رونمایی از کتاب «خدا خیرت دهد ای زیبارو» اثر محمدباقر کلاهی اهری

شهرآرانیوز؛ شاعر «خدا خیرت دهد ای زیبارو» در مراسمی که عصر امروز ۲۵شهریور۱۴۰۱، به‌مناسبت رونمایی از تازه‌ترین اثرش در هنرخانه بن‌بست برگزار شد، به بیان چند جمله درباره زبان فارسی اکتفا کرد و گفت: ما به زبان فارسی عشق می‌ورزیم. زبان فارسی به‌واسطه گردهم‌آمدن شاعران در سال‌های اخیر، پس از مدت‌ها دارد گسترش پیدا می‌کند که اتفاق خوبی است و من نسبت به این موضوع خوش‌بین هستم.

در این مراسم همچنین تعدادی از شاعران مطرح مشهدی چند کلامی درباره استاد و تازه‌ترین اثرش صحبت کردند.

قرابت نقاشی و شعر

ابتدا، شهناز علی‌پوری، طراح جلد کتاب، درباره اهمیت طراحی جلد کتاب‌های شعر سخن گفت؛ اینکه بهتر است طراحی جلد کتاب‌های شعر به افرادی سپرده شود که نقاشی می‌دانند، زیرا شعر و نقاشی خیلی وقت‌ها با هم قرین هستند و بسیاری از شاعران همچون سهراب سپهری نقاش هم بوده‌اند.

او درباره طراحی جلد کتاب «خدا خیرت دهد ای زیبارو» توضیحاتی داد و از طراحی کاراکتری روی جلد سخن گفت که برگرفته از کاراکتر نفر سومی است که در شعرهای استاد کلاهی اهری وجود داشته است.

دردهای انسان امروز

بخش بعدی مراسم به صحبت‌های ابوطالب مظفری، شاعر مطرح افغانستانی، اختصاص یافت تا با بیان چند نکته ویژگی‌های مهم استاد را بیان کند.

نکته اول مظفری درباره شعری در صفحه ۱۳۵ کتاب بود و داستان طوطی در قفس که به‌گفته او این شعر به همان طوطی سنت عرفانی ما که مولانا هم در اشعارش از آن استفاده کرده، نقبی زده است.

مظفری به این نکته هم اشاره کرد که استاد کلاهی اهری از طوطی به‌عنوان یک نماد انسان معاصر استفاده کرده است: در این شعر که هر مصراع آن با فعلی سفارشی تمام می‌شود، دستوراتی از نوع آداب معمولی زندگی به طوطی داده می‌شود. با اینکه این شعر فعل‌های بسیاری دارد که طبق روال کارکرد فعل، باید کاری به انجام برسد، کاری انجام نمی‌شود و این نشان‌دهنده همان انسان معاصر گرفتار در آداب شهری و روزمره است که هیچ حرکتی انجام نمی‌دهد.

نکته دیگری که مظفری به آن اشاره کرد، استفاده از واژگان فضاهای مختلف ادبی و چینش آن‌ها در کنار یکدیگر است که به‌عقیده او استاد کلاهی اهری به‌خوبی از پس از آن برآمده است: این ویژگی، شعر را نه‌چندان بیگانه می‌کند و نه‌چندان پیش‌پاافتاده. زبان شعر معمولا در جایی افت می‌کند که شاعر از یک فضای خاص استفاده می‌کند، اما در شعر استاد کلاهی اهری چینش هنرمندانه‌ای از واژگان مختلف به چشم می‌خورد که از فضاها و دوره‌های محتلف گرفته شده است.

مظفری همچنین روی موضوع مهمی در شعر کلاهی اهری به‌ویژه در تازه‌ترین اثرش دست گذاشت که به مسئله مخاطب برمی‌گردد. به‌گفته او مخاطب بسیاری از شاعران، انسانی کلی یا موجودی است که از درون اسطوره‌ها گرفته می‌شود، اما مخاطب شعر استاد کلاهی اهری، انسان امروزی است. انسانی که من و شما هستیم و این ویژگی مهمی برای شعر معاصر محسوب می‌شود.

شاعر داستان‌گو

روایت داستان‌گونه، زبان شعر صمیمی، فضای شفاف و روان‌بودن کلمات ویژگی‌هایی هستند که زهره شجیعی، دیگر شاعر حاضر در این مراسم، درباره شعر استاد کلاهی اهری بیان کرد.

او دراین‌باره گفت: استاد کلاهی اهری به‌خوبی کلمات را می‌شناسد و می‌داند در چه فضایی از آن‌ها استفاده می‌کند. شاعر به آرایش‌های زبانی و معنایی توجه می‌کند و در عین حال بازی‌های زبانی در آن کمتر به چشم می‌خورد.

به‌گفته شجیعی، استاد کلاهی اهری سبک زبانی مخصوص به خودش را دارد و در شعرهایش، هرگز تلاشی تصنعی برای ایجاد فرم دیده نمی‌شود.

استادی که باید کشف شود

در ادامه قاسم رفعت‌حسینی برای بیان ویژگی‌های استاد کلاهی اهری با بیان مثالی صحبت‌هایش را به جایی رساند تا تأکید کند استاد کلاهی اهری فردی است که باید کشف شود و در صورتی که این اکتشاف رخ دهد، برکات خوبی برای شعر فارسی خواهد داشت.

آبروی شعر خراسان

«محمدباقر کلاهی اهری آبروی شعر خراسان است. او بی‌هیچ هیاهو و ادایی سمت درست کلمات ایستاده است. سمتی که شاید اکنون و امروز نگاه‌های زیادی متوجه آن‌ نباشد. اما او یعنی شاعر ما، سال‌ها در کناره‌ای بدون توجه به غوغاییان راه خودش را رفته و می‌رود. بیش از پنج دهه شاعربودن و انسان‌بودن و ماندن کاری سخت است.»

این‌ها را سلمان نظافت‌یزدی، دیگر شاعر حاضر در مراسم، بیان کرد که بخشی از مطالب پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد او با موضوع فرم و محتوا در آثار استاد کلاهی اهری بوده است.

این نشست با رونمایی و امضای کتاب «خدا خیرت دهد ای زیبارو» پایان یافت.