ویروسهای کرونا خانواده بزرگی از ویروسها هستند که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری سارس را شامل میشود. ویروسهای کرونا در سال۱۹۶۵ کشف شدند و مطالعه روی آنها بهطور مداوم تا اواسط دهه۱۹۸۰ ادامه داشت. ساختار ویروسهای کرونا نیز دارای یک ژنوم RNA معمولی است.
افرادی که همزمان بیماری دیگری دارند و کودکان مبتلا به بیماریهای قلبی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به ویروسهای کرونا هستند. معمولا شدت سرماخوردگیای که ویروس کرونا عامل آن باشد، بیشتر است. ویروسهای کرونا که پس از ویروسهای راینو بزرگترین عامل ابتلا به سرماخوردگی هستند، بیشتر در زمستان و بهار باعث سرماخوردگی میشوند.
ویروسهای کرونا بیشتر در حیوانات دیده میشوند، اما ۵نوع از آنها دستگاه تنفسی بدن انسان را تحتتأثیر قرار میدهند. تشخیص اینکه علت بیماری ویروس کرونا باشد یا خیر، کمی مشکل است؛ زیرا برخلاف ویروسهای راینو بهسختی در آزمایشگاه رشد و نمو میکنند.
ویروسهای کرونا خانواده بزرگی از ویروسها هستند که بیماریهای مختلفی را از سرماخوردگی معمولی گرفته تا سندرم حاد و شدید تنفسی یا همان سارس ایجاد میکنند. این بیماری بهنام سندرم نارسایی تنفسی خاورمیانه شناخته شده است که بهاختصار MERS-CoV خوانده میشود. ویروسهای کرونا دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی را در انسانها درگیر میکند و عامل یکسوم سرماخوردگیهای شایع است.
تاریخچه
اولین مورد بیماری در سپتامبر۲۰۱۲ در مردی شصتساله در عربستان سعودی کشف شد که به مرگ بیمار انجامید. این مرد چند روز قبل از آن به دبی سفر کرده بود و دومین مورد در مردی چهلونهساله در قطر دیده شد که او نیز در گذشت. کشف بیماری اولینبار در آزمایشگاه Health Protection Agency's در Colindale لندن تأیید شد. یک گونه شدیدتر این ویروس که تصور میشود از خفاش ناشی شده باشد، در سال۲۰۰۲ همهگیری جهانی سارس را موجب شد که حدود ۸۰۰نفر را به کام مرگ کشاند.
این خانواده ویروسی اولینبار در سال۱۹۶۰ کشف شده است که موجب بروز بیماریهایی از خانواده سرماخوردگی در انسان و حیوانات میشود و از ویژگی آنها زوائد تاجمانند روی سطوح دیواره ویروسهاست.
علائم اصلی بیماری کرونا
از علائم اصلی این بیماری میتوان به تب، سرفه، تنگی نفس و مشکلات حاد تنفسی اشاره کرد. همچنین بیمار ممکن است سرفههای چندروزه و ظاهرا بدون دلیل نیز داشته باشد. در موارد حاد مشکلات گوارشی مانند اسهال، نارسایی حاد تنفسی، اختلالات انعقادی خون و نارسایی کلیه نیز گزارش شده است که این مورد میتواند بیمار را به همودیالیز نیازمند کند.
درمان
گروهی از دانشمندان بهرهبری «ادوارد تریبالا» از دانشگاه گوتنبرگ سوئد و «ولکر تیل» از دانشگاه برن آلمان مادهای بهنام K۲۲ کشف کردند که بهنظر میرسد توانایی این ویروسها را برای گسترش در انسانها مسدود میکند. K۲۲ تکثیر ویروسهای کرونا را در سلولهای پوششی دستگاه تنفسی انسان مهار میکند.
K۲۲ در مقابله با ویروسهای کرونای بیضرری که در انسان علائم سرماخوردگی ایجاد میکند و ویروسهای کرونای عامل بیماری سارس و مرس مؤثر است. ویروسها برای تولیدمثل باید غشای سلولهای انسانی جداگانهای در اختیار بگیرند تا در آن نوعی پایه نگهدارنده درست کنند و ماشین تولید ویروس خود را در آن مستقر کنند و ماده K۲۲ این روند را غیرممکن میکند.
منشأ ویروس
هنوز منشأ این ویروس مشخص نیست، اما پژوهشگران احتمال میدهند این ویروس در اثر جهش در بدن جانوران یا پرندگان ایجاد شده باشد. عوامل مختلفی بهعنوان منشأ این بیماری مطرح شده است که میمون و شتر ازجمله آنها هستند.
شیوع بیماری در چین
از اواخر دسامبر۲۰۱۹ ویروس تازهای در شهر ووهان چین شیوع پیدا کرد که جان بیش از ۷۰نفر را گرفت. این نوع ویروس کرونا قبل از این همهگیری، در انسان دیده نشده بود. ابتلای بیش از ۳۰۰۰نفر به این ویروس تأیید شد و مواردی از ابتلا در تایلند، کرهجنوبی، ژاپن، تایوان، استرالیا، فیجی، فرانسه، ترکیه و آمریکا مشاهده شد.
علائم بیماری شامل تب و گاهی مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، تندنفسی و گلودرد و آبریزش بینی است. اولین مبتلایان این بیماری در ووهان در بازار خوراک دریایی کار میکردند یا در آنجا حضور داشتند؛ ولی باتوجهبه گسترش بیماری در افرادی که با حیوانات در تماس نبودند، سازمان بهداشت جهانی انتقال انسان به انسان را نیز مدنظر قرار داد.
بیشتر کشورهای جهان برنامههای پیشگیرانه جدی برای مقابله با ورود این بیماری به کشورشان آغاز کردند. بهعنوان مثال دولت استرالیا ۶۰۰شهروندش را که به چین سفر کرده بودند و درحال بازگشت به استرالیا بودند، در جزیرهای خارج از خاک استرالیا قرنطینه کرد تا از ورود ویروس به کشور جلوگیری کند. همچنین بیشتر کشورهای دنیا مسافرانی را که این اواخر به چین سفر کرده بودند، ارزیابی یا قرنطینه کردند و بیشتر پروازهای دنیا به چین لغو شد.
نحوه انتقال بیماری کرونا
بسته به نوع ویروس کرونا، روشهای انتقال آن متفاوت است. در برخی از موارد روشهای انتقال بیماری از انسان به انسان شبیه بیماری آنفلوانزا از طریق سرفه و عطسه است. بااینحال، احتمال انتقال بیماری در فضای باز بسیار محدود است و موارد انتقال انسان به انسان در مواردی رخ داده است که افراد بهمدت طولانی در فضای بسته در کنار فرد بیمار بودهاند، مانند افرادی که در بیمارستانها با بیماران در ارتباطاند. هنوز مشخص نیست که این بیماری نخستینبار از طریق جانوران به انسان منتقل شده است یا از طریق سطوح آلوده به ویروس.
ویروس کرونا در ایران
در پی دنیاگیری۲۰–۲۰۱۹ و بحران دنیاگیری بیماری ویروس کرونا در نقاط مختلف جهان، همهگیری ویروس کرونا در ایران رسما در ۲۹بهمن۱۳۹۸ تأیید شد.