آیا روابط مجدد با عربستان باعث رونق گردشگری مشهد خواهد شد؟

فرید جواهرزاده در گفتگو با خبرنگار شهرآرانیوز با اشاره به موقعیت روابط ایران و عربستان در مشهد تا پیش از قطع روابط دیپلماتیک گفت: ۷ سال از قطع چرخه روابط گردشگری دو کشور در مشهد می‌گذرد و پیش از این، هتل‌های اصلی و ستاره دار مشهد تماما در اختیار عربستانی‌ها و بحرینی‌ها بود و آورده مالی بالایی برای مشهد داشت.

وی ادامه داد: از ویژگی‌های گردشگران و زائران عربستانی در مشهد می‌توان به تمکن مالی بالای آنان اشاره کرد؛ به گونه‌ای که مدت زمان اقامت آنان گاهی تا دو هفته نیز می‌رسید.

جواهرزاده یادآور شد: در کنار فرصت‌های گردشگری زیارت، مردم عربستان در بهره مندی از سایر جاذبه‌های گردشی ایران و مشهد از جمله گردشگری غذا، سلامت و گردشگری اقتصادی به منظور سرمایه گذاری هم استفاده می‌کردند و همین مسئله برای افزایش بهره وری آنان در شهری مانند مشهد موثر بود.

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران تصریح کرد: پس از وقوع اتفاقاتی که منجر به قطع روابط شد، شرایط گردشگر پذیری مشهد کاملا دستخوش تغییرات شد؛ خروج سرمایه و درآمد ارزی حاصل از حضور گردشگران عربستان و بحرین و جایگزین شدن برخی گردشگران کشور‌های عربی همچون عراق که در هزینه کردن و شکل سفر کاملا با همتایان عربستانی خویش متفاوت بودند، از پیامد‌های این اتفاق بوده است.

چالشی بزرگ در انتظار صنعت هتلداری مشهد است

عضو هیئت علمی گروه مدیریت گردشگری و استاد دانشگاه به شرایط کنونی از سر گیری روابط دو کشور اشاره و اظهار کرد: تورم و تضعیف ریال، دو چالش بزرگ در آستانه بازگشت عربستان به معادلات دیپلماتیک با ایران است که طبعا بر صنعت گردشگری ما هم اثر می‌گذارد.

جواهرزاده ادامه داد: ۷ سال قبل، ما آمار فوق العاده حضور ۳ میلیون زائر و مسافر عربستانی را در مشهد داشتیم و البته زیرساخت‌های خوبی نیز برای پذیرایی از آن‌ها فراهم بود. اما امروز کاستی‌هایی در برابر ماست که باید جبران شود.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: هتل‌های مهم و اصلی ما همواره سطح اشغال خوبی دارند و ما با چالش ظرفیت مواجه خواهیم شد. از سوی دیگر، خدمات هتلی ما باید متناسب با آخرین متد‌ها باشد تا از تراکم خدمات جلوگیری شود.

جواهرزاده بیان کرد: سایر زیرساخت‌های موثر بر صنعت گردشگری ایران هم حال و روز خوشی ندارد، ناوگان هوایی فرسوده و کم تعداد، جاده‌های پرخطر و پر تصادف و خودرو‌های بی کیفیت، عواملی هستند که ما را با چالش رو به رو می‌کنند. ارتقا کیفی خدمات بسیار مهم است و طبعا اگر این ارتقا رخ ندهد، موجی از نارضایتی میان زائران رخ خواهد داد.

وی تاکید کرد: پس از گذشت ۷ سال دوری، مزیت رقابتی خدمات گردشگری ارزان قیمت، فرصتی سودمند برای ماست. اما این ارزانی نباید باعث شود فرم خدمات ما نیز ارزان و بی کیفیت دیده شود.

جواهرزاده ادامه داد: چالش منابع انسانی متخصص و متبحر در صنعت گردشگری، یکی دیگر از چالش‌ها در مشهد برای روابط گردشگری با عربستان است که ریشه در کرونا و تعدیل‌های گسترده در این صنعت دارد؛ لذا باید برای آموزش‌های جدید و به روز رسانی سیستم منابع انسانی خویش اقدام کنیم.

آینده گردشگری ایران و عربستان می‌تواند روشن باشد

پژوهشگر مطالعات گردشگری با اشاره به افزایش گردشگران بین المللی با حضور مجدد عربستان اظهار کرد: طبقه بندی گردشگر بین المللی در مشهد به وقوع خواهد پیوست و با توجه به سطح درآمد سعودی ها، سایر اعراب مسافر در ایران و مشهد احتمالا به رده‌های دیگر دریافت خدمت گردشگری تنزل خواهند یافت.

جواهرزاده یادآور شد: در کنار زوار عرب در مشهد، به تازگی با پدیده گردشگران روس و چینی مواجه شده ایم که طبعا تعلق خاطر مذهبی ندارند و عموما گردشگران فرهنگی یا اقتصادی شهر خواهند بود و لازم است تمام توان ما معطوف به تقویت ساختار گردشگری‌ای باشد که به اشکال مختلف آسیب دیده است.

وی اقتصاد تک محصولی گردشگری در مشهد را مفید نداست و تصریح کرد: همواره گفته ام که حرم مطهر امام رضا (ع)، خورشید گردشگری ایران است. اما نباید از ماه و ستاره این آسمان به آسانی عبور کرد و باید اقتصاد گردشگری مشهد را از حالت تک محصولی به چند محصولی ارتقا دهیم تا این شهر از تمامی جهات بین المللی باشد.

جواهرزاده در پایان به فرصت‌های گردشگری عربستان برای ایرانیان اشاره کرد و توضیح داد: عربستان تا ۱۰ سال آینده در عرصه گردشگری از دوبی سبقت خواهد گرفت و ما چه بخواهیم و چه بخواهیم، گردشگری عربستان از حالت خدمات حج فراتر خواهد رفت و ما نباید فرصت سوزی‌هایی مانند آنچه در جام جهانی قطر یا نمایشگاه بزرگ دوبی انجام دادیم را دوباره تکرار کنیم.