق مشارکت در کشور را شکستیم
در این مراسم شهردار مشهد، بخش درخورتوجهی از سخنانش را به تشکر و قدردانی از چهره‌ها، سازمان‌ها و دستگاه‌هایی اختصاص داد که در سال‌های اخیر، همراه و یاور مدیریت‌شهری در ساخت و تکمیل خطوط و فازهای مختلف قطارشهری مشهد بوده‌اند.
محمدرضا قلندرشریف با تکریمی تمام‌عیار از قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص)، از نمایندگان مجلس، استاندار خراسان‌رضوی، فرماندار مشهد، اعضای شورای اسلامی شهر، معاونان شهردار، فرماندهان انتظامی استان و بسیاری افراد دیگر به پاس این همراهی یاد و قدردانی کرد.
وی همچنین با اشاره به مشکلات تأمین مالی پروژه‌های بزرگ مانند قطارشهری، از مدیران عامل بانک‌های شهر، ملت، ملی، صادرات، تجارت و رسالت به‌دلیل همراهی در فروش اوراق مشارکت تشکر کرد.
قلندرشریف با بیان اینکه بانک شهر در سه سال اخیر شهرداری مشهد را ۱۷هزار میلیارد تومان ضمانت کرده است، تصریح کرد: شهرداری مشهد در سال۱۴۰۲ با ۳۹۰۰میلیارد تومان رکورد اوراق مشارکت را زد. در سال1403 نیز ۵۳۰۰میلیارد تومان اوراق مشارکت منتشر کردیم که در این زمینه تهران هم به پای ما نرسید. برای امسال نیز ۷۹۵۵میلیارد تومان انتشار اوراق در نظر داریم که مجموع آن ۱۷هزار میلیارد تومان را تضمین کرده‌اند. به لطف مجموع این همراهی‌ها، امسال ۴۷پروژه به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی اضافه کرد: برای به‌فرجام‌رسیدن پروژه‌های کلان قطارشهری مشهد، اگر قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) نبود، شاید اکنون مشغول سروکله‌زدن با پیمانکاران مختلف بودیم و شاید در این مسیر دچار اختلاف قضایی می‌شدیم. قرارگاه خاتم پای کار مردم ایران در مشهد بوده و هست. ما تنهاشهر در ایران هستیم که قرارگاه به‌طور هم‌زمان در سه خط ریلی‌مان فعالیت می‌کند.
شهردار مشهد با اشاره به تلاش شبانه‌روزی 4هزار نفر در زیر زمین برای ساخت خطوط مختلف قطارشهری، گریزی هم به مشکلات ترافیکی شهر زد و افزود: بولوارهای احمدآباد، کوهسنگی، کفایی، پاستور و دیگربخش‌هایی که در آن‌ها مجتمع‌های پزشکی وجود دارد، یکی از آزاردهنده‌ترین مناطق شده‌اند و راه‌حلش ایجاد شهرک سلامت با ۱۳۸هکتار و انتقال مطب‌ها و کلینیک‌های تخصصی به آن است. مردم مشهد با ارزان‌ترین و سریع‌ترین زمان ممکن می‌توانند به شهرک سلامت عزیمت کنند.
افتتاح فاز یک خط 3 قطار شهری، با حضور رئیس جمهور
عضو شورای اسلامی شهر مشهد نیز در این مراسم، بر اهمیت توجه به مترو در شهرها و جابه‌جایی جمعیت تأکید کرد و با اشاره به اینکه در گذشته بیشتر به آموزش، سامان‌دهی و اصول ترافیک پرداخته می‌شد، افزود: باید به فکر مترو باشیم و بدانیم که جمعیت زیادی از طریق بولوار پیروزی و صیادشیرازی به این ایستگاه می‌رسند و این ایستگاه فعال خواهد بود.
حسن موحدیان نیز با قدردانی از همه خدمتگزاران سازندگی در مترو مشهد گفت: این کارگران طوری کار می‌کردند که انگار ایستگاه متعلق به خودشان است.
وی با بیان اینکه در این دوره برای خرید پانصد دستگاه اتوبوس قرارداد امضا شده است، افزود: به‌زودی شهرداری گزارش مفصلی از اقدامات این دوره ارائه خواهد کرد.
موحدیان ادامه داد: فاز یک خط3 قطارشهری مشهد در روزهای جاری و دهه کرامت با حضور رئیس‌جمهور به بهره‌برداری خواهد رسید.
هزینه ایستگاه آخر، 1300میلیارد تومان
مدیرعامل قطارشهری مشهد نیز با قدردانی از همه همکارانش که شبانه‌روزی پای کار احداث قطارشهری مشهد بودند، این روز را برای مشهد خاص توصیف کرد و بهره‌برداری از ایستگاه آخر خط2 قطارشهری را افتخاری برشمرد که ادامه آن با اتصال فاز یک خط3 به حرم مطهر رضوی تکمیل خواهد شد.
کیانوش کیامرز با ارائه توضیحاتی درباره مشخصات فنی ایستگاه شهیدفکوری، گفت: این ایستگاه با ۹هزار متر زیربنا در سه طبقه و در عمق ۲7متری زمین اجرا شده و حدود ۷۰۰میلیارد تومان هزینه اجرا و ۶۰۰میلیارد تومان هزینه تجهیزات داشته است.
وی با اشاره به حمایت شورای ششم و شهردار، اعلام کرد که با اتمام این ایستگاه، نواقص خط۲ که از سال۱۳۹۵ وجود داشته است، به پایان می‌رسد و مسیر کامل می‌شود.
اتمام دپو طبرسی و تجهیزات نگهداری، در همین دوره
مدیرعامل قطارشهری مشهد بیان کرد: با تلاش معاونت اقتصادی، معاونت حمل‌ونقل و معاونت مالی شهرداری، تلاش می‌کنیم تا پایان این دوره، عملیات کل خط۲ شامل دپو طبرسی و تجهیزات نگهداری قطار به اتمام برسد.
وی در ادامه از تلاش هم‌زمان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) در به‌ثمررسیدن سه خط قطارشهری مشهد قدردانی کرد و ادامه داد: از دولت نیز برای همراهی در اتمام این خط و همچنین همراهی برای به‌فرجام‌رسیدن فاز یک خط3 قدردانی می‌کنم.
کیامرز اتصال خطوط قطارشهری به حرم مطهر را یکی از آرزوهای دیرینه شهر مشهد دانست و ابراز امیدواری کرد که با اخذ مجوزهای لازم از دولت، شاهد تبدیل ایستگاه شهیدفکوری به ایستگاه میانی باشیم و در ادامه براساس طرح جامع حمل‌ونقل مشهد، شاهد اتصال این خط تا انتهای بولوار هفتم‌تیر نیز باشیم.
مشهد نیازمند توجه ویژه دولت است
در این مراسم استاندار خراسان‌رضوی نیز ضمن تبریک ولادت امام‌رضا(ع) و گرامیداشت یاد شهدای گران‌قدر، به‌ویژه شهیدرئیسی، بر ضرورت ادامه راه این عزیزان تأکید کرد.
غلامحسین مظفری با ابراز خرسندی از رخداد مهم بهره‌برداری از یکی دیگر از خطوط قطارشهری مشهد برای زائران و مجاوران شهر، از تلاش و زحمات همه دست‌اندرکاران، ازجمله در سیستم پشتیبانی، شرکت‌های پیمانکار و دولت، قدردانی کرد.
سهم ادانشده دولت در اجرای پروژه‌ها
وی با اشاره به اینکه سهم دولت در اجرای پروژه‌ها به‌طور کامل محقق نشده است، اظهار امیدواری کرد که با تلاش بیشتر، این نسبت متوازن شود تا سرعت کارها افزایش یابد و از امکانات موجود در مشهد بهره‌برداری بهتری صورت گیرد.
وی همچنین از قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به‌دلیل نقش مهم در توسعه اجتماعی مترو در ابعاد مختلف قدردانی کرد و بر لزوم استفاده از ظرفیت‌های این قرارگاه در کشور تأکید کرد.
مظفری با تأکید بر اهمیت ترکیب سیستم حمل‌ونقل و رسیدن به نقطه‌ای که ۶۰تا۷۵درصد حمل‌ونقل به‌صورت عمومی انجام شود، افزود: کارهای بزرگی در این سال‌ها انجام شده است و این مسیر باید با جدیت ادامه یابد.
وی با اشاره به ضرورت فرهنگ‌سازی برای استفاده از دوچرخه و کاهش ترافیک، بر اهمیت سلامت محیط‌زیست و پاکی هوا در مشهد تأکید کرد.
استاندار خراسان‌رضوی با بیان اینکه مشهد با جمعیت نزدیک به 3میلیون‌و۶۰۰هزار نفر و پذیرایی از کل جمعیت کشور در طول سه سال، نیازمند توجه ویژه و ساختارهای متناسب است، افزود: جمعیت حاشیه شهر مشهد بیش از یک‌میلیون‌و۲۰۰هزار نفر است که از جمعیت بسیاری از استان‌های کشور بیشتر است و نیازمند توجه جدی و ساختار متناسب در شورا، شهرداری و وزارت کشور است.
وی همچنین بر لزوم توسعه و ایجاد زیرساخت‌های ضروری، ازجمله آزادراه و قطاربرقی، تأکید کرد.
خطوط مترو مشهد از پروژه‌های ریلی فعال در کشور است
معاون هماهنگ‌کننده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) نیز دیگرسخنران این مراسم بود که در آغاز سخن بر اهمیت توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل شهری، به‌ویژه مترو، در کاهش ناترازی‌های مصرف سوخت و تسهیل تردد شهروندان تأکید کرد.
سردار اسدا... حاجی‌زمانی با اشاره به اجرای ۳۹۰پروژه توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) در ۳۱ استان کشور، افزود: حدود ۲۰پروژه به ارزش اولیه ۲۵هزارمیلیارد تومان (و ارزش روز تقریبی ۱۰۰همت) توسط قرارگاه در خراسان‌رضوی در حال اجراست. این پروژه‌ها در حوزه‌های نفت‌وگاز، راه‌وشهرسازی، نیرو، صنعت‌ومعدن، فناوری اطلاعات و ارتباطات و دریایی متمرکز هستند.
افتتاح پی‌درپی خطوط مترو در مشهد
وی با بیان اینکه قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) افتخار دارد که در خطوط ۲، ۳ و ۴ قطارشهری مشهد خدمتگزار زائران و مجاوران آقا امام‌رضا(ع) بوده است، تصریح کرد: توسعه خطوط مترو در مشهد یکی از پروژه‌های ریلی فعال در کشور است که هم‌زمان سه خط را در حال اجرا دارد و با تلاش‌های مستمر، شاهد افتتاح پی‌درپی ایستگاه‌ها و خطوط مترو در این شهر هستیم.
سردار حاجی‌زمانی همچنین به ویژگی‌های خاص مترو و ضرورت وجود امکانات و تجهیزات کامل در این شهر زیرزمینی اشاره و از تلاش شبانه‌روزی دست‌اندرکاران برای اجرای زودتر از زمان تعیین‌شده پروژه‌ها قدردانی کرد.
معاون هماهنگ‌کننده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) تصریح کرد: مترو کمک بسیار مؤثری در حمل‌ونقل درون‌شهری می‌کند. قرارگاه خاتم ۳۳۸کیلومتر خط مترویی درحال‌احداث یا به‌اتمام‌رسیده دارد که خطوط 2، 3 و 4 مشهد جزو این ۳۳۸کیلومتر است.
وی ضمن تشکر از استاندار، شورای اسلامی شهر، شهردار و معاونان شهرداری، مدیران مترو و مهندسان مشاور پژوهش، از حمایت‌های همه‌جانبه آنان در پیشبرد این پروژه‌ها قدردانی کرد.
وی همچنین با اشاره به اتصال خط۳ مترو مشهد به حرم مطهر رضوی، فرودگاه، راه‌آهن و ترمینال مسافربری، تکمیل این خط را گامی مهم در تسهیل دسترسی زائران و مجاوران به بارگاه ملکوتی امام‌رضا(ع) دانست.
افق900هزار نفری برای حمل‌ونقل ریلی در مشهد
معاون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری مشهد هم تصریح کرد که ایستگاه شهیدفکوری آخرین ایستگاه خط۲ قطارشهری مشهد است و با افتتاح آن در هفته جاری، شعار «مترو مشهد به حرم رسید» بیشتر به تحقق نزدیک می‌شود.
پوریا محمدیان‌یزدی با ارائه گزارشی از وضعیت حمل‌ونقل شهر، گفت: روزانه ۷میلیون سفر در مشهد انجام می‌شود که ۱۵درصد آن با اتوبوس، ۲۰درصد با تاکسی و ۳۰۰هزار سفر با خطوط ۱ و ۲ مترو انجام می‌شود.
وی با اشاره به اینکه ۶۰درصد سفرها در مشهد با خودرو شخصی انجام می‌شود، افزود: بر اساس قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت، باید ۷۵درصد سفرها با حمل‌ونقل همگانی صورت بگیرد.
وی برنامه‌ریزی شهرداری را افزایش سهم اتوبوس‌رانی به ۴۰درصد و مترو به ۱۵درصد (روزی یک‌میلیون سفر) اعلام کرد که در این صورت شهری پاک‌تر، ایمن‌تر و کم‌ترافیک‌تر خواهیم داشت.
آلودگی 65درصدی هوا با منابع متحرک
معاون شهردار مشهد با بیان اینکه ۶۵درصد منابع آلودگی هوای مشهد مربوط به منابع متحرک است که ۳۵درصد آن خودروهای شخصی هستند، تأکید کرد: با توسعه حمل‌ونقل ریلی و همگانی، این ۳۵درصد آلودگی به حداقل می‌رسد.
وی ابراز امیدواری کرد که با افتتاح خط۴ و قسمت تکمیلی خط۳، بتوان افق سهم ۱۵درصدی (900هزار نفر)حمل‌ونقل ریلی در مشهد را محقق کرد.
محمدیان با اشاره به ترافیک سنگین چهارراه کاوه در ساعات پیک، گفت: با افتتاح ایستگاه شهیدفکوری، این بار ترافیکی توزیع می‌شود و فشار از روی خیابان پیروزی برداشته خواهد شد.