گفتگو با نیما اقلیما به بهانه اکران مردمی فیلم «امیر» در سینما‌های کشور

کاظم کلانتری | شهرآرانیوز - «امیر» را اولین‌بار در جشنواره فجر ۳۶ دیدم. میان شلو‌غی‌های روز‌های جشنواره صحبت‌هایی بود که فیلم برای اکران به مشهد نمی‌آید و من هم برای مصاحبه با کارگردانش، نیما اقلیما، که سال‌ها در مشهد زندگی کرده است، به سینما «چهارسو»‌ی تهران رفته بودم.

 

آن‌زمان ۱۵ دقیقه ابتدایی فیلم را از دست دادم، چون حراست سینما می‌خواست از حقوق فیلم‌ســاز که خودش آنجا ایستاده بود و ما داشتیم از او عکس می‎‌گرفتیم، دفاع کند، اما حالا تقریبا دو سال بعد از آن زمان، در سینماهویزه مشهد فیلم را می‌دیدم، تمام‌وکمال، بدون اینکه بگذارم ابتدایش به هردلیلی از دست برود؛ البته می‌توانستم براساس فرم یک‌دست ترکیب‌بندی قاب‌های فیلم و داستانی که اتفاقا متکی به شیوه روایتش است، آن چنددقیقه‌ای را که از دست داده بودم، در ذهنم بسازم.

 

برحسب اتفاق درست مثل دو سال پیش، صندلی گوشه سالن نشستم؛ گرفتار در کنجِ نقطه طلایی -شبیه قهرمان فیلم-، ولی نه خلوت‌نشین و گوشه‌گیر بلکه درکنار مخاطبان دیگری که سالن را پر کرده بودند.

 

برخلاف دفعه پیش که آخرین ردیف صندلی‌های سالن سینما گیرم آمد، این‌بار اولین ردیف صندلی‌ها، درست زیر پرده سالن کوچک سینما، به تماشای فیلم نشستم، طوری‌که گاهی تصویر «امیر» در یک‌سوم قاب، چندوجب بیشتر با من فاصله نداشت و می‌توانستم ماه‌گرفتگی صورتش را به‌وضوح ببینم.

 

اولین فیلم نیما اقلیما شبیه همین ماه‌گرفتگی، نشانه‌ای خاص روی پیشانی‌اش دارد که آن را از فیلم‌های دیگر متمایز می‌کند: ترکیب‌بندی بیشتر قاب‌های فیلم مبتنی‌بر «قاعده یک‌سوم» است که البته این فرم و تکنیک، از جهان‌بینی سازنده‌اش برخاسته است و بیشتر به انزوا و فردیت شخصیت اصلی فیلم کمک می‌کند؛ این را وقتی برای مصاحبه با نیما اقلیما به خانه‌اش -که اتفاقا لوکیشن فیلم هم بود- رفتم متوجه شدم، وقتی گفت: «این خانه را به‌سختی پیدا کرده‌ام»؛ آخرین واحد ساختمان دوازده طبقه‌ای در شهرک اکباتان تهران که پنجره سه‌لتی‌اش رو به فضای دودآلود و سیاه شهر باز می‌شد.

 

خیلی از پلان‌های داخلی فیلم را از پشت همان پنجره گرفته بود، درحالی‌که شخصیت‌ها در گوشه قاب ایستاده بودند. کم‌تحرکی و ثابت‌بودن قاب‌ها هم به گسترش ایده کارگردان کمک زیادی کرده‌اند؛ مثلا کودک فیلم در تصاویر بزرگ‌تر‌ها قرار نمی‌گیرد، مگر در پایان فیلم که کنار «امیر» می‌ایستد. نیما اقلیما سال‌ها در مشهد زندگی کرده است و با خیلی از هنرمندان مشهدی که در تهیه این فیلم به او کمک کرده‌اند، حشرونشر داشته است؛ کسانی که مثل شخصیت «امیر» از انزوا به فردیت رسیده‌اند. آنچه می‌خوانید، بخش‌هایی از مصاحبه با نیما اقلیماست درباره فیلم «امیر» که دو سال پیش در خانه‌اش -لوکیشن فیلم- صورت گرفت و حالا به‌بهانه اکران عمومی فیلم با بخش‌هایی تازه منتشر می‌شود.