«همشهری» واژهای است که با خود بار معنایی و محتوایی گستردهای دارد. در کشور ما این واژه صرفا بیانگر عدهای از افراد که در یک گستره مشخص جغرافیایی به نام شهر درکنار یکدیگر زندگی میکنند، نیست. بلکه بیانگر میزانی از تعلق، هویت، علاقه و تعاملات مناسب، محترمانه و توأم با مهربانی بین آنها نیز هست. علاوه بر این زمانی که مردمان یک شهر در تعامل با یکدیگر هستند و زندگی درکنار هم را تجربه میکنند، مجموعهای از وظایف، حقوق و تکالیف ایجاد میشود که محترم شمردن و عمل به آن ها، شهر آرام و محیط مناسب برای زندگی اجتماعی را پدید میآورد.
شهروندانی که با هم یکدل و مهربان هستند، در امور مختلف خود و شهر مشارکت میکنند. به یکدیگر احترام میگذارند. برای پیشرفت شهر خود هم قسم هستند. حقوق متقابل را رعایت میکنند. در غم و شادی شریک هستند. برای سلامت محیط زیست و فضای سبز تلاش میکنند. دربرابر یکدیگر احساس تعلق و تعهد کرده، مفهوم واقعی همشهری را عملیاتی و خلق میکنند.
در عصر حاضر، شهرها در عین مسائل و چالشهایی که در مسیر صنعتی شدن و مدرنیته دارند، پدیدههای جالبی هستند که با خود سطح درخورتوجهی از پویایی، حرکت و تعامل را به همراه دارند که درمجموع میتواند سبب رونق زندگی گروهی انسانها شود. در این میان، درک جدی از وظایف شهروندی و باور به آنها اهمیت فراوانی دارد. به بیان دیگر زندگی در شهر نیازمند آگاهیهای گستردهای در حوزههای مختلف حقوقی، اجتماعی، اقتصادی، روان شناسی و... است که شهروندان را برای زندگی مسالمت آمیز و لذت بخش در اجتماع شهری آماده میکند.
درک این معنا و تلاش در جهت دستیابی به بالاترین سطح آگاهی و مهارت در این زمینه، زندگی شهری را رونق میبخشد و سبب پیشرفت میشود؛ امری که همه مردم شهر باید از درک لازم درباره آن برخوردار باشند و به رشد خود و همشهری هایشان در این زمینه اهتمام ورزند. وحدت نظر و عمل برای توسعه و پیشرفت شهر بین آحاد شهروندان یا به اصطلاح همان همشهری ها، بالندگی اجتماعی و حس تعلق شهری را ایجاد میکند و سبب میشود مردم از بودن در یک شهر لذت ببرند و به آن افتخار کنند.
ازطرفی آگاهی از حقوق شهروندی و رعایت این حقوق در این راستا بسیار مهم و اثربخش خواهد بود. حقوق شهروندی، آمیختهای است از وظایف و مسئولیتهای شهروندان در قبال یکدیگر، شهر و دولت یا قوای حاکم و حکومت و همچنین امتیازها و حقوقی که وظیفه تامین آن برعهده مدیریت شهری است.