مشهد براساس اسناد تاریخی و سفرنامه‌های موجود، دست‌کم تا پایان دوران قاجار شهر باغ‌‌های ایرانی بوده، اما توسعه شهر در ۱۰۰سال گذشته ردپای کم‌رنگی از این باغ‌های سرسبز باقی گذاشته است. بارزترین این ردپا مجموعه باغ‌خونی در خیابان عنصری حدفاصل خیابان‌های امام‌رضا(ع) و ۱۷شهریور است. عرصه باغ حدود ۶.۵هکتار و عمارت مرکزی آن حدود ۸۰۰مترمربع است که در ۲طبقه با سقف شیروانی و خرپاهای چوبی و با سبکی متأثر از معماری روسی ساخته شده است.

البته باغ براساس عکس‌های هوایی سال۱۳۳۵ دارای ۲بنای جانبی نیز بوده که در طول زمان تخریب شده‌ است. درباره نام این باغ تاریخی ۲روایت معروف است. در روایت عامه مردم اسم باغ‌خونی برگرفته از خون ریخته‌شده زائرانی است که در نوروز۱۲۸۷ و در‌پی به‌توپ‌بستن گنبد از سوی روس‌‌ها در حرم کشته شده‌‌اند، زیرا توپ‌های شلیک‌شده به‌سمت گنبد و گلدسته‌های حضرت‌رضا(ع) در این باغ مستقر بوده‌اند.

البته این روایت مستند نیست، زیرا ناصرالدین‌شاه که سال‌ها قبل از این واقعه به مشهد سفر کرده بود، در سفرنامه خود این باغ را «باغ‌خونی» خوانده است. اما روایت دوم را خراسان‌پژوهانی چون سیدمهدی سیدی و دکتر لباف‌خانیکی بیان کرده‌اند که برپایه آن نام این باغ و پسوند خونی آن را تغییر‌یافته شکل کلامی خانیک، خونیک و خین می‌دانند که در زبان پهلوی به‌معنای چشمه است و این‌طور استنباط می‌شود که در گذشته از دل این باغ نیز مانند ساختار باغ‌های ایرانی دیگر، چشمه‌ای روان و جاری بوده است. این روایت بدان دلیل که نام دیگر باغ، در اسناد «باغ چشمه» بوده، پذیرفتنی‌تر است.

این باغ که علاوه بر سفرنامه ناصرالدین‌شاه در سفرنامه مک گرگور هم از آن با توصیف «زیباتر از هر باغ دیگری در مشهد» نام برده شده، در مالکیت فردی به‌نام «حاج‌محمدمهدی تاجر قندهاری» بوده و در دوران حضور کلنل پسیان در خراسان به‌عنوان مرکز ژاندارمری استفاده می‌شده است. باغ‌خونی که نخستین سند رسمی آن سال۱۳۱۷خورشیدی ثبت شده است، بعدها دورانی طولانی دفتر بازرگانی دولت شوروی بود تا اینکه بعد از سقوط دولت شوراها، بین بانک کشاورزی و نیروی انتظامی تقسیم ‌شد.

به این مجموعه فرهنگی‌تاریخی که با نام «باغ‌خونی» به‌شماره۳۲۴۰ در ۱۳دی۱۳۷۹ با قدمت دوره قاجار در فهرست آثار ملی ایران ثبت و حریم آن در سال۱۳۸۰ و در طرح تفصیلی شهری لحاظ شده است، سال‌ها بی‌مهری شد تا اینکه در سال‌های گذشته احیای آن در دستورکار شهرداری مشهد و میراث فرهنگی خراسان‌رضوی قرار گرفت. براساس طرح تصویبی که اکنون درحال اجراست، در گام اول مسیر‌های باغ‌خونی براساس الگوی باغ ایرانی و اسناد موجود کاوش و احیا می‌شود و المان‌های گیاهی این باغ باززنده‌سازی خواهد ‌شد.

همچنین کوشک مرکزی آن نیز مرمت می‌شود. در گام دوم این طرح نیز ساختمان‌های تاریخی باغ‌خونی که تخریب شده است، براساس اسناد و مستندات موجود احیا و با ایجاد کاربری‌های مناسب روز به‌عنوان یک مجموعه فرهنگی‌تاریخی عمومی بهره‌برداری می‌شود.