ارتباط دانشگاه و صنعت شرط توسعه صنایع دانش بنیان

با مروری بر بخش تولید، متوجه می‌شویم که اساس صنعت بر علم قرار دارد. این علم است که با تولید محتوا بستر‌های لازم را برای تولید کالا‌ها و عرضه آن‌ها در جامعه فراهم می‌کند. با این تعریف، همه حوزه تولید بر پایه علم قرار دارد. اکنون چندسالی است با تغییراتی که در حوزه تولید علم ایجاد شده، به حرکت کشور‌ها به سوی اقتصاد دانش بنیان بیشتر توجه شده است.

طبق تعریف سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، اقتصاد دانش بنیان اقتصادی است که براساس تولید و توزیع و کاربرد دانش و اطلاعات شکل گرفته است و به سرمایه گذاری در دانش و صنایع دانش پایه به شکل خاص توجه می‌شود. صنایع دانش بنیان هم صنایعی هستند که در آن‌ها سطح خوبی از سرمایه گذاری در نوآوری انجام شده است.

این موضوع سبب شده است تولیدات جدیدی با هزینه کمتر و میزان بهره وری بیشتر به بازار‌های جهانی عرضه شوند. اقتصاد کشور‌ها درحال حرکت به سوی اقتصاد دانش بنیان است. بنابراین، شاهد شکل گیری کسب وکار‌های دانش بنیان جدید مبتنی بر فناوری هستیم که بیشترین نرخ رشد را به خودشان اختصاص داده اند و به دنبال جذب بیشترین سهم از بازار اقتصادی کشور‌ها هستند.

اکنون اقتصاد دانش بنیان در همه حوزه‌های تولیدی مانند صنعت، معدن، کشاورزی و دیگر حوزه‌ها درحال افزایش سهم است و این موضوع خودش را به الزام تبدیل کرده است.

اما سؤالی که به وجود می‌آید، این است که برای ارتقای اقتصاد دانش بنیان ازجمله در اقتصاد ایران چه اقدام‌هایی باید انجام شود؟ از آنجا که اقتصاد دانش بنیان ارتباطی تنگانگ با حوزه تولید علم و دانش دارد، اولین جایی که این موضوع را متبلور می‌کند، دانشگاه  است.

درواقع این دانشگاه‌ها هستند که با تولید علم و ارائه آن به صنعت، بستر‌های لازم برای رشد اقتصاد دانش بنیان را فراهم می‌کنند. اکنون مروری بر وضعیت دانشگاه‌های ایران نشان می‌دهد که هرسال تعداد زیادی پایان نامه و محتوای علمی در قالب مقاله در حوزه صنعت و معدن نوشته می‌شود، اما آن گونه که انتظار می‌رود، در عمل در حوزه تولید تأثیرگذار نبوده است و فقط تعداد کمی از این پایان نامه‌ها و مقالات وارد حوزه عملی تولید می‌شوند.

براین اساس، از مهم‌ترین راهکار‌هایی که برای حمایت از اقتصاد دانش بنیان باید در کشور انجام شود، ارتباط صنعت و دانشگاه است.

اگر این ارتباط برقرار شود، دانشگاه‌ها می‌توانند با تولید علم دانش بنیان بستر‌های لازم را در اختیار بخش تولید قرار دهند و زمینه ارتقای محصولاتی با فناوری و بهره وری بیشتر را فراهم کنند.

از سوی دیگر، بخش تولید هم می‌تواند نیاز‌های خودش را به دانشگاه بسپارد تا این بخش، مطالعات علمی اش را روی نیاز‌هایی که ضرورت و کارایی بیشتری دارند، متمرکز کند. براین اساس، اگر می‌خواهیم شعار سال «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرین» در کشور محقق شود، باید بستر‌های لازم را برای توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه فراهم کنیم.