به همه دوستداران مشهد پیشنهاد میکنم دستکم یکبار، ابتدا تا انتهای خط ۸۳۰ را طی کنند؛ با چشم باز و جستوجوگر و گاه، چشم سر ببندید و با تاریخ همراه شوید. ۸۳۰ یک خط واحد معمولی نیست! یک تور تاریخی درسآموز و یک کلاس پرعبرت درباره توسعه مشهد است. یک خط هزاروچندساله!
ابتدای خط ۸۳۰ همان مشرقی است که صبحگاهان، با طلوع خورشید به آن چشم میدوختیم و اتفاقا صبح پیدایش مشهد نیز از همانجاست؛ جایی که حضرت «شمسالشموس (ع)» از مسیر مرو-سرخس به این منطقه قدم نهادند و اینجا شد مشهد، محل شهادت.
خط ۸۳۰ نماد حرکت از گذشته فراموش شده شهر به امروز سردرگم آن است! شاید بسیاری از مردم مشهد، اصلا ندانند که ابتدای خط۸۳۰ یا همان قلعهخیابان کجاست؛ یا دستکم اگر هم چیزی دربارهاش شنیدهاند، گذرشان به این محله نیفتاده باشد! حق هم دارند؛ خب آنجا کاری به مشهد امروز ندارد! وقتی از تاریخیترین زمینهای شهر به جدیدترین زمینها بیایی و آن زمین تاریخی ارزشمند، نماد فراموششدگی و عقبنگهداشتگی باشد! این یعنی سردرگمی!
شهید بسکابادی- بولوار حر- «حرم» - بولوار فردوسی- امامیه؛ این، خلاصه مسیر خط ۸۳۰ است که بر طاق اتوبوسهایش، نوشته شده است، اما همه خوب میدانیم که «حرم» را بیجهت در وسط نوشتهاند! چون دیگر، نه در میانه اقتصادی این راه و در نه میانه جغرافیایی آن نیست! شهید بسکابادی- بولوار حر- حرم امام شهید، چه ترتیب دلچسبی شده است.
شهید بسکابادی، نیروی بسیجی تربیتیافته همان قلعه غیرت است و پدر شهید هم تا همین چند سال قبل که زنده بوده، در همان مشرق زندگی میکرده است؛ حر بوده است که از فرزندش، نهتنها برج برای خودش نساخته که مسجد و حسینیهای هم وقف محله کرده است. قلعهخیابان، قلعهای تمدنی است و نماد رواداری سیره رضوی و امتداد سکونت تاریخی اقوام و ملل مختلف در پایین خیابان. قلعه مهر و مداراست. اینجا اقوام و مذاهب مختلف، بسلام آمنین گرد هم زندگی میکنند.۸۳۰، اما به بافت حرم که میرسد، گیج میشود! نمیفهمد کجاست!
سرمایهدارها و دستگاههای دارای نفوذ، هر کار دلشان خواسته با حریم حرم کردهاند! خطی کشیدهاند روی گذشته و مستضعفان و خاطرات و همهچیز! وقتی با حریم حرم چنین کنند، تکلیف بقیه شهر معلوم است! معلوم است که مسیر ورود امام (ع)، حتما فراموش میشود. از اینجای خط به بعد، وزنها حتی بههمریختهترند! یکجا تفاخر برجهاست و یکجا حماسه مزونها! برخلاف قلعه خیابان، در این طرف شهر، بخشی از مردم را حذف کردهاند! جوری طراحی شده که پولدارترها بیایند؛ ورود همگان ممنوع!
انتهای خط ۸۳۰ امامیه است؛ پرچم مشهد را که امثال بسکابادیها و خیابانیها بالا نگه داشته بودند، امروز به دست بچههای قاسمآباد و امامیه است؛ قاسمیداناها، بختیها، عطاییها، جاودانیها، حریریها و سنجرانیها و....۸۳۰ حرکتی است برای توجه همزمان به سرگشتگیهای هویتی و شکافهای عمیق نابرابری و بیعدالتی که آینده مشهد را تهدید میکنند.