مثبت، اما ناکافی

نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان سیاسی کشورهای عضو برجام روز جمعه در وین برگزار شد. سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان که به نمایندگی از ایران در این نشست سه‌ساعته حضور داشت، پس از اتمام جلسه و در جمع خبرنگاران، این جلسه را مثبت و سازنده دانست و گفت این نشست در مقایسه با جلسات گذشته یک گام به جلو محسوب می‌شود. وی ادامه داد: البته هنوز تا خواسته‌های ایران فاصله چشمگیری وجود دارد. با این حال، بنده این قدم‌های رو به جلو را کاملا بررسی و به تهران منتقل می‌کنم.
عراقچی گفت: مهم‌ترین موضوعی که در این جلسه بحث شد اینستکس و کانال مالی بود. این کانال مالی اکنون عملیاتی شده است. دو سه مورد کاری هم در حال انجام است و ظرف روزهای آینده تبادل مالی انجام می‌شود. کشورهای دیگر هم قبول کرده‌اند به عنوان سهام‌دار به این کانال بپیوندند.
معاون ظریف در عین حال گفت: اگرچه این فرایند خیلی دیر شروع شده و کمتر از انتظارات ماست، به مرحله عملیاتی شدن رسیده است. البته بدون اینکه خرید نفت از ایران انجام شود یا اعتبارات خاصی برای آن در نظر گرفته شود، اینستکس نمی‌تواند انتظارات ما را به طور کامل برآورده کند. بنابراین کشورهای اروپایی باید ‌فروش نفت ما را به طور جدی در دستور کار خود داشته باشند.
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ سؤالی گفت: نشست روز جمعه کمیسیون مشترک انتظارات ایران را برآورده نمی‌کند و فاصله ملموسی با سطح خواسته‌های ما دارد. در عین حال، این جلسه به اندازه‌ای ارزش دارد که درباره آن فکر کنیم. من نتایج را به تهران می‌برم و آن‌ها تصمیم می‌گیرند که چه اقدامی انجام دهند؛ تصمیم به «کاهش تعهدات» را متوقف کنند یا خیر. من در جایگاهی نیستم که بگویم ایران این کار را می‌کند یا نه، اما از نظر من، جلسه امروز برای توقف تصمیم ایران به «کاهش تعهدات» کافی نیست.
همچنین در بیانیه‌ پایانی این نشست نیز تأکید شد که اولین تراکنش‌های اینستکس در حال پردازش است. در این بیانیه آمده است: فرانسه، آلمان و انگلستان به اطلاع اعضا رساندند که اینستکس عملیاتی شده است و در دسترس تمامی دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی قرار دارد. اولین تراکنش‌های آن نیز در حال پردازش است. همکاری‌های تکمیلی جاری با نهاد متقابل تأسیس‌شده ایرانی (سازوکار تجارت و تأمین مالی ایران و اروپا) تسریع خواهد شد. آن‌ها تأیید کردند که برخی دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی در حال پیوستن به سهام‌داران اینستکس هستند که یک سازوکار خاص معطوف به تسهیل تجارت قانونی با ایران است. آن‌ها همچنین می‌کوشند اینستکس را به روی فعالان اقتصادی کشورهای ثالث نیز باز کنند.
همچنین آن‌طور که تارنمای خبری دولت هلند گزارش داده است، کشورهای اتریش، بلژیک، فنلاند، هلند، اسلوونی، اسپانیا و سوئد ضمن تأکید بر اهمیت حفظ توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهان، اعلام کرده‌اند با همکاری فرانسه، آلمان، انگلیس، کمیسیون و سرویس اقدامات خارجی اروپا سعی می‌کنند راه‌هایی برای تسهیل تجارت مشروع و تبادلات مالی با ایران برقرار کنند که اصلی‌ترین آن‌ها اینستکس است.