با توجه به شروع مهاجرت پرندگان در آبگیرها، سدها و بندهای استان، اداره حفاظت محیط زیست به رسم سالانه خود و با شرایط خاص، پروانه شکار پرندگان را صادر کرده است. طبق اطلاعیه این سازمان، مجوزهای شکار با شرایط خاص، در تاریخ ۱۵ آذر تا اوایل بهمن ماه صادر میشود. در این اطلاعیه، مجوز شکار پرندگان خشکی زی شامل دوگونه باقرقره شکم سیاه و کبوتر چاهی و برای پرندگان آبزی شامل دوگونه خوتکا و اردک سرسبز، برای هر گونه، نهایتاً ۲ قطعه صادر شده است که به حداکثر ۴ قطعه در هر روز و صرفاً در روزهای جمعه منتهی میشود. در این میان، اگرچه مدیر کل سازمان محیط زیست، اعلام کرده که این مجوزها پس از نشست و تبادل نظر با متخصصان دانشگاهی، کارشناسان نظارت بر حیات وحش، فعالان محیط زیست، سمنهای استان و با حضور شکارچیان ضابطهمند بوده، اما مفاد اطلاعیه نهایی، انتقادهایی را از سوی همین افراد به دنبال داشته است.
مهمترین انتقاد چندتن از فعالان محیط زیست، این است که در استان خراسان رضوی ظرفیت شکار پرنده نداریم. علی کشمیری یکی از فعالان این حوزه میگوید: جمعیت پرندهها به دلیل گسترش شهرکهای صنعتی و تخریب زیستگاههای پرندگان کاهش پیدا کرده است. از طرفی شکارهای غیرمجاز هم در کاهش این حیوانات، تأثیر داشته است.
دکتر آزیتا فراشی عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه فردوسی نیز معتقد است که اگر ظرفیت شکار هم وجود داشته باشد، سازمان محیط زیست با امکانات فعلی خود، توان نظارت کافی را بر شکار در مناطق آزاد که در سطح بسیار وسیع تری از مناطق محافظت شده، قرار گرفته، ندارد. از طرفی آماری هم از تعداد این پرندگان در این مناطق وجود ندارد یا اعلام نشده است تا طبق این آمار، برای تعداد پرندگان شکارشده، مجوز صادر شود.
شاهین شفیعی دیگر فعال محیط زیست نیز مدعی است که بین تعداد اسلحههای مجوزدار و تعداد پرندگان، هم خوانی وجود ندارد. او میگوید: هر بار تیراندازی، دایرهای به قطر ۴ متر را در بر میگیرد که بین ۴ تا ۱۰ پرنده را میاندازد که این هم با تعداد پرندههای مجاز به شکار در یک روز که ۴ قطعه اعلام شده است، همخوانی ندارد. فعالان محیط زیست از جلسه مشترک اداره محیط زیست با گروههای مختلف از فعالان محیط زیست و دانشگاهی و حتی شکارچیان ابراز رضایت دارند، اما در ادامه با صدور پروانه برای شکار پرندگان خشک زی به دلیل کم بودن تعدادشان موافق نیستند و مجوز شکار پرندگان آب زی را هم در صورت آمارگیری از این پرندهها میپذیرند.
درصورت وجود آنفلوانزای پرندگان، پروانههای صادره لغو میشود
به نظر میرسد همه این ابهامات و انتقادات از نبودن آمار رسمی و دقیق در پایش پرندگان، تعداد مجوزهای شکار و ... به وجود آمده است؛ بنابراین در همین باره با بتول عابدی رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره حفاظت محیط زیست استان خراسان رضوی گفتگو میکنیم که او به پاسخهای مختصر و بدون ارائه آمار و ارقام بسنده میکند. او درباره شرایط صدور مجوز شکار پرندگان، میگوید: هر سال سازمان حفاظت محیط زیست در فصل مجاز یعنی خارج از زمان زادآوری پرندگان، مجوز شکار را بر اساس جمعیتهای موجود اعم از مهاجر و غیرمهاجر و در مناطق آزاد و در بازههای زمانی بسیار محدود و مشخص و صرفا به افرادی که دارای تفنگ مجاز باشند، ارائه میکند. او درباره نظارت سازمان حفاظت از محیط زیست بر این مجوزها نیز بیان میکند: نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست و واحدهای تابعه برای دارندگان پروانه شدید است و یگان حفاظت محیط زیست در شکارگاههای آزاد استان در حال گشت و کنترل هستند. شکارچی امکان شکار در خارج از روز شکار و بیش از تعداد درج شده را ندارد و درصورت تخلف اقدامات قانونی و حقوقی لازم صورت میگیرد. همچنین شرایط دارندگان مجوز شکار به تمامی پاسگاههای نیروی انتظامی و نظامی اعلام میشود تا در صورت مشاهده تخلف، اعمال قانون امکان پذیر باشد.
عابدی درباره انتقال بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان نیز بیان میکند که در صورت اعلام سازمان حفاظت محیط زیست کشور یا شبکه دام پزشکی درباره وجود آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، پروانههای صادر شده برای شکار لغو خواهد شد.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش، پایش و کنترل پرندهها در برابر بیماریها را با همکاری اداره کل دام پزشکی بیان میکند و از بررسی این موضوع با گشتهای مشترک و ارتباط تنگاتنگ این دو سازمان میگوید.
او همچنین درباره اطلاعات و آموزشهای لازم به شکارچیان برای شناسایی پرندهها و پرهیز از شکار گونههای خاص و درحال انقراض نیز میگوید: قبل از صدور مجوز شکار، کاتالوگهای مربوط به قوانین شکار، تعداد پرندگان قابل شکار، چگونگی روبه رو شدن افراد با پرندههای بیمار و... تهیه و پیوست مجوزهای شکار و به افراد متقاضی تحویل داده میشود. نقشه مناطق چهل ویک گانه تحت مدیریت که شکار در هر شرایطی در آن ممنوع است نیز، در پورتال اداره کل موجود است و شکارچیان میتوانند از آن استفاده کنند.