برنامه آژانس انرژی برای حذف نفت روسیه از بازارها

در بحبوحه مبارزه جهانی برای خروج از وابستگی به نفت روسیه، آژانس بین المللی انرژی امروز جمعه مجموعه اقداماتی را منتشر کرد که می‌تواند مصرف نفت خام را ۲.۷ میلیون بشکه در روز، حدود ۳ درصد از تقاضای جهانی که با مجموع میزان سوخت مصرفی همه خودروهای ثبت شده در چین برابری می‌کند، کاهش می‌دهد.

دورکاری، حمل‌ونقل عمومی ارزان‌تر، محدودیت‌های سرعت سختگیرانه‌تر، یکشنبه‌های بدون ترافیک در شهرها، استفاده از خودروی عمومی، و کاهش شدید سفرهای هوایی تجاری از جمله این اقدامات است.

به گفته این آژانس وابسته به سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، این رقم فقط به کشورهای ثروتمند محدود می‌شود و می تواند در کوتاه مدت (فقط ظرف چهار ماه) حاصل شود.  

کاهش ترموستات گرمایش، همانطور که اخیراً توسط نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی درخواست شده است نیز اقدامی مفید در جهت کاهش مصرف گاز طبیعی روسیه به ویژه در کشورهای مرکز، شرق و شمال اروپا است.

در کنار توصیه به پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، محدود کردن دسترسی خودروهای احتراقی به شهرها در روزهای هفته (به عنوان مثال بر اساس پلاک)،  سرعت بخشیدن جریان انتقال به سمت حمل‌ونقل با استفاده از خودروهای کارآمدتر برقی در شهرها و جایگزینی سفر با هواپیما به جای قطارهای پرسرعت در مسیرهایی که هر دو گزینه وجود دارد نیز از جمله اقدامات پیشنهادی آژانس بین المللی انرژی است.

روز چهارشنبه، آژانس بین‌المللی انرژی هشدار داد که حمله روسیه به اوکراین می‌تواند منجر به «بزرگ‌ترین بحران عرضه نفت در دهه‌های اخیر» شود.  

نشریه ال اکونومیستا اسپانیا نیز به تازگی در گزارشی نوشت: بازار نفت در حال آماده شدن برای عبور از یکی از بزرگترین اختلالات عرضه از زمان جنگ جهانی دوم است. تحلیلگران شرکت خدمات مالی و بانکداری گلدمن ساکس پیش‌بینی می‌کنند که در سناریوی ابتدایی، عرضه حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه مختل شود و قیمت نفت خام از قیمت فعلی ۱۱۳ دلار به ازای هر بشکه به ۱۳۵ دلار افزایش یابد.

به گفته کارشناسان، صادرات نفت روسیه پس از حمله به اوکراین کاهش یافته است و موسسات مالی همزمان با انتظار برای اطلاع از سطح تحریم‌هایی که در مرحله آماده‌سازی هستند، تمایلی به اعطای ضمانت برای انجام عملیات خرید ندارند.

اگر چه داده‌های دقیقی از محموله‌ها وجود ندارد اما گزارش‌های گلدمن ساکس نشان می‌دهند که بیش از نیمی از محموله‌های متعلق به ماه مارس، فروخته نشده است. محموله‌هایی که در مقایسه با نفت برنت، دارای تخفیف استثنایی بشکه‌های صادراتی روسیه است.

چنانچه این سناریو ادامه یابد،  صادرات نفت خام و فرآورده‌های دریایی روسیه تا سه میلیون بشکه در روز کاهش می‌یابد که پنجمین اختلال بزرگ در عرضه نفت خام از زمان جنگ جهانی دوم، پس از تحریم نفتی کشورهای عرب عضو اوپک (۱۹۷۳)، انقلاب اسلامی ایران (۱۹۹۰)، جنگ تحمیلی ایران و عراق (۱۹۸۰) و جنگ عراق و کویت (۱۹۹۰) است.

اگر چه اوپک در سال ۱۹۷۳ همزمان با تحریم اسرائیل، صادرات نفت خام را تنها به ایالات متحده و هلند ممنوع کرد اما کاهش ۳۰ درصدی عرضه باعث ایجاد یک مارپیچ تورمی جهانی و رکود اقتصادی شد که تا آن زمان سابقه نداشت و تا اوایل ۱۹۸۰ نیز ادامه داشت.

به نوشته ال اکونومیستا، این اختلال می‌تواند بشکه‌های انتقالی از طریق خط لوله قزاقستان که اغلب با نفت خام روسیه در خط لوله سی‌پی‌سی (CPC) مخلوط می‌شوند، تحت تاثیر قرار دهد.

تحریم‌های کنونی در اروپا هر چند مستقیماً بر بخش نفت روسیه اعمال نشده است، اما تشدید درگیری‌های نظامی و تحریم‌های گسترده‌تر بر بانک مرکزی روسیه، انگیزه این کشور برای صادرات انرژی را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

منبع: ایرنا