محمدجواد ابوعطا
همان طور که از نام «آسانسور» برمی آید، وسیله ای برای آسانی زندگی های شهری است. حضورش در ساختما ن های بلندمرتبه خیلی به چشم می آید تا جایی که اگر نباشد، تقریبا زندگی بسیاری از شهروندان مختل می شود. هر ساله یکی از مأموریت های ویژه آتش نشانان، امدادرسانی و کمک به افرادی است که در آسانسورها گیر کرده یا بر اثر سقوط آسانسور دچار حادثه شده اند، اما از سال گذشته با آغاز قطعی مستمر برق در بخش خانگی، مشهد با چالشی اساسی در حوزه حوادث آسانسورها روبه رو شد تا جایی که امروز بیشترین حجم عملیات های سازمان آتش نشانی مشهد برای کمک به حادثه دیدگان و افراد گرفتار شده در آسانسورهاست. موضوعی که ما را بر آن داشت تا به سراغ حمیدرضا کافی نیا، مدیرعامل سازمان آتش نشانی مشهد، برویم و ماجرای پرتکرار و چالش برانگیز حوادث آسانسورها را بررسی کنیم که ماحصل این گفت و گو را در ادامه می خوانید.
به چه حادثه هایی حوادث آسانسور گفته می شود؟
درمجموع معمولا دو مدل حادثه آسانسور داریم، یکی حوادثی همچون سقوط را شامل می شود که جان افراد به خطر می افتد و یکی مربوط به توقف ناگهانی کابین آسانسور بین طبقات است که بیشتر به دلیل قطع برق رخ می دهد.
پس با این حساب این روزها گیرکردن آسانسور باید بیشتر از گذشته باشد.
بله متأسفانه همین طور است، سال گذشته 9هزار و 60حادثه آسانسور در مشهد رخ داد که به طور میانگین روزی 24حادثه را همکاران ما پوشش داده اند، امسال نیز در فروردین ماه به 581حادثه رسیدگی کردیم.
پس می شود گفت سال گذشته یکی از بیشترین عملیات های شما مربوط به حوادث آسانسور بوده است؟
پارسال 65درصد عملیات های حوزه امداد و نجات مربوط به حوادث آسانسور بوده است، البته این فقط در حوزه امداد ونجات بوده و ارتباطی با عملیات حریق ندارد.
چطور می شود با وجود اینکه تقریبا شهروندان از زمان قطعی برق مطلع هستند، باز هم در آسانسورها گرفتار می شوند؟
اتفاقا تعجب ما هم از همین است، به طور مثال شهروندی می داند که ساعت قطع برق منطقه شان ساعت 10است و پنج دقیقه به 10با این گمان که هنوز پنج دقیقه تا قطعی برق مانده است، سوار آسانسور می شود و برق در این فاصله قطع می شود و این شهروند درون آسانسور گرفتار می شود.
شاید هم، چون مطمئن هستند آتش نشان ها برای کمک می آیند، بی خیال استفاده از پله می شوند.
البته نگاه ما این نیست، زیرا تا رسیدن آتش نشان ها افراد باید دقایقی را درون آسانسور بمانند. گذشته از این، همیشه اولویت ما رسیدگی به آتش سوزی هاست و عملیات نجات در اولویت دوم است.
یعنی با این اولویت بندی افراد باید زمان زیادی را در کابین آسانسور بمانند؟
درست است که اولویت نجات همیشه پس از اطفای حریق است، اما به طور میانگین معمولا امدادگران 10دقیقه ای به محل می رسند و افراد را بیرون می آورند، اما بالا بودن تعداد حوادث، موضوعی است که در زمان بندی رسیدن آتش نشانان به محل تأثیر می گذارد.
گذشته از استفاده نکردن از آسانسور در پی قطعی برق، هیچ راه دیگری برای متوقف نشدن ناگهانی کابین آسانسور وجود ندارد؟
از ابتدای سال گذشته استفاده از سیستم باتری کمکی (بلک اوت) برای ایجاد آسانسور الزامی شده است و اگر آسانسوری این نکته را رعایت نکند، برای دریافت پایان کار به مشکل برمی خورد. با استفاده از باتری کمکی در صورت قطع برق، کابین به نزدیک ترین طبقه می رسد و در آسانسور باز می شود. از ابتدای سال گذشته که استفاده از باتری کمکی الزامی شده است، در آسانسورهای ساختمان های تازه ساز مشکلی نداریم، اما مشکل اصلی با ساختمان های قدیمی است که افراد، حاضر به مجهزکردن آسانسورهایشان به سیستم های روز نیستند.
هزینه بالای تجهیزات روز یکی از دلایل این بی توجهی از سوی شهروندان نیست؟
همیشه موضوع هزینه کرد نیست، چون مبلغ باتری اضافه در حال حاضر زیر 10میلیون تومان است و هزینه زیادی برای اهالی یک مجتمع مسکونی بزرگ نیست. نکته بعدی به مبحث 22 مقررات ملی ساختمان مراقبت و نگهداری از ساختمان ها برمی گردد که استفاده از شرکت های نگهداری از آسانسورها را اجباری نمی کند. در بسیاری از حوادث آسانسور متوجه می شویم که مدت زیادی از سرویس آسانسور گذشته است. حالا اگر یک شرکت نگهداری به طور دوره ای از آسانسور ساختمان ها بازدید می کرد، این مشکلات پیش نمی آمد.
از آنجا که عملیات آتش نشانی رایگان است، شاید افراد فکر می کنند که در صورت وقوع حادثه امدادگران کمک می کنند و در ادامه همانجا فقط یکبار هزینه تعمیر می دهند.
موضوع تنها مربوط به گیرکردن آسانسور نیست، گاهی ما با حادثه سقوط کابین به علت سرویس نشدن دوره ای آسانسور روبه رو هستیم که در این شرایط موضوع جان شهروندان در میان است که اگر کسی خوش شانس باشد و جان خود را از دست ندهد، حتما با جراحات جدی و زیادی روبه رو خواهد شد. همین ساختمان قبلی خودمان در ابتدای بولوار دانشجو که هفت طبقه بود و باید به ناچار از آسانسور استفاده می کردیم، همیشه نگران وقوع حادثه برای این آسانسور بودیم.
مگر بازدیدهای دوره ای از آسانسور انجام نمی شد؟
بازدید دوره ای داشتیم و یک شرکت نیز موضوع سرویس ماهانه آن را انجام می داد، باوجوداین نگران بودیم، چون اگر کوچک ترین حادثه ای برای آسانسور مجموعه ما رخ می داد، کسی نمی گفت که این حادثه خارج از چارچوب حوادث همیشگی بوده است، بلکه فکر می کردند که آتش نشانی فقط از دیگران می خواهد که به مسائل ایمنی توجه کنند و خود به آن توجهی ندارند. البته خوشبختانه پس از بازسازی ساختمان قدیمی فرماندهی آتش نشانی در بولوار موسوی قوچانی، حالا با مشکلات آسانسور در این ساختمان روبه رو نیستیم.