پسندیده‌ترین انسان نزد پروردگار در گفتار امام‌سجاد (ع)

پسندیده‌ترین اشخاص در پیشگاه خداوند متعال کیست؟ اهل‌بیت (ع) در موقعیت‌های مختلف بالاترین ارزش‌ها را در پاسخ این سؤال به همگان آموزش داده‌اند. در یک حدیث امام‌حسین (ع) فرموده‌اند: ان ارضاکم عندا... اسبغکم (اسعاکم) علی عیاله (الکافی، ج ۴، ص ۱۱ و ج ۸، ص ۶۹- من لا یحضره‌الفقیه، ج ۴، ص ۴۰۸- تحف العقول عن آل الرسول علیهم السلام، ص ۲۷۹- مجموعه ورام، ج ۲، ص ۱۲۰- الوافی، ج ۱۰، ص ۴۳۵ وج ۲۶، ص - بحارالانوار، ج ۷۸، ص و ۱۳۶ وسایل‌الشیعه، ج ۷، ص ۳۵۱). به راستی پسندیده‌ترین شما نزد خداوند بخشنده‌ترین (کوشنده‌ترین) شما بر خانواده و همسر و فرزندان است.

در این حدیث جمله «ارضاکم عندا...» حکم مقدمه برای بخش بعدی را دارد. انسانی که خداوند از او بیش از دیگران راضی و خشنود است کیست؟ در جمله بعدی چنین انسانی که کارش، مورد رضایت پروردگار است معرفی می‌شود. این انسان نمونه و برتر آن انسانی است که بیش از دیگران به فکر خانواده‌اش است. «اسبغکم علی عیاله» شخصی است که نعمت را برای خانواده‌اش تمام کرده است.

انسانی که خانواده‌دار است و سراسر روز، با همه توان و هوش در پی تأمین نیاز‌های اقتصادی خانواده و کسب روزی حلال برای مخارج زندگی است تا نیاز‌های حقیقی همسر و فرزندان را فراهم سازد و گشایش ایجاد کند و آنان را به رفاه برساند. تنبل و بی‌کار و بی‌حال نیست؛ کوشش می‌کند نعمت را بر همسر و فرزندان تمام و مشکلات آنان را برطرف کند و رفاه و سلامت اخلاقی را برای آنان برقرار سازد.

در برخی نسخه‌ها «اسعاکم علی عیاله» دارد. چه اسبغکم باشد و چه اسعاکم کلمه افعل تفضیل است. همه انسان‌ها به فکر هزینه‌های خانواده خویش‌اند، اما بخشنده‌ترین آنان به خانواده که در کسب حلال و خدمت به خانواده نمونه و پیش‌گام است پسندیده‌ترین فرد در نزد خدای سبحان است.

«اسعاکم» از ماده سعی است یعنی کوشنده‌ترین و پرتلاش‌ترین و پرکارترین انسان‌ها که بیش از دیگران خشنودی خداوند را دارند. او شخصی است که برای تأمین هزینه زندگی همسر و فرزندان در کسب‌و‌کار با همه طاقت و توان، کوشش می‌کند. او انسان پیشرو در جلب رضایت ذات حق است.

«علی عیاله» در این حدیث خانواده‌داری و همسر و فرزند‌داری را می‌رساند. آدم عیالواری که برای خانواده‌اش وسایل معیشت و مسکن و پوشش مناسب را فراهم می‌سازد و از هیچ کوششی دریغ نمی‌کند. کسی که کم‌کاری در کار و کسب و تلاش اقتصادی ندارد.

کسی که خانواده‌اش را دوست دارد و در صدد تمام کردن نعمت برای آن‌هاست. کسی که تلاش و کوشش برجسته برای تأمین نیاز‌های خانواده دارد و دنبال کسب امکانات لازم برای زندگی از راه مشروع است. کسی که درآمدهایش را درست در فراهم ساختن زندگی مطلوب اقتصادی برای همسر و تربیت فرزندان به کار می‌گیرد. چنین کسی آن چنان ارجمند و با ارزش است که در پیشگاه خداوند روسفید است و نیکوترین انسان‌ها در نزد آفریدگار جهان است.